Ανταρκτική: Drone καταγράφει εντυπωσιακά «ακροβατικά» φαλαινών

Πλάνα από φάλαινες που αποτύπωσαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία χρησιμοποίησε το BBC στην Ανταρκτική, αποκαλύπτουν τις εντυπωσιακές μανούβρες που κάνουν τα κήτη την ώρα που τρέφονται. Μια φάλαινα χρησιμοποίησε το μήκους τεσσάρων μέτρων πτερύγιό της για να δημιουργήσει ένα «δίχτυ φυσαλίδων» γύρω από το θήραμά της και να το παγιδεύσει.

Οι κινήσεις τους δείχνουν πόσο προσαρμόσιμες και δημιουργικές είναι, αναφέρουν οι ειδικοί. Ειδικά οι μεγάπτερες φάλαινες –το μόνο είδος που παράγει το «δίχτυ φυσαλίδων»– διαθέτουν ακροβατικές κινήσεις στο ρεπερτόριό τους. Χρησιμοποιούν τα πτερύγιά τους ως εργαλεία για να παγιδεύουν κριλ – τα μικροσκοπικά οστρακόδερμα με τα οποία τρέφονται οι φάλαινες της Ανταρκτικής, τρώγοντας καθημερινά έναν τόνο.

Το… χορευτικό τελετουργικό τους μπορεί να μελετηθεί με λεπτομέρεια μόνο από τον αέρα – και η χρήση των καμερών από εναέρια drones έχει φέρει επανάσταση στη μελέτη τους. Τα πλάνα από τις κάμερες ρίχνουν ταυτόχρονα φως και στην αποκατάσταση πληθυσμού φαλαινών σε μέρη του κόσμου όπου κυνηγήθηκαν, οδηγούμενα στο χείλος της εξαφάνισης τον 20ό αιώνα.

Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τη Βρετανική Ερευνα της Ανταρκτικής (BAS), χρησιμοποίησε κάμερες μη επανδρωμένων αεροσκαφών για να μελετήσει τις φάλαινες στη Νότια Γεωργία – μια τοποθεσία-κλειδί για τη βιομηχανία φαλαινοθηρίας στην Ανταρκτική.

Οι ερευνητές του BAS τράβηξαν τα πρώτα πλάνα στον κόσμο ενός ζεύγους μητέρας-παιδιού από ένα είδος αυστραλιανών φαλαινών στα ανοιχτά των ακτών της Νότιας Γεωργίας – μια ισχυρή ένδειξη ότι ο απειλούμενος πληθυσμός τους αρχίζει να ανακάμπτει αργά αλλά σταθερά. Παράλληλα, κινηματογράφησαν μια γαλάζια φάλαινα της Ανταρκτικής –το μεγαλύτερο ζώο στη Γη– με το μικρό της να τρέφονται στην ίδια περιοχή.

Πριν από τη δεκαετία του 1930, περίπου 40.000 γαλάζιες φάλαινες θανατώθηκαν από φαλαινοθήρες στα νερά της Νότιας Γεωργίας. Μόλις το 2020 οι ερευνητές κατάφεραν να ξαναβρούν τα γιγάντια θηλαστικά σε αυτά τα νερά. Μια έρευνα εκείνη τη χρονιά κατέγραψε 58 θεάσεις ενήλικων γαλάζιων φαλαινών εκεί.

Χρησιμοποιώντας τις εναέριες κάμερες, οι επιστήμονες μπορούν παράλληλα να μετρήσουν το μέγεθος του σώματος των φαλαινών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα από τα κήτη συρρικνώνονται, κάτι που οι ειδικοί έχουν συνδέσει με την κλιματική αλλαγή, η οποία επηρεάζει τις προμήθειες τροφής τους.

Μια μελέτη που μόλις δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Global Change Biology αποκάλυψε ότι οι γκρίζες φάλαινες που τρέφονται στα ρηχά νερά στα ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής του Ειρηνικού έχουν συρρικνωθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Μια γκρίζα φάλαινα που γεννήθηκε το 2020 αναμένεται να φτάσει, ως ενήλικη, σε μήκος σώματος που θα είναι κατά 1,65 μέτρα πιο συρρικνωμένο από μια αντίστοιχη που γεννήθηκε πριν το 2000.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια πρώιμη προειδοποίηση ότι ο πληθυσμός τους αρχίζει να μειώνεται ή ότι δεν είναι υγιείς. Το μέγεθος είναι κρίσιμο για τα κήτη, αναφέρουν στο BBC. Επηρεάζει τη συμπεριφορά τους, τη φυσιολογία τους, καθώς και το οικοσύστημα στο οποίο ανήκουν.

Εκτός από το να βοηθούν τους ερευνητές να παρακολουθούν τις αναδυόμενες απειλές για τις φάλαινες, τα drones ρίχνουν νέο φως σε κάποιες συναρπαστικές συμπεριφορές των θαλάσσιων θηλαστικών. Κινηματογραφώντας τες να συνεργάζονται για να εξασφαλίσουν την τροφή τους, οι ειδικοί αποκτούν μια πιο ξεκάθαρη ιδέα σχετικά με τους τρόπους που εμπεδώνουν μεθόδους συνεργασίας.

Μελετώντας μεγάπτερες φάλαινες που τρέφονται στην Αλάσκα και στις ακτές των ΗΠΑ, οι επιστήμονες παρατήρησαν αυστηρά καθορισμένους κανόνες – ένα ζώο δημιουργούσε το «δίχτυ φυσαλίδων» και τα υπόλοιπα είχαν υποστηρικτικούς ρόλους. Στην Ανταρκτική, πολλές φάλαινες δημιουργούν τις φυσαλίδες για τα κριλ στο σημείο τροφής τους.

Οι ερευνητές προσπαθούν ακόμα να εξηγήσουν γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά υποψιάζονται ότι οι φάλαινες της Ανταρκτικής ίσως μαθαίνουν ακόμα την τεχνική σίτισης, και δεν την έχουν «εξευγενίσει» τόσο ώστε να δίνουν σε κάθε κήτος έναν ρόλο. Οι δε ακροβατικές κινήσεις τους, με διαρκείς περιστροφές, κύκλους γύρω από τα ερευνητικά σκάφη, ακόμα και αλληλεπιδράσεις με άλλα θαλάσσια είδη, είναι μια μορφή παιχνιδιού.

Με αυτόν τον τρόπο οι φάλαινες εκδηλώνουν την περιέργειά τους και αλληλεπιδρούν με νέα αντικείμενα, είδη, ή και μεταξύ τους. Τα παιχνίδια τους είναι μια μορφή ενίσχυσης των κοινωνικών τους δεσμών – και είναι κρίσιμα για την επιβίωσή τους, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές του BAS στο BBC.

. . .