Χαμόγελα στη Μόσχα, αγωνία στο Κίεβο

Η διάρκειας 90 λεπτών τηλεφωνική συνομιλία του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν αντιμετωπίστηκε και ερμηνεύτηκε ποικιλοτρόπως. Για τη Μόσχα ήταν το πανηγυρικό τέλος των προσπαθειών της Δύσης να τεθεί σε απομόνωση η Ρωσία και να μετατραπεί ο ηγέτης της σε διεθνή παρία. Για το Κίεβο ήταν ένα πολύ ανησυχητικό γεγονός, καθώς οι Ουκρανοί βλέπουν πλέον ξεκάθαρα ότι αυτός ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει χωρίς να τους συμβουλευτεί κανείς. Για τις δε Βρυξέλλες ήταν η συνειδητοποίηση ότι στον κόσμο του Τραμπ, ο ρόλος τους θα είναι όλο και πιο περιορισμένος.

Οι σκληροπυρηνικοί του Κρεμλίνου πανηγύρισαν για τη συνομιλία του Τραμπ με τον Πούτιν. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αντιπρόεδρος του πανίσχυρου ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας –και πρώην πρόεδρος της χώρας, ως ανδρείκελο του Πούτιν–, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε την Πέμπτη ότι η τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στους Πούτιν και Τραμπ δείχνει ότι οι όποιες δυτικές προσδοκίες να ηττηθεί η Ρωσία δεν θα επιτευχθούν ποτέ. «Δεν θα γονατίσουμε» είπε.

Ο Κονσταντίν Μαλοφέγεφ, ένας υπερσυντηρητικός μεγιστάνας που βρίσκεται κοντά στον Πούτιν, είπε ότι μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και των ΗΠΑ θα μπορούσε «να τερματίσει πραγματικά τον πόλεμο και να ξεκινήσει μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων».

Τα ρωσικά ΜΜΕ έκαναν λόγο, την Τετάρτη, για «νέα εποχή» στις σχέσεις της Μόσχας και Ουάσινγκτον. «Δεν υπήρξαν αρνητικοί συνειρμοί από τον Τραμπ, δεν είπε τίποτε για επιθετικότητα της Ρωσίας, δεν μας χαρακτήρισε “τρομερούς εγκληματίες”, τίποτα από αυτά. Ολα ήταν πολύ ευγενικά», είπε ο Βλαντίμιρ Σολοβίοφ, παρουσιαστής της κρατικής τηλεόρασης.

Στο Κίεβο, η συνομιλία ενίσχυσε τους φόβους ότι ο Τραμπ σκοπεύει να παραμερίσει την Ουκρανία κατά τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Ωστόσο, επισημαίνουν οι λονδρέζικοι Times, το να σηκώσεις ένα τηλέφωνο για να μιλήσεις με τον Πούτιν είναι πολύ πιο εύκολο από τον τερματισμό του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη από το 1945.

Το βασικό ερώτημα είναι εάν ο Τραμπ θα μπορέσει να τελειώσει τον πόλεμο χωρίς να υποκύψει πλήρως στις απαιτήσεις της Μόσχας.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι ο Πούτιν εξήγησε στον Τραμπ ότι πρέπει να εξαλειφθούν τα «πρωταρχικά αίτια» του πολέμου, προτού επιτευχθεί ειρήνη. Η φράση ερμηνεύεται ευρέως ως μια λακωνική διατύπωση για την επιθυμία της Μόσχας να απομακρυνθεί ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι από την προεδρία της Ουκρανίας και να ανέλθει στην εξουσία ένα φιλικό προς τη Ρωσία πρόσωπο.

Αυτό δεν θα είναι πολύ εύκολο έπειτα από τρία χρόνια ανελέητων μαχών που κόστισαν τη ζωή σε πάρα πολλούς ουκρανούς αμάχους. Ο μόνος ευθύς τρόπος να πετύχει το Κρεμλίνο μια τέτοια αλλαγή εξουσίας στο Κίεβο, ήταν να το καταλάβει, κάτι που φαίνεται ότι ήταν ένας από τους στόχους του Πούτιν όταν ξεκίνησε τον πόλεμο.

Ο ρώσος πρόεδρος έχει ζητήσει από την Ουκρανία να αναγνωρίσει τη ρωσική κυριαρχία σε τέσσερις περιοχές στα ανατολικά και νότια της, καθώς και στην Κριμαία, την οποία προσάρτησε βίαια η Μόσχα το 2014. Θέλει επίσης η Ουκρανία να είναι μια «ουδέτερη» χώρα και να εγκαταλείψει κάθε φιλοδοξία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Ηδη ο Τραμπ περιέγραψε το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία ως έναν στόχο «μη ρεαλιστικό».

Ο Τραμπ, εξάλλου, είπε αυτή την εβδομάδα και ότι οι Ουκρανοί «μπορεί να γίνουν Ρώσοι κάποια μέρα». Ενώ ο Πιτ Χέγκσεθ, ο αμφιλεγόμενος υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, είπε ότι το Κίεβο θα πρέπει να εγκαταλείψει τον «έωλο στόχο» να ανακτήσει εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Ρωσίας εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια, δηλαδή την Κριμαία.

Βέβαια, η Ουκρανία δεν έχει καμία υποχρέωση να καταθέσει τα όπλα επειδή θα της το πει ο Τραμπ. Ο ουκρανός υπουργός Οικονομικών, Σεργκέι Μαρτσένκο, είπε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι το Κίεβο θα είναι σε θέση να συνεχίσει τον πόλεμο «τουλάχιστον κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους», ακόμη και αν ο Τραμπ έκοψε όλη τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ.

Ο Πούτιν πιθανότατα είναι πολύ ικανοποιημένος μετά τη συνομιλία της Τετάρτης με τον Τραμπ. «Ο Πούτιν δεν χρειάζεται ιδιαίτερα τα ουκρανικά εδάφη, αλλά χρειάζεται σεβασμό από την Αμερική. Ονειρεύεται ότι μια ημέρα θα συναποφασίζει τις τύχες του κόσμου με τον πρόεδρο των ΗΠΑ», είπε πρόσφατα στους Times ο Μιχαήλ Κασιάνοφ, ο οποίος υπηρέτησε ως πρώτος πρωθυπουργός του Πούτιν.

. . .