Πως κινήθηκε το ελληνικό startup οικοσύστημα το 2023

Σε μία «μεταβατική» περίοδο δείχνει να βρίσκεται το startup οικοσύστημα στην Ελλάδα με τις χρηματοδοτήσεις να κινούνται σε σχετικά καλά επίπεδα αλλά κυρίως να αφορούν εταιρείες που έχουν περάσει τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης, ενώ παράλληλα βλέπουμε να υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές αλλά και μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.

Αυτό προκύπτει από τη μελέτη «Startups in Greece» που πραγματοποίησε για 7^η συνεχή χρονιά το Found.ation, σε συνεργασία με το EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας) και την υποστήριξη της EATE (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων). Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν πως έσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που αντιμετωπίζει προκλήσεις και οικονομική αστάθεια, το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα έχει καταφέρει, παρά τις δυσκολίες, να διατηρήσει τη δυναμική του, με αρκετές ελληνικές startups να εξασφαλίζουν επενδύσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και να επεκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Συγκεκριμένα, μέσα στο 2023, περισσότερες από 70 εταιρείες χρηματοδοτήθηκαν με περισσότερα από 485 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το ποσό αυτό παρουσιάζει μείωση κατά 24,5% σε σχέση με το 2022, επίδοση που θεωρείται σχετικά καλή σε σχέση με την Ευρώπη όπου αναμένεται μείωση 38%. Από την άλλη πλευρά, αν εξαιρεθεί το κομμάτι της χρηματοδότησης μέσω δανεισμού (debt financing), τότε υπάρχει μία αύξηση της τάξεως του 4,2%. Αυτή η διαφορά οφείλεται και στο γεγονός ότι το 2022 είχαμε δύο πολύ μεγάλες χρηματοδοτήσεις (Flexcar, Spotawheel) που περιελάμβαναν μεγάλο κομμάτι debt financing.

Ένα ανησυχητικό σημάδι είναι πάντως ότι παρατηρείται μείωση παρατηρείται και στο κομμάτι της χρηματοδότησης σε πρώιμα στάδια (pre-seed & seed) σε σχέση με το το 2022. Επίσης, μόνο το 20% από τις εταιρείες που έχουν χρηματοδοτηθεί έχουν έχουν γυναίκα μεταξύ των ιδρυτών, ενώ το 31% των χρηματοδοτούμενων εταιρειών είχαν προηγουμένως υποστηριχθεί στο πλαίσιο του EquiFund.

Από την άλλη πλευρά, φαίνεται να υπάρχει κινητικότητα στο χώρο των venture capital funds. Πλέον, όπως σημειώνει η μελέτη του Found.ation, υπάρχουν 13 ενεργά ελληνικά VCs που επικεντρώνονται κυρίως σε startups με συνολικά κεφάλαια ύψους 540 εκατ. ευρώ. Έχουν επενδύσει σε 62 startups το 2023 και καλύπτουν περίπου το 85% του συνολικού όγκου των συμφωνιών. Οι διαχειριστές κεφαλαίων είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι για το 2024. με τις προοπτικές τους για το νέο έτος να αξιολογούνται με 3,8/5.

Επιπλέον, το 2023 σημειώθηκε σημαντική συμμετοχή της τάξης του 33% από επενδυτικά σχήματα με έδρα την Αμερική σε ελληνικές startups. Συνολικά, το 78% των επενδύσεων προήλθαν από το εξωτερικό. Ακόμη, στο 42% των επενδυτικών γύρων συμμετείχαν angel επενδυτές, ποσοστό που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό.

Ως προς τους τομείς στους οποίους οι επενδυτές επέλεξαν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους το 2023, τις τρεις πρώτες θέσεις κατέλαβαν οι startups που επικεντρώνονται στις τεχνολογίες λιανικού εμπορίου (RetailTech), τεχνητής νοημοσύνης (AI) και αγροτικής τεχνολογίας (AgriTech), σε αντιστοιχία με τις παγκόσμιες τάσεις.

Τέλος, 11 νέες εξαγορές σημειώθηκαν φέτος, με ορισμένες από αυτές να ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ σε αξία. Ενισχύοντας την τάση των προηγούμενων ετών, φαίνεται να υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τεχνολογικούς κολοσσούς με έδρα τις ΗΠΑ για ελληνικές startups, με τις Hewlett Packard Enterprise, Cisco, Dell και Intel να ολοκληρώνουν επιτυχημένες εξαγορές ελληνικών startups εντός του 2023. Συγκεκριμένα, μέσα στο 2023 εξαγοράσθηκαν οι Augmenta (103 εκατ. ευρώ), MarineTraffic, DeepSea, Arrikto, OilX, CodeBGP, Seervision, Aquanetix, InAccel, Mist.io και Kineo.

Η μελέτη κάνει αναφορά και στις 10 μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις μέσα στο 2023. Η EdgeQ, η οποία έχει πλέον αποκτήσει ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα, βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με 70,7 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι Causaly (56,88 εκατ.), Instacar (55 εκατ.), Hack The Box (52,14 εκατ.), Trucksters (33 εκατ.), TileDB (32,08 εκατ.), Axelera AI (21,77 εκατ.), Movandi (20,18 εκατ.), Safesize (14 εκατ.) και RatedLab (12,26 εκατ.).

Όσον αφορά στη λίστα της συγκεκριμένης μελέτης με τις 10 κορυφαίες σε αποτίμηση ελληνικές εταιρείες που χαρακτηρίζονται ως startups, στην κορυφή είναι η Viva Wallet (1,5 – 2 δισ. ευρώ) και ακολουθούν το Skroutz (750 εκατ. – 1 δισ. ευρώ), η Persado (600-900 εκατ.), η Blueground (600-800 εκατ.), η Workable (250-400 εκατ.), η Flexcar (200-300 εκατ.), η Axelera AI (200-300 εκατ.), η Causaly (150-200 εκατ.), η Hack The Box (150-200 εκατ.) και η TileDB (100-150 εκατ.). Σημειώνεται ότι οι φετινές εκτιμήσεις για τις αποτιμήσεις κυμαίνονται σε επίπεδα 15%-20% πιο κάτω σε σχέση με πέρσι λόγω των διεθνών οικονομικών εξελίξεων που δημιούργησαν νέα δεδομένα.