Εφιάλτης: Καύσωνας-ρεκόρ στην Ανταρκτική – Η θερμοκρασία ανέβηκε κατά 10°C

Οι θερμοκρασίες του εδάφους σε μεγάλες εκτάσεις των στρωμάτων πάγου της Ανταρκτικής εκτοξεύθηκαν κατά μέσο όρο στους 10 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά επίπεδα τον περασμένο μήνα, ύστερα από έναν καύσωνα, τον οποίο οι επιστήμονες περιέγραψαν ως «ιστορικό».

Ενώ οι θερμοκρασίες παραμένουν υπό το μηδέν στην πολική χερσαία μάζα, η οποία καλύπτεται από το σκοτάδι αυτή την εποχή του χρόνου, στο μέσον του χειμώνα του νοτίου ημισφαιρίου, οι θερμοκρασίες, γράφει ο Guardian, ανέβηκαν έως και κατά 28 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα από το προσδοκώμενο.

Η υδρόγειος πέρασε 12 μήνες ζέστης που έσπασε όλα τα ρεκόρ, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν σταθερά τον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, το όριο που έχουμε θέσει για την αποφυγή της κλιματικής κατάρρευσης.

Ο Μάικλ Ντιουκς, διευθυντής προβλέψεων στην υπηρεσία πρόβλεψης καιρού MetDesk, είπε στον Guardian ότι ενώ οι μεμονωμένες ημερήσιες υψηλές θερμοκρασίες ήταν πρωτοφανείς, πολύ πιο σημαντική ήταν η μέση άνοδος της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια του μήνα.

Τα μοντέλα των επιστημόνων έχουν προβλέψει εδώ και καιρό ότι οι πιο σημαντικές επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής θα ήταν στις πολικές περιοχές, «και αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα», είπε.

«Συνήθως δεν μπορείς να κοιτάς μόνο έναν μήνα για μια κλιματική τάση, αλλά αλλά αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει είναι σύμφωνο με αυτό που προβλέπουν τα μοντέλα», πρόσθεσε ο Ντιουκς. «Στην Ανταρκτική αυτή η άνοδος της θερμοκρασίας τον χειμώνα και η συνέχειά του μέχρι τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση των στρωμάτων πάγου».

Ο περασμένος μήνας ήταν ο πρώτος έπειτα από 14 μήνες που δεν καταγράφηκαν ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, αλλά ακολούθησε έναν εξαιρετικά ζεστό Ιούλιο το 2023 και παρέμεινε 0,3°C πάνω από οποιονδήποτε Ιούλιο στην Ιστορία.

Ο Ζέικ Χαουζφάδερ, ερευνητής στο Berkeley Earth, είπε στον Guardian ότι ο καύσωνας της Ανταρκτικής ήταν «σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες στην απότομη αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας τις τελευταίες εβδομάδες».

«Η Ανταρκτική στο σύνολό της έχει θερμανθεί μαζί με τον κόσμο τα τελευταία 50 χρόνια, επομένως κάθε κύμα καύσωνα ξεκινά από μια πιο υψηλή γραμμή βάσης», είπε. «Αλλά είναι ασφαλές να πούμε ότι η απότομη αύξηση των θερμοκρασιών τον τελευταίο μήνα οφείλεται στον καύσωνα».

Ο καύσωνας είναι ο δεύτερος που πλήττει την περιοχή τα τελευταία δύο χρόνια. Ο προηγούμενος, τον Μάρτιο του 2022, οδήγησε σε άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κατά 39 βαθμούς Κελσίου και προκάλεσε την κατάρρευση τμήματος του στρώματος πάγου, στο μέγεθος της Ρώμης.

Οι αυξημένες θερμοκρασίες της Ανταρκτικής τον Ιούλιο ακολουθούν ένα ιδιαίτερα ισχυρό Ελ Νίνιο, το κλιματικό φαινόμενο που ανεβάζει τις θερμοκρασίες, είπε ο Ντιουκς.

Οι επιστήμονες είπαν ότι μια από τις αιτίες του καύσωνα ήταν η εξασθενημένη πολική δίνη, μια ζώνη ψυχρού αέρα και χαμηλής πίεσης που περιστρέφεται στη στρατόσφαιρα γύρω από κάθε πόλο. Οι παρεμβολές από τα ατμοσφαιρικά κύματα είχαν αποδυναμώσει τη δίνη και οδήγησαν σε άνοδο των θερμοκρασιών σε μεγάλο υψόμετρο φέτος, είπε στην Washington Post η Εϊμι Μπάτλερ, επιστήμονας της ατμόσφαιρας στην Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας.

Ο Τζέιμιν Γκρίνμπαουμ, γεωφυσικός στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, είπε ότι «σίγουρα ανησυχεί για το τι επιφυλάσσει αυτή η περιοχή τα επόμενα χρόνια».

«Η πλειονότητα των επιτόπιων αποστολών μου ήταν στην Ανατολική Ανταρκτική, όπου έχω δει να λιώνουν όλο και περισσότερο οι πάγοι με τα χρόνια», είπε στον Guardian. «Παρόλο που ανησυχώ όταν βλέπω αυτές τις αναφορές για την εξασθενημένη πολική δίνη που προκαλεί τον τεράστιο καύσωνα στην περιοχή, δεν εκπλήσσομαι, καθώς αυτό είναι δυστυχώς ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής».

Ο Τζόναθαν Οβερπεκ, επιστήμονας του κλίματος στη Σχολή Περιβάλλοντος και Αειφορίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, έγραψε στο X ότι ο καύσωνας είναι «ένα σημάδι που ανοίγει τα μάτια στυην πραγματικότητα: Η κλιματική αλλαγή αρχίζει πραγματικά να μεταμορφώνει τον πλανήτη».

Ο Εντουαρντ Μπλάνσαρντ, ατμοσφαιρικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, είπε στην Post ότι ήταν ένα πρωτοφανές σε ένταση γεγονός. «Είναι πιθανό ότι η ύπαρξη λιγότερου θαλάσσιου πάγου και θερμότερου Νότιου Ωκεανού γύρω από την Ανταρκτική ήπειρο δημιουργουν τις προϋποθέσεις για θερμότερους χειμώνες στην Ανταρκτική», είπε.

«Από αυτή την άποψη, μπορεί να είναι λιγότερο περίεργο να βλέπουμε μεγάλους καύσωνες στην Ανταρκτική φέτος, σε σύγκριση με μια “κανονική” χρονιά με μέσες συνθήκες θαλάσσιου πάγου».

Ο Τζόναθαν Γουάιλ, ερευνητής που μελετά την επιστήμη του κλίματος στο Πανεπιστήμιο ETH στη Ζυρίχη της Ελβετίας, είπε ότι ο καύσωνας αποδίδεται σε ένα «γεγονός υπερθέρμανσης της νότιας στρατόσφαιρας» που διήρκεσε εβδομάδες.

«Είναι κάτι πραγματικά σπάνιο για την Ανταρκτική, επομένως δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα επηρεάσει τις επιφανειακές συνθήκες στην ήπειρο», είπε. «Είναι ενδιαφέρον να δούμε πόσο διαδεδομένες θα είναι οι επιπτώσεις».

Αν και είπε ότι «φαίνεται να υπάρχουν όλο και πιο συχνοί καύσωνες στην ήπειρο», είπε ότι δεν είναι ακόμη σαφές πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η κλιματική κρίση στη δημιουργία αυτού του γεγονότος. «Θα πρέπει να περιμένουμε τις μελέτες απόδοσης για να το μάθουμε», κατέληξε.

. . .