Εντγουιν Μόουζες: Ο «επαναστάτης» του στίβου στη μεγάλη οθόνη

Η συναρπαστική ιστορία ενός από τους πιο εμβληματικούς αθλητές των ‘70s και των ‘80s, αλλά και «επαναστάτη» του στίβου, Εντγουιν Μόουζες, έγινε ταινία. Αξίζει να τη δουν, όχι μόνο οι λάτρεις των σπορ, αλλά και όσοι τρέφουν θαυμασμό για τους αγωνιστές της ζωής. Ο 69χρονος -σήμερα- Αμερικανός ήθελε να τη μοιραστεί με τον κόσμο εδώ και δεκαετίες. Μια τυχαία συνάντηση με τον διάσημο ηθοποιό και σκηνοθέτη, Μόργκαν Φρίμαν, το 2005, του έδωσε την ευκαιρία να τη διηγηθεί σχεδόν 20 χρόνια μετά.

Η ταινία – ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα το Σάββατο, 21 Σεπτεμβρίου, στο φεστιβάλ κινηματογράφου του πανεπιστημίου Μόρχαουζ, εκεί που ο Μόουζες σπούδασε και πήρε μεταπτυχιακό στη Φυσική και τη Μηχανική. Ο τίτλος της, «Moses – 13 Steps», παραπέμπει στην πρωτοποριακή τεχνική του, που άλλαξε για πάντα το αγώνισμα των 400 μέτρων με εμπόδια. Ωστόσο, αφηγείται τα κατορθώματα του σπουδαίου αθλητή και εκτός σταδίων: τις μάχες του για δικαιοσύνη στον αθλητισμό, και για έναν καλύτερο Κόσμο.

Το 1976, στα 21 του, παρουσίασε τα «13 βήματα». Μελετώντας τις επιδόσεις του στις προπονήσεις -χωρίς προπονητή- είχε ανακαλύψει ότι με 13 διασκελισμούς ανάμεσα στα 10 εμπόδια των 400μ. (αντί για 14 ή 15 που έκαναν τότε οι εμποδιστές), αλλά και με υπερπήδηση του εμποδίου με το αριστερό πόδι, γλίτωνε χρόνο. Λίγα (αλλά κρίσιμα) κλάσματα του δευτερολέπτου. Την ίδια χρονιά, στον πρώτο διεθνή αγώνα της καριέρας του, κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, πετυχαίνοντας παγκόσμιο ρεκόρ (47’’.63).

Η περίπτωσή του είναι μοναδική στα χρονικά των σπορ. Είχε αρχίσει να αθλείται συστηματικά μόλις μερικούς μήνες νωρίτερα -τον βοηθούσε να διώχνει το στρες που του προκαλούσαν τα μαθήματα- και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα στέφθηκε Ολυμπιονίκης. Κέρδισε το «χρυσό» και στο Λος Αντζελες, το 1984. Αν οι ΗΠΑ δεν είχαν μποϊκοτάρει τους Αγώνες της Μόσχας (1980), πιθανότατα θα είχε θριαμβεύσει και εκεί.

Κατέκτησε, επίσης, το αργυρό μετάλλιο στη Σεούλ (1988), δυο παγκόσμια πρωταθλήματα, και βελτίωσε το παγκόσμιο ρεκόρ τέσσερις φορές στην εποχή του ηλεκτρονικού χρονομέτρου. Κυριάρχησε στο αγώνισμά του με τρόπο που ελάχιστοι αθλητές έχουν καταφέρει. Παρέμεινε αήττητος για 9 χρόνια, 9 μήνες και 9 μέρες: από τις 26 Αυγούστου 1977 έως τις 4 Ιουνίου 1987, κέρδισε 122 διαδοχικούς αγώνες (109 από αυτούς ήταν τελικοί), υφαίνοντας το μεγαλύτερο σερί επιτυχιών στην ιστορία του στίβου. Το αντίστοιχο του Γιουσέιν Μπολτ στα σπριντ ήταν 45 αγώνες. Και του Μάικλ Τζόνσον στα 200 και τα 400 μέτρα, 58 αγώνες.

Ο ένας μετά τον άλλον, όλοι οι εμποδιστές, σύγχρονοι και μεταγενέστεροι, υιοθέτησαν την τεχνική του. Σύμφωνα με το ESPN, συγκαταλέγεται στους 50 κορυφαίους αθλητές του 20ού αιώνα. Στη λίστα των ακτιβιστών του αθλητισμού, είναι από τους πρώτους. Με το ανάστημα που του είχε χαρίσει η δημοφιλία του, ο άλλοτε ντροπαλός και συνεσταλμένος φοιτητής απέκτησε «μεγάλο στόμα», όπως ο ίδιος είπε προ ημερών σε συνέντευξή του στο CNN.

Αμέσως μόλις ολοκλήρωσε την καριέρα του, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, αφιέρωσε τη ζωή του στην καταπολέμηση του ντόπινγκ. Με το ακαδημαϊκό του υπόβαθρο στη βιολογία και τη χημεία, μπορούσε να αντιληφθεί αυτόν τον σκοτεινό κόσμο καλύτερα από τον καθέναν. Μαζί με άλλους 10 αμερικανούς πρωταθλητές, πρότεινε ένα πρόγραμμα αντι-ντόπινγκ ελέγχων, το οποίο η Ολυμπιακή επιτροπή των ΗΠΑ υιοθέτησε ένα χρόνο μετά – η WADA δεν υπήρχε ακόμη, ούτε γίνονταν τεστ για τεστοστερόνη και αυξητικές ορμόνες.

Πολέμησε τον ρατσισμό. Μίλησε ανοιχτά για κάθε είδους ανισότητα και αδικία, στα σπορ και στην κοινωνία. Και σήκωσε το λάβαρο του αγώνα που, στο τέλος, ανάγκασε τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να άρει την απαγόρευση των χορηγιών στους ερασιτέχνες αθλητές. Ο ίδιος δεν είχε μεγάλη ανάγκη – παραλλήλως με τον πρωταθλητισμό έκανε καριέρα στην αεροδιαστημική μηχανική. Αλλά κάποιοι συναθλητές του και όλοι οι μεταγενέστεροι, θα πρέπει να τον ευγνωμονούν.

Οπως τόνισε στο CNN, ενόχλησε πολλούς. Κινδύνευσε η συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάποιοι δοκίμασαν και άλλους τρόπους για να του κλείσουν το στόμα. Το 1980 τον ενέπλεξαν σε σεξουαλικό σκάνδαλο και του φόρτωσαν ανυπόστατες κατηγορίες. Στο δικαστήριο έπρεπε να αντικρούσει τους (ψεύτικους) ισχυρισμούς επτά διεφθαρμένων αστυνομικών του Λος Αντζελες, όμως κατόρθωσε να αποδείξει την αθωότητά του.

Ανάμεσα στο οπτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε στο ντοκιμαντέρ, είναι και οι εικόνες από τη σύλληψή του. «Να τις δείξουμε;», τον ρώτησε ο γνωστός γερμανός παραγωγός ταινιών, Λέοπολντ Χους, ο οποίος έχει μεταφέρει στην οθόνη τη ζωή μιας σειράς διασημοτήτων, από τον Σνουπ Ντογκ μέχρι τον Βασιλιά Κάρολο. «Γιατί όχι;», απάντησε ο Μόουζες. «Συνέβη στ’ αλήθεια. Και τέτοια γεγονότα, δεν ξεχνιούνται».

Ο Φρίμαν είναι συμπαραγωγός. Ο άνθρωπος που έπεισε τον Χους ότι η ιστορία του Μόουζες αξίζει να ειπωθεί. Γιατί είναι και η ιστορία της «Μαύρης Αμερικής» των ‘60s και των ‘70s, τότε που ο Κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός από τον σημερινό.

Μισό αιώνα μετά την πρώτη του εμφάνιση στην παγκόσμια σκηνή των σπορ, ο Μόουζες παλεύει ακόμη για το καλό μέσω του Laureus Sport for Good Foundation. Ενός οργανισμού που βοηθά παιδιά από όλο τον Κόσμο να ξεπεράσουν εμπόδια και να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους.

. . .