Παλιά δίκτυα, διαρροές, υπερτουρισμός: Ο «χάρτης» της λειψυδρίας στην Ελλάδα

Διαρροές δικτύων, παλιές υποδομές, αύξηση της ζήτησης του νερού λόγω υπερτουρισμού, προβλήματα υφαλμύρινσης, υπερεκμετάλλευση υδάτων για την άρδευση: Τα προβλήματα αυτά σε συνδυασμό με δύο ξηρούς χειμώνες σκιαγραφούν όλα όσα καλείται να αντιμετωπίσει το κράτος για να δώσει λύση στο φαινόμενο της λειψυδρίας. 

Οι περιοχές που έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι σαφώς τα νησιά του Νοτίου αλλά και Βορείου Αιγαίου, η Πελοπόννησος και περιοχές της Ανατολικής Κρήτης. Τα προβλήματα είναι, όμως, διαφορετικά σε κάθε Περιφέρεια.

Τι προβλήματα αντιμετωπίζει κάθε Περιφέρεια και πόσο μεγάλα είναι αυτά;

• Ανατολική Μακεδονία – Θράκη: Προβλήματα επάρκειας σε ορισμένες περιοχές λόγω παλαιότητας δικτύων, εποχικής αύξησης της κατανάλωσης ή μη επαρκούς παροχής.
• Κεντρική Μακεδονία: Σημειακά προβλήματα επάρκειας σε τοπικές κοινότητες ή/ και περιοχές – Παλαιότητα δικτύων (κυρίως στο Δήμο Προποντίδας – Μαρμαρά)
• Δυτική Μακεδονία: Σημειακά προβλήματα επάρκειας κυρίως σε οικισμούς μικρού πληθυσμού – Παλαιότητα δικτύων
• Ήπειρος: Ικανή επάρκεια. Σημαντικές απώλειες από τα δίκτυα λόγω παλαιότητας. Τοπικά ζητήματα λόγω πολλών διάσπαρτων ορεινών οικισμών
• Θεσσαλία: Υπερεκμετάλλευση επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Υψηλή πίεση στη λεκάνη του Πηνειού. Προβλήματα επάρκειας λόγω εποχικών διακυμάνσεων στις Σποράδες (υπεράντληση λόγω άρδευσης και υφαλμύρινση), αλλά και παλαιότητας δικτύων
• Ιόνια Νησιά: Προβλήματα υφαλμύρινσης – εισροής του νερού της θάλασσας στον υπόγειο υδροφορέα, στο χώμα – και αυξημένες ανάγκες τους θερινούς μήνες. Ανάγκη καλύτερης διαχείρισης των αποθεμάτων νερού
• Δυτική Ελλάδα: Ικανή επάρκεια. Μεμονωμένα προβλήματα σε περιοχές που υδροδοτούνται από υπόγειους υδροφορείς. Σημαντικές απώλειες στα δίκτυα.
• Στερεά Ελλάδα: Προβλήματα επάρκειας σε συγκεκριμένες περιοχές. «Αγκάθι» η παλαιότητα δικτύων
• Αττική: Δεν έχει άμεσο ζήτημα επάρκειας νερού, εκτός από τα νησιά το καλοκαίρι και από οικισμούς που δεν υδροδοτούνται από ΕΥΔΑΠ. Στην περίπτωση της Αττικής διαφαίνεται η ανάγκη μεσοπρόθεσμης ενίσχυσης των απολήψιμων ποσοτήτων.
• Πελοπόννησος: Έλλειμμα πόσιμου νερού σε ορισμένους οικισμούς – Διακυμάνσεις ζήτησης λόγω του εποχικού πληθυσμού με τοπική υπεράντληση υπόγειων υδροφορέων, ειδικά σε παράκτιες περιοχές – Νιτρορύπανση – Παλαιότητα δικτύων. Το πρόβλημα επικεντρώνεται κυρίως σε Αργολίδα, Κορινθία και περιοχές της Λακωνίας.

• Βόρειο Αιγαίο: Προβλήματα επάρκειας νερού λόγω υπερτουρισμού και μεγάλων απωλειών στα δίκτυα κυρίως λόγω παλαιότητας. Αντιμετωπίζει επίσης ανεπάρκεια κάλυψης αρκετών οικισμών, ενώ πρόβλημα αποτελούν επίσης οι ιδιωτικές γεωτρήσεις.

• Κρήτη: Προβλήματα επάρκειας σε ορισμένους οικισμούς, τοπικά ζητήματα έντασης απολήψεων (κυρίως λόγω άρδευσης) ιδιαίτερα σε περιοχές της Ανατολικής Κρήτης και απώλειες στα δίκτυα.

Πού θα δοθεί έμφαση

Χαρτογραφώντας τις περιοχές που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναμένεται να «τρέξει» το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα επείγοντα έργα ύδρευσης ύψους 80 εκατ. ευρώ σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, που θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του ΥΠΕΝ.

Έτσι, θα δοθεί έμφαση σε:

• Άνυδρα νησιά του Νοτίου Αιγαίου
• Επιλεγμένες περιοχές στην Πελοπόννησο όπως η Κόρινθος, και ο Δήμος Βέλου-Βόχας, η Ερμιονίδα, η Μονεμβάσια κ.α.)
• Επιλεγμένες περιοχές στην Εύβοια όπως η Κύμη και το Αλιβέρι
• Παξοί, Σκόπελος και μικρά νησιά του ανατολικού Αιγαίου
• Επιλεγμένοι ΟΤΑ της Ανατολικής Κρήτης
• Ο Δήμος Μαρμαρά- Προποντίδος στην Χαλκιδική

Παράλληλα, θα δοθεί προτεραιότητα συγκεκριμένων έργων ανά περιοχή ανάλογα με τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν. Χαρακτηριστικά, έργα τα οποία θεωρούνται μείζονος σημασίας είναι:

1. Η επιδιόρθωση δικτύων
2. Ο διαχωρισμός δικτύων άρδευσης και ύδρευσης
3. Η δημιουργία νέων γεωτρήσεων
4. Αφαλατώσεις με προτεραιότητα στα υφάλμυρα νερά
5. Τα φράγματα
6. Έργα τηλεμετρίας και ψηφιακών υδρομετρητών
7. Η Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση

Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημάνθηκε στην συνέντευξη Τύπου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι επιτακτική η χάραξη μιας συνολικής στρατηγικής στη διαχείρισης της ύδρευσης και της άρδευσης της χώρας αναδεικνύουν τα ολοένα και αυξανόμενα προβλήματα λειψυδρίας που αντιμετωπίζει η χώρα, μετά από δύο άνυδρες υδρολογικές περιόδους.