Φαρμακευτική καινοτομία: Σύμμαχος για τον ασθενή, την οικονομία και την κοινωνία

Η αξία της καινοτομίας και της ανθρωποκεντρικής εστίασης στον φαρμακευτικό κλάδο ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεων που έθεσε η Διευθύνουσα Σύμβουλος της φαρμακευτικής MSD για Ελλάδα, Κύπριο και Μάλτα Κύπρου και Μάλτας, κ. Agata Jaconcic στο πρόσφατο φετινό 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (10-13 Απριλίου).

Καινοτόμες προσεγγίσεις, όπως οι θεραπείες εξατομικευμένης ιατρικής (Precision Medicine), επιτρέπουν την παροχή πιο αποτελεσματικής και προσαρμοσμένης θεραπείας για τους ασθενείς, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής αλλά και τα επίπεδα πρόγνωσης της ασθένειας.

Το ανεκτίμητο αποτύπωμα της καινοτομίας

Η φαρμακευτική βιομηχανία αναζητά συνεχώς καινοτόμες λύσεις που ωφελούν τους ασθενείς, είτε αυτές αφορούν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων, την ανακάλυψη νέων εφαρμογών για υφιστάμενα φάρμακα, αλλά και την εξέλιξη της θεραπευτικής προσέγγισης, μέσω πιο αποτελεσματικών δοσολογικών μορφών ή τεχνολογιών παράδοσης φαρμάκων.

Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της MSD επεσήμανε την ανάγκη της καινοτομίας στη θεραπεία πολλαπλών ασθενειών και κυρίως του καρκίνου, σε ολόκληρο το εύρος του ταξιδιού του ασθενούς. Η ίδια εξήγησε πως οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτόμες ιδέες οδηγούν σταθερά και με ταχείς ρυθμούς στην εξατομικευμένη ιατρική, η οποία είναι πολύ σημαντική για τους ογκολογικούς ασθενείς.

«Καινοτομία σημαίνει ότι παρέχουμε τη σωστή θεραπεία στον σωστό ασθενή, τη σωστή στιγμή», είπε τονίζοντας πως το όφελος για την κοινωνία και την οικονομία είναι μεγάλο.

Το 1/3 των ογκολογικών ασθενών επιβίωσε χάριν της καινοτομίας

Όπως υπογράμμισε, λόγω των διαθέσιμων καινοτόμων φαρμακευτικών λύσεων και εξατομικευμένων πρακτικών, σήμερα το ένα τρίτο των ασθενών με καρκίνο καταφέρνει να επιβιώσει, συγκριτικά με 20 χρόνια πριν που παρόμοιες θεραπευτικές προτάσεις δεν ήταν διαθέσιμες.

Ειδικά σε σχέση με τον καρκίνο, μελέτη του European Patent Office (Φεβρουάριος 2024), έρχεται να επιβεβαιώσει την αξία της καινοτομίας στον τομέα της καταπολέμησης της νόσου του καρκίνου, με δεδομένη την αύξηση της καινοτομίας κατά περισσότερο από 70% από το 2015 μέχρι το 2021, βάσει του αριθμού διεθνών οικογενειών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPF), ενώ περισσότερες από 5 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν στην ΕΕ χάρη στην πρόοδο της διάγνωσης και της θεραπείας της νόσου του καρκίνου.

Πέραν όμως από το θετικό αποτύπωμα της καινοτομίας στη μεγιστοποίηση του προσδόκιμου ζωής των ασθενών και τη βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής τους, η παροχή καινοτόμων προσεγγίσεων, όπως για παράδειγμα η ανοσοθεραπεία στην αντιμετώπιση του καρκίνου, προσδίδουν προστιθέμενη αξία στο υγειονομικό σύστημα, ενισχύουν την ανθεκτικότητά του και συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομίας και την ευημερία του κοινωνικού συνόλου.

Όταν η έρευνα στηρίζει την αγορά εργασίας

Για παράδειγμα, η ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών δημιουργεί πλήθος θέσεων εργασίας σε όλη την αλυσίδα αξίας, από την έρευνα και την ανάπτυξη μέχρι την παραγωγή και τη διανομή, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται ο εξαγωγικός προσανατολισμός της φαρμακοβιομηχανίας.

Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών συντελεί σε μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης και ενισχύει την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας, βάσει του προσανατολισμού στην πρόληψη, άρα στην αποφυγή επιβάρυνσης με το εκάστοτε κόστος νοσηλείας και της αντιμετώπισης ακριβών και χρονοβόρων ασθενειών, όπως είναι ο καρκίνος.

Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία της καινοτομίας

Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης (Αrtificial Ιntelligence, AI) στον φαρμακευτικό κλάδο προσφέρουν νέες δυνατότητες για την επιτάχυνση της διαδικασίας ανάπτυξης φαρμάκων, τη βελτίωση της διάγνωσης και την παροχή εξατομικευμένης θεραπείας, προσαρμοσμένης στις ανάγκες του ασθενούς.

Για παράδειγμα, βάσει των εφαρμογών ΑΙ, μεγάλες ποσότητες δεδομένων από κλινικές μελέτες, βιολογικές δοκιμές και άλλες πηγές μπορούν να αναλυθούν, προκειμένου να ανακαλυφθούν πρότυπα και συσχετίσεις που οδηγούν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών. Όπως επισήμανε και η διευθύνουσα σύμβουλος της MSD, είναι σημαντικό να συλλέγονται και να αξιοποιούνται δεδομένα (π.χ. big data) που συμβάλλουν σε κατάλληλες μετρήσεις στο σύστημα υγείας, προς όφελος των ασθενών και τη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων.

Συγκεκριμένα και με δεδομένο το γεγονός ότι κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες (CGT) και άλλες θεραπείες, σημειώνουν σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, βάσει της αξιοποίησης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, οι βιοφαρμακευτικές εταιρείες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε δεδομένα προκειμένου να επανεξετάσουν, να αξιολογήσουν και να υποστηρίξουν τη λήψη αποφάσεων.

Σήμερα η αξιοποίηση των σημαντικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της τεχνητής νοημοσύνης, είναι ένα σημαντικό όπλο στη ‘φαρέτρα’ της φαρμακευτικής βιομηχανίας, για την ανάλυση γενετικών δεδομένων και κλινικών πληροφοριών ασθενών, προκειμένου να προβλέψει την ανταπόκριση των ασθενών σε συγκεκριμένες θεραπείες και να προτείνει εξατομικευμένες, στοχευμένες προσεγγίσεις για κάθε ασθενή ξεχωριστά, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.