Οι Ολλανδοί λατρεύουν τα ποδήλατα, αλλά όχι τα ενισχυμένα ηλεκτρικά

Η Ραμόνα βαν ντερ Στιν οδηγούσε το ποδήλατό της έχοντας πίσω το μικρό παιδί της, από το βρεφονηπιακό σταθμό μέσα από ένα πάρκο του Αμστερνταμ, όταν ένα ποδήλατο που κινούνταν με ταχύτητα πάνω από 25 χιλιόμετρα την ώρα βγήκε από μια στροφή και έπεσε κατευθείαν πάνω τους.

Οι δύο μαθητές πάνω στο ποδήλατο που χτύπησε τη γυναίκα μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στο νοσοκομείο αιμόφυρτοι. Η 36χρονη μητέρα απέκτησε μόνο σοβαρούς μώλωπες, αλλά το 18 μηνών παιδί της, δεμένο στο πίσω κάθισμα του πεσμένου ποδηλάτου της, από θαύμα δεν υπέστη τραυματισμό.

Αυτό ήταν μόλις ένα από τα ατυχήματα που έχει προκαλέσει η μάστιγα των ηλεκτρικών ποδηλάτων με χοντρά ελαστικά, που αποκαλούνται «fatbikes» (χοντροποδήλατα) στην Ολλανδία, όπως αναφέρει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου. Τα συγκεκριμένα δίτροχα λατρεύονται από τους μαθητές της χώρας, που συχνά «πειράζουν» τις τελικές τους ταχύτητες ώστε να αγγίζουν τα 50 χιλιόμετρα την ώρα.

Την επόμενη ημέρα, ο φίλος της βαν ντερ Στιν δημοσίευσε μια ανάρτηση στο LinkedIn, ρωτώντας: «Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό εδώ και μήνες χωρίς αστυνομικούς ελέγχους και ποδήλατα να τα κατάσχονται;». Η ανάρτησή του έγινε viral, με πολλούς Ολλανδούς να εκφράζουν την αγανάκτησή τους.

Προβληματισμένοι γιατροί, βουλευτές και ανήσυχοι ποδηλάτες συμφωνούν ότι κάτι πρέπει να γίνει με αυτά τα ηλεκτρικά ποδήλατα. Αν και απαγορεύεται να επιταχύνουν χωρίς κίνηση του πεντάλ, ή να υπερβαίνουν τα 25 χλμ.την ώρα, οι δρόμοι είναι γεμάτοι από παράνομα μοντέλα – χιλιάδες εισαγόμενα από την Κίνα, και πολλά από αυτά ενισχυμένα από τους αναβάτες τους, μέσω εμπορικού λογισμικού.

Το θέμα αποτελεί πλέον πολιτική προτεραιότητα για την Ολλανδία. Μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης με στόχο τους γονείς ξεκίνησε αυτόν τον μήνα, και η πλειοψηφία των βουλευτών προφανώς υποστηρίζει την υποχρεωτική χρήση κράνους στα ποδήλατα, και το ελάχιστο ηλικιακό όριο των 14 ετών – που ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Μια κοινοβουλευτική ενημέρωση αποκάλυψε ότι οι ολλανδικές αρχές κατάσχεσαν φέτος 16.500 «fatbikes» που εισήχθησαν παράνομα από την Κίνα, καθώς και 1.000 μοτοποδήλατα που δεν πληρούσαν τα ρυθμιστικά πρότυπα. Παρότι τα αυτοκινητιστικά κλαμπ υποστηρίζουν «πολύ συγκεκριμένες νομοθεσίες» για τα συγκεκριμένα δίτροχα, οι νομοθέτες ανησυχούν ότι παίζεται το «παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι», όπως γράφουν χαρακτηριστικά οι Times.

Ο φόβος τους είναι ότι ακόμα κι αν τα «πειραγμένα» ηλεκτρικά ποδήλατα γίνουν ξεχωριστή κατηγορία οχημάτων, κάποιος κινέζος κατασκευαστής θα εφεύρει πιο απογυμνωμένα μοντέλα, που θα παρουσιάζουν τα ίδια προβλήματα. Αυτό υποστήριξε σε κοινοβουλευτική συζήτηση της περασμένης εβδομάδας και το δεξιό αγροτικό κόμμα BBB.

Η Ολλανδία είναι μια από τις κατεξοχήν ποδηλατικές χώρες στον κόσμο. Περισσότερο από το ένα τέταρτο των καθημερινών διαδρομών γίνονται με ποδήλατο, το 30% των ποδηλατών οδηγούν ηλεκτρικά και οι θάνατοι στο δρόμο από ποδήλατα είναι χαμηλοί – αλλά αυξάνονται σταθερά. Σύμφωνα με την στατιστική αρχή της χώρας, το 40% των ποδηλατών που έχασαν τη ζωή τους σε δυστυχήματα, οδηγούσαν ηλεκτρονικό ποδήλατο.

Πέρυσι, για τέταρτη συνεχή χρονιά, περισσότεροι ποδηλάτες (270) έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα, παρά οδηγοί αυτοκινήτων (194). Σύμγωνα με τους Times, μια μικρής κλίμακας ανάλυση των στοιχείων 14 ατυχημάτων από μια οργάνωση για την ασφάλεια βρήκε ότι περισσότεροι από τους μισούς τραυματισμούς από ποδήλατα τους υπέστησαν χρήστες «fatbikes», ηλικίας 10 έως 14 ετών.

Μέχρι και οι γιατροί λαμβάνουν δράση, με τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων να συμφωνούν στην καταγραφή όλων των συγκρούσεων με «πειραγμένα» ποδήλατα την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου. Το πρόβλημα είναι ότι παρότι τα μηχανοκίνητα οχήματα ακολουθούν ξεκάθαρους κανόνες οδήγησης –κατώτατο όριο ηλικίας στα 16, υποχρεωτική χρήση κράνους και δίπλωμα οδήγησης– τα συγκεκριμένα μοντέλα δεν θεωρούνται μηχανοκίνητα.

Τα αυστηρότερα όρια ηλικίας είναι απαραίτητα, με δεδομένο ότι οι ανήλικοι οδηγοί ηλεκτρικών ποδηλάτων έχουν άγριες διαθέσεις όσον αφορά στις ταχύτητες που αναπτύσσουν. Αμφιλεγόμενη θεωρείται, όμως, και η υποχρεωτική χρήση κράνους, καθώς έρευνες καταδεικνύουν μια σημαντική κοινωνική αντίσταση στα ποδηλατικά κράνη, για λόγους «προσωπικής ελευθερίας» και για την αποφυγή του… χαλάσματος των χτενισμάτων που προκαλεί.

Η ολλανδική κυβέρνηση εκτιμά ότι η τρέχουσα χρήση κράνους είναι κάτω από το 10%. Ο υπουργός υποδομών, Μπάρι Μάντλενερ, έχει προτείνει κράνη για όλους τους ποδηλάτες ηλεκτρονικών ποδηλάτων, όπως αναφέρουν οι Times, ενώ η κυβέρνηση ξεκινά μια στρατηγική εθελοντικής χρήσης κράνους τον Οκτώβριο.

Αλλά πολλοί πιστεύουν ότι οι κανονισμοί δεν πρέπει να θέτουν εμπόδια στην ποδηλασία, με τα τεράστια οφέλη της για την υγεία. Επιστήμονες λένε στους Times ότι η κατάργηση χρήσης των αυτοκινήτων υπέρ των ποδηλάτων είναι πολύ σημαντική για να περιορίζεται από τη χρήση κράνους – ειδικά για τους ηλικιωμένους Ολλανδούς, που αποκτούν μέσω αυτών μεγαλύτερη ελευθερία κίνησης.

Αλλοι πιστεύουν ότι όλοι θα μπορούσαν να ζήσουν αρμονικά, αν οι δρόμοι αντιμετωπίζονταν περισσότερο ως κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, σε μια πόλη με πιο αργούς ρυθμούς. Η εκλεγμένη «ποδηλατική δήμαρχος» του Αμστερνταμ, Ρομέ Νικολάι, ισχυρίζεται ότι η διαμάχη για τα «fatbikes» προέρχεται από την ανάγκη για ταχύτητα, και είναι κοινωνικό ζήτημα. «Υπάρχει αυξανόμενη οργή για την ταχύτητα στην πόλη – αυτό είναι που προκαλεί την κοινωνική τριβή», λέει στους Times.

. . .