Το ύψος της σύνταξης ανά κλίμακα εισφοράς

Χαμηλές εισφορές τώρα και ακόμη πιο χαμηλές συντάξεις στο μέλλον, ή λίγο υψηλότερες εισφορές – σημαντικά όμως χαμηλότερες από αυτές που καταβάλλουν εργοδότες και εργαζόμενοι για την ασφάλιση των μισθωτών – τώρα, για σημαντικά υψηλότερες συντάξεις μετά από 30 ή 40 χρόνια ασφάλισης;

Αυτό είναι το δίλημμα που καλούνται να απαντήσουν οι 1,3 εκατ. ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ μη μισθωτοί. Οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν πάντως, πως πρέπει να επιλέξουν τουλάχιστον την 3η ασφαλιστική κατηγορία που αντιστοιχεί σε 362 ευρώ το μήνα για κύρια ασφάλιση και υγεία, ή σε 470 ευρώ για κύρια ασφάλιση, υγεία, επικούρηση και εφάπαξ για να λάβουν σύνταξη που να ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.

Οι υπόλοιποι, που θα επιλέξουν, όπως συμβαίνει όλα τα προηγούμενα χρόνια σε ποσοστό της τάξης του 90%, την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία των 255 ευρώ για κύρια ασφάλιση και υγεία ή των 331 ευρώ για κύρια ασφάλιση, υγεία, επικούρηση και εφάπαξ, μετά από 30 χρόνια ασφάλισης, θα δουν συντάξεις, που δεν θα ξεπερνούν τα 700 ευρώ.

Σύμφωνα με διάταξη νόμου που πέρασε το προηγούμενο διάστημα, οι εισφορές των μη μισθωτών και για το 2025, θα αναπροσαρμοστούν με βάση το ύψος του πληθωρισμού, καθώς οι ειδικός δείκτης εξέλιξης των μισθών δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Συνεπώς, εκτιμάται ότι οι εισφορές θα αυξηθούν κατά 2,7%.

Οι ειδικοί αλλά και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται για μια πολύ σημαντική επιλογή, που θα καθορίσει εν πολλοίς τη μελλοντική σύνταξη των ασφαλισμένων. Για το λόγο αυτό, επισημαίνουν αφενός ότι οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών είναι χαμηλότερες από των μισθωτών, υπογραμμίζουν ότι το 90% ασφαλίζεται στη χαμηλότερη κατηγορία και, ξεκαθαρίζουν ότι σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διασφαλιστεί το ύψος των μελλοντικών συντάξεων των δικαιούχων, οι οποίες, αν δεν γίνουν οι αναγκαίες αναπροσαρμογές στις εισφορές, θα συρρικνωθούν σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα.

Οι νέες εισφορές

Οι νέες εισφορές για κύρια σύνταξη, αν προστεθεί και το ποσό που καταβάλλεται για υγειονομική περίθαλψη, θα εκκινούν από τα 254,65 ευρώ, αυξημένες κατά 6,43 ευρώ σε μηνιαία βάση. Υπάρχει βέβαια και η ειδική εισφορά των μόλις 156,43 ευρώ, που αφορά βέβαια τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες με έως 5 χρόνια επαγγελματική δραστηριότητα.

Προσοχή όμως. Βάσει των εκτιμήσεων, κάποιος που πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές ύψους 254,65 ευρώ τον μήνα, οι συντάξιμες αποδοχές δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα 630 με 650 ευρώ, για κάποιον που θα συγκεντρώσει προϋπηρεσία 30 ετών.

Για να διαμορφωθεί η μελλοντική σύνταξη σε πάνω από τα 1.000 ευρώ, πρέπει ο επαγγελματίας να επιλέξει τουλάχιστον την 3η ασφαλιστική κατηγορία και να ασφαλιστεί για περισσότερα από 30 χρόνια. Θα πρέπει δηλαδή οι μη μισθωτοί που έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος του μήνα για να επιλέξουν ή να αλλάξουν κατηγορία, για το 2025, να γνωρίζουν πως οι χαμηλές εισφορές οδηγούν σε σημαντικά χαμηλές συντάξεις.

Μάλιστα, αυτό δεν μπορεί να αλλάξει εάν η επιλογή υψηλότερης κατηγορίας γίνει μόνον όταν κάποιος πλησιάζει την ηλικία συνταξιοδότησης. Όπως επισημαίνουν άλλωστε ειδικοί, ακόμη και μετά από 40 έτη ασφάλισης, κάποιος θα λάβει σύνταξη κοντά στα 800 ευρώ, εάν κατά τα περισσότερα χρόνια επέλεγε την πρώτη, χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία.

Έτσι, με βάση την αναπροσαρμογή των εισφορών για το 2025, ένας ελεύθερος επαγγελματίας που ασφαλιζόταν επί 40 έτη στη χαμηλότερη κατηγορία θα λάβει σύνταξη κοντά στα 800 ευρώ, ενώ, αν έχει διανύσει 30 χρόνια ασφάλισης, θα λάβει σύνταξη λίγο πάνω από τα 600 ευρώ.

Η ηλεκτρονική υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ «Επιλογή Ασφαλιστικής Κατηγορίας Κύριας Ασφάλισης, Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ παροχών» θα παραμείνει ανοικτή έως την Παρασκευή 31 Ιανουαρίου, για όσους μη μισθωτούς θέλουν να αλλάξουν ασφαλιστικό κλιμάκιο, ενώ για εκείνους που δεν κάνουν κάποια αλλαγή τεκμαίρεται η αυτόματη παραμονή τους στην ίδια κατηγορία με πέρυσι.

Με βάση την αύξηση του 2,7%, η μηνιαία επιβάρυνση για τους επαγγελματίες ξεκινά από τα 6,43 ευρώ για όποιον επιλέξει την 1η κατηγορία και φτάνει μέχρι τα 17,34 ευρώ για όποιον κατατάσσεται στην 6η και υψηλότερη κατηγορία.

Στην υγεία, οι εισφορές ξεκινούν από 62,39 ευρώ το μήνα και φθάνουν έως τις 74,87 ευρώ το μήνα. Οι εισφορές επικούρισης, για όσους ισχύουν (δεν έχουν όλοι οι μη μισθωτοί υποχρέωση καταβολής εισφορών υπέρ επικούρισης ή και εφάπαξ) ξεκινούν από 45,43 ευρώ το μήνα (από 44,24 ευρώ το 2024) και φθάνουν έως 65,25 ευρώ (από 63,53 ευρώ τον προηγούμενο χρόνο).

Παραδείγματα

Έτσι, για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας – έμπορος που επιλέγει την 1η κατηγορία θα καταβάλει 254,65 ευρώ το μήνα, έναντι 248,22 το 2024. Εάν επιλέξει την 3η κατηγορία, θα πληρώνει κάθε μήνα του 2025, 361,24 ευρώ, έναντι 352,59 ευρώ το 2024.

Γιατρός, με υποχρέωση ασφάλισης στον κλάδο εφάπαξ, που θα επιλέξει την 1η κατηγορία θα πληρώνει 278,51 ευρώ, ενώ εάν επιλέξει την 3η κατηγορία θα πληρώνει 404,94 ευρώ.

Τέλος, μηχανικός με υποχρέωση ασφάλισης στους κλάδους εφάπαξ και επικούρισης, για την 1η κατηγορία θα πληρώνει 343,76 ευρώ, ενώ για την 3η θα πληρώνει 470,19 ευρώ.