Γιατί τσακώνονται Γερμανία και Τουρκία για τα ντονέρ κεμπάπ

Η Τουρκία και η Γερμανία έχουν πολλούς λόγους να τσακώνονται – από την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι τις διαμαρτυρίες Κούρδων σε γερμανικές πόλεις. Ομως η πιο πρόσφατη διαμάχη τους αφορά ένα μάλλον απίθανο θέμα: το ντονέρ κεμπάπ.

Πριν από δύο χρόνια, γράφει ο Economist, η Τουρκία ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ενωση να προστατεύσει το ντονέρ, που παρασκευάζεται από «καρυκευμένο κρέας που ψήνεται σε κάθετη σούβλα», στο πλαίσιο του συστήματος «εγγυημένης παραδοσιακής σπεσιαλιτέ» (Τraditional Specialty Guaranteed – TSG) της Ενωσης. Εάν συμφωνήσει η ΕΕ, το ντονέρ θα πρέπει να προετοιμάζεται αποκλειστικά σύμφωνα με τις τουρκικές προδιαγραφές, συμπεριλαμβανομένου του τύπου κρέατος (το βοδινό, το κοτόπουλο και το αρνί είναι καλό, το μοσχαρίσιο και η γαλοπούλα όχι) και τον τρόπο μαριναρίσματος και τεμαχισμού του.

Οι θαυμαστές του ντονέρ σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, όμως, δεν φαίνεται να συμφωνούν με αυτούς τους κανόνες. Η Γερμανία υπέβαλε ένσταση στην τουρκική πρόταση. Η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ, αλλά μπορεί να υποβάλει αίτηση στο πλαίσιο του συστήματος. Στις 19 Σεπτεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στις δύο πλευρές προθεσμία έξι μηνών για να καταλήξουν σε έναν συμβιβασμό. Εάν δεν το πετύχουν, η Επιτροπή θα αποφασίσει μόνη της για το καθεστώς TSG του ντονέρ.

Τα ντονέρ κεμπάπ που τρώνε μετά μανίας οι Γερμανοί απέχουν πολύ από εκείνα που φτιάχνονται στην Τουρκία, συνεχίζει ο Economist. Η γερμανική παραλλαγή, που εισήχθη από τούρκους εργάτες τη δεκαετία του 1970 και στη συνέχεια υιοθετήθηκε από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι συνήθως κρέας τυλιγμένο σε πίτα, με λάχανο ή μαρούλι και βουτηγμένο σε διάφορες σάλτσες.

Στην Τουρκία το ντονέρ σερβίρεται πάνω από ρύζι ή τυλιγμένο σε πίτα λαβάς (διαφορετική από την ευρωπαϊκή), μαζί με πατάτες, ντομάτες και καυτερές πιπεριές, ενώ ορισμένοι… μάστορες του ντονέρ στην Κωνσταντινούπολη προσθέτουν και λιωμένο τυρί. Αλλά οι περισσότεροι προτιμούν να κλείσουν τα μαγαζιά τους παρά να χρησιμοποιήσουν σάλτσα σκόρδου, όπως κάνουν κατά κόρον οι Γερμανοί.

Τέτοιες διαφορές, όσο κι αν ακούγονται ασήμαντες σε εμάς, έχουν τη σημασία τους. Οι πωλήσεις ντονέρ σε όλη την Ευρώπη ανέρχονται σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ στη Γερμανία. Αλλά αν η Τουρκία πετύχει αυτό που θέλει, το πιάτο που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι γνώρισαν ως ντόνερ κεμπάπ θα πρέπει πλέον να πωλείται με νέο όνομα.

Τούρκοι και Γερμανοί, παρ’ όλα αυτά, συμφωνούν σε ένα πράγμα: το ντονέρ έχει γίνει πολύ ακριβό. Οι τιμές σε ορισμένα εστιατόρια στη Γερμανία και στην Τουρκία πλησιάζουν πλέον τα 10 ευρώ το κομμάτι. Στην Τουρκία αυτό το ποσό είναι περίπου το ήμισυ του κατώτατου ημερήσιου μισθού.

. . .