Όταν η ΑΕΚ έγραψε Ιστορία στο Καλλιμάρμαρο

Σήμερα (4/4) συμπληρώνονται 57 χρόνια από την ιστορική μέρα της 4ης Απριλίου του 1968. που η ομάδα των αείμνηστων, Νίκου Μήλα -Γιώργου Αμερικάνου, είχε διαψεύσει όλα τα προγνωστικά και είχε ανέβει στην κορυφή της Ευρώπης, κερδίζοντας την τεράστια, Σλάβια Πράγας με 89-82, στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, που είχε γίνει στο Καλλιμάρμαρο.

Η ΑΕΚ έγινε η Βασίλισσα του ελληνικού μπάσκετ, μιας και ήταν η πρώτη ομάδα της χώρας, που πήρε έναν ευρωπαϊκό τίτλο, ανεξαρτήτως αθλήματος. Με αφορμή αυτή την ιστορική επέτειο, σας παραθέτουμε ένα σχετικό αφιέρωμα, για το έπος του ’68.

Την 4η Απριλίου του 1968, η τότε «παρέα» του «Παγκόσμιου», Γιώργου Αμερικάνου και του «Γίγαντα», Γιώργου Τρόντζου, κατάφερε να κάνει κάτι που έμοιαζε… ακατόρθωτο. Να νικήσει τους Τσέχους, οι οποίοι και ήταν παίκτες εγνωσμένης αξίας σε διεθνές επίπεδο. Είναι σημαντικό ότι όλο αυτό, συνέβη μέσα σε μία πάρα πολύ δύσκολη εποχή για το ελληνικό έθνος. Οι Έλληνες τότε, είχαν την ανάγκη από έναν τέτοιο άθλο, αφού επικρατούσαν ιδιαίτερες πολιτικές συνθήκες. Για αυτό άλλωστε, η κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων από τους «κιτρινόμαυρους», πανηγυρίστηκε μεγαλειωδώς, από όλους τους Έλληνες, ανεξαρτήτως της ομάδας που υποστήριζε ο καθένας τους.

Με βάση και τις μαρτυρίες των παλαιότερων, αυτή η επιτυχία της Βασίλισσας, κατάφερε να ενώσει όλους τους Έλληνες. Αυτό άλλωστε, είναι κάτι που το ανέδειξε και ο Τάσος Μπουλμέτης, στην ταινία-έπος, «1968», την οποία έφτιαξε υπό την αρωγή του Μάκη Αγγελόπουλου. Είναι σημαντικό το να θυμίσουμε, ότι η ταινία αυτή, προβλήθηκε για πρώτη φορά στους κινηματογράφους, την 25η Ιανουαρίου του 2018. Μερικοί από τους πρωταγωνιστές, είναι οι Αντώνης Καφετζόπουλος, Στέλιος Μάινας, Βασιλική Τρουφάκου, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Ορφέας Αυγουστίδης, Αντώνης Αντωνίου, Γιώργος Μητσικώστας, Γιάννης Βούρος και Αλέξανδρος Αμερικάνος.

53 από τους 89 πόντους του τελικού, οι Αμερικάνος και Τρόντζος

Έχει σημασία να παραθέσουμε κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες, από τη «μαγική βραδιά» της 4ης Απριλίου του 1968, στον τελικό στο Καλλιμάρμαρο. Εκείνη η ομάδα της ΑΕΚ, είχε σπουδαίους παίκτες. Ξεχώριζαν φυσικά, ο «Παγκόσμιος», Γιώργος Αμερικάνος και ο «Γίγαντας», Γιώργος Τρόντζος. Αυτοί οι δύο, ήταν οι μεγάλοι ηγέτες εκείνης της ομάδας. Ο Αμερικάνος σκόραρε 29 πόντους και ο Τρόντζος πέτυχε άλλους 24 από τη μεριά του, σε αυτόν τον μεγάλο τελικό, δηλαδή οι δυο τους, πέτυχαν από κοινού, τους 53 από τους 89 πόντους της Βασίλισσας, κάνοντας τη διαφορά. Οι Τσέχοι ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων τότε. Ωστόσο, οι παίκτες του Δικεφάλου κατάφεραν να πετύχουν αυτό που έμοιαζε… απίθανο και πήραν το τρόπαιο. Από εκεί και πέρα, εκτός από τον Αμερικάνο και τον Τρόντζο, η ΑΕΚ είχε επίσης και άλλους εξαιρετικούς παίκτες, όπως ήταν για παράδειγμα οι Χρήστος Ζούπας, Στέλιος Βασιλειάδης και Αίας Λαρεντζάκης, που συμπλήρωναν την αρχική πεντάδα, ενώ η δεκάδα έκλεινε με τους Λάκη Τσάβα, Αντώνη Χρηστέα, Νίκο Νεσιάδη, Ανδρέα Δημητριάδη και Πέτρο Πετράκη.

Η ΑΕΚ είχε φτάσει σε αυτή την επιτυχία, απόλυτα λογικά και η πορεία της, δεν ήταν… πυροτέχνημα. Άλλωστε, ο «Δικέφαλος» είχε αρχίσει δύο χρόνια νωρίτερα, να δείχνει ότι μπορεί να πετύχει πολλά πράγματα στην Ευρώπη. Οι παίκτες της Βασίλισσας, είχαν καταφέρει το 1966 να γίνουν η πρώτη ελληνική ομάδα, που έπαιξε σε ένα Final-4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, δηλαδή της σημερινής Ευρωλίγκας. Σε εκείνη την ομάδα, αγωνιζόταν στην ΑΕΚ και ο «Λεοντόκαρδος», Γιώργος Μόσχος, ο οποίος δυστυχώς «έφυγε» νωρίς και δεν πρόλαβε να είναι (σ.σ. σωματικά) παρών στο Καλλιμάρμαρο, την 4η Απριλίου του 1968. Σίγουρα όμως, το πανηγύρισε δεόντως από εκεί… ψηλά στον ουρανό, μόλις ήρθε η νίκη επί της Σλάβια Πράγας και η κατάκτηση του τροπαίου. Εν κατακλείδι, η πορεία του 1966, αποτέλεσε τον «προθάλαμο» για να έρθει η κορυφή, το 1968. Η ΑΕΚ είχε πάρει την 4η θέση στο Final-4 που έγινε στο Μιλάνο το 1966 και δύο χρόνια αργότερα, κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων. Για την… ιστορία, σας παραθέτουμε το φύλλο αγώνα του ιστορικού τελικού της 4ης Απριλίου του 1968, που έχει ως εξής:

ΑΕΚ-Σλάβια Πράγας 89-82 (ημίχρονο 49-40).

ΑΕΚ (προπονητής Μήλας): Αμερικάνος 29, Τρόντζος 24, Ζούπας 12, Βασιλειάδης 11, Λαρεντζάκης 6, Χρηστέας 4, Τσάβας 3, Νεσιάδης, Δημητριάδης, Πετράκης.

ΣΛΑΒΙΑ (προπονητής Όρντνουγκ): Ζίντεκ 27, Ρουζίτσκα 25, Μπάροχ 12, Μίφκα 14, Τόμασεκ 4, Κονοπάτσεκ, Άμερ, Κρίβι, Κνοπ, Στάστνι, Λίζαλεκ, Μίφκα

«Η μεγάλη ΑΕΚ, η ονειρώδης ΑΕΚ, κερδίζει το Κύπελλο της Ευρώπης»

Εκείνη τη βραδιά, το Καλλιμάρμαρο ήταν κάτι παραπάνω από… κατάμεστο, αφού υπήρχε πολύς κόσμος, που είχε μείνει εκτός γηπέδου. Όσοι δεν είχαν την ευκαιρία να δουν δια ζώσης τον αγώνα, παρακολουθούσαν την εξέλιξή του, μέσω του ραδιοφώνου, αφού εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε τηλεόραση στην Ελλάδα. Με αυτά τα δεδομένα, η φωνή του αείμνηστου Βασίλη Γεωργίου, έχει συνδεθεί άμεσα, με το έπος της Βασίλισσας. Η επική και συγκινητική περιγραφή του, έχει μείνει στην… ιστορία. Σας θυμίζουμε, ένα ενδεικτικό απόσπασμα, από τα τελευταία δευτερόλεπτα του τελικού της 4ης Απριλίου. Αναλυτικά: «H ανάσταση του ελληνικού αθλητισμού. H μεγάλη AEK, η ονειρώδης AEK κερδίζει το Κύπελλο της Ευρώπης. Γιώργο μου, τους σκίσαμε, το πήραμε. Τα γεγονότα έληξαν. Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης. Εκέρδισε το Κύπελλο, 8 δεύτερα, ΑΕΚ 89, Σλάβια 82. Ο Τρόντζος παίρνει την μπάλα, κρατάει, δίνει στον Βασιλειάδη, σουτάρει, χάνουμε, 2 δεύτερα, 1 και λήγει αυτή τη στιγμή! Λήγει ο αγών! Είμαστε πρωταθληταί Ευρώπης, είμαστε πρωταθληταί Ευρώπης, δεν μπορώ να σας περιγράψω τι γίνεται! Κλαίμε όλοι. Χιλιάδες των Ελλήνων φιλάθλων κλαίνε, χιλιάδες κεριά έχουν ανάψει…».

Οι 80.000 θεατές και το «Ρεκόρ Γκίνες»

Αξίζει να σημειώσουμε και το γεγονός ότι εκείνη τη βραδιά, έγινε και ένα ρεκόρ, το οποίο δεν έχει καταρριφθεί ακόμα και σήμερα. Οι 80.000 οπαδοί που καταγράφηκαν να βρίσκονται στις εξέδρες στο Καλλιμάρμαρο, την 4η Απριλίου του 1968, αποτελούν τον μεγαλύτερο αριθμό θεατών, που έχει παρακολουθήσει ποτέ, έναν αγώνα μπάσκετ. Αυτό το τεράστιο επίτευγμα της ΑΕΚ, έχει μπει μάλιστα και στο Βιβλίο των «Ρεκόρ Γκίνες» και… υπεύθυνος για αυτό, είναι ο Αλέξανδρος Μαργαρίτης. Ο γνωστός «Ενωσίτης», που είναι και συλλέκτης-αρχειοθέτης, είναι αυτός που είχε φροντίσει για την κατοχύρωση, του εν λόγω ρεκόρ και αυτό είναι κάτι που του πιστώνεται.

Η πορεία έως και τον τελικό

Ιδιαίτερη αξία έχει και το να θυμηθούμε και το πώς εκείνη η ΑΕΚ, έφτασε μέχρι την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Η Βασίλισσα ξεκίνησε από τον δεύτερο γύρο της διοργάνωσης και αρχικά έχασε στην Ισπανία, από την Κας Βιτόρια (82-72), αλλά στη ρεβάνς στην Αθήνα, νίκησε με 20 πόντους διαφορά (85-65) και έτσι προκρίθηκε στα προημιτελικά. Εκεί, αντιμετώπισε τη Ρουαγιάλ από το Βέλγιο και την κέρδισε στην Αθήνα με 76-54, ενώ στη ρεβάνς υπερασπίστηκε αυτό το +22, παρόλο που έχασε με 74-54, οπότε προκρίθηκε στα ημιτελικά. Η Ίνις Βαρέζε ήταν ο επόμενος αντίπαλος και αρχικά η Ένωση έχασε με 78-60 επί ιταλικού εδάφους. Αυτό δεν εμπόδισε όμως τους παίκτες της ΑΕΚ, να ανατρέψουν αυτό το -18 στη ρεβάνς στην Αθήνα, αφού νίκησαν τη Βαρέζε με 72-52 και έτσι πήραν την πρόκριση για τον τελικό, εκεί όπου ακολούθησε η κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων, με το 89-82 κόντρα στη Σλάβια Πράγας.