Το «στοίχημα» των 1,4 τρισ. δολαρίων από τους αμερικανικούς δασμούς

Πιέσεις στους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ ασκεί με την επιβολή δασμών ο νέος πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, σε μια προσπάθεια να κερδίσει το «στοίχημα» 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την αμερικανική οικονομία. 

Οι «σαρωτικοί» δασμοί που επέβαλε στα εισαγόμενα από το Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα προϊόντα ήταν μια από τις επιθετικές δεσμεύσεις που έκανε πράξη από τον πρώτο κιόλας μήνα της θητείας του, αλλά σύμφωνα με ειδικούς αναμένεται να αποτελέσει μια σημαντική δοκιμασία για τον ίδιο.

Όπως τονίζει το CNNi σε δημοσίευμά του είναι ένα τεράστιο στοίχημα και μάλιστα «αναμφισβήτητα μεγαλύτερο από οποιαδήποτε οικονομική πολιτική που εφάρμοσε ο Τραμπ τα τέσσερα πρώτα χρόνια που είχε τα ηνία του Λευκού Οίκου». Σκοπός του είναι αυτή η στρατηγική να φέρει αλλαγές σε αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο τους ψηφοφόρους του: στην οικονομία και το κόστος ζωής.

Την ίδια ώρα, ειδικοί εκφράζουν την ανησυχία αυτοί οι δασμοί να ανεβάσουν τις ήδη υψηλές τιμές στα σούπερ μάρκετ, κλονίζοντας το χρηματιστήριο και προκαλώντας απώλειες θέσεων εργασίας.

Ένας κόσμος πολύ διαφορετικός

Η οικονομική στρατηγική των δασμών που ακολουθεί ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ εκτιμάται από το επιτελείο του πως είναι ένα διαπραγματευτικό εργαλείο, έναν ισχυρό τρόπο να ασκήσει πιέσεις σε φίλους και συμμάχους.

Ο ίδιος έχει υποστηρίξει ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι για να αντιμετωπιστεί το εμπορικό έλλειμμα, η μετανάστευση και η διακίνηση παράνομων ναρκωτικών. Για να ενισχύσει τη θέση του επικαλείται την εφαρμογή της επιβολής δασμών κατά την πρώτη του θητεία, η οποία δεν προκάλεσε ιδιαίτερα υψηλό πληθωρισμό. Εννέα χρόνια μετά όμως πολλά έχουν αλλάξει.

Ο Τραμπ το Σάββατο (1/2) έθεσε σε κίνηση δασμούς σε εισαγόμενα αγαθά 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για έναν υπερτριπλάσιο αριθμό σε σύγκριση με τους δασμούς που είχε επιβάλει όταν κάθισε για πρώτη φορά στο Οβάλ Γραφείο.

«Η επιβολή δασμών έως και 25% στους πλησιέστερους εμπορικούς μας εταίρους κινδυνεύει να αποδεκατίσει την οικονομική δύναμη της Βόρειας Αμερικής—στην οποία βασίζονται οι ΗΠΑ. Γιατί θέλετε να κάωουμε το δικό μας σπίτι;» διερωτήθηκε η πρώην αξιωματούχος στην κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους, Κριστίν ΜακΝτάντιελ.

Ανησυχία για τις τιμές σε τρόφιμα και καύσιμα

Την ίδια ώρα, οι δασμοί στον Καναδά επεβλήθησαν σε μια προσπάθεια να στηρίξει την βιομηχανία πετρελαίου. Οι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές της βενζίνης όμως σε ορισμένες περιοχές όπως οι μεσοδυτικές πολιτείες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τελικά ο Λευκός Οίκος μείωσε τους δασμούς στην καναδική ενέργεια στο 10%, αντί για το 25%, που περιλαμβανόταν στα αρχικά του σχέδια.

Το Μεξικό από την άλλη είναι η μεγαλύτερη ξένη πηγή φρούτων και λαχανικών της Αμερικής, ενώ ο Καναδάς είναι Νο. 1 σε δημητριακά, ζώα/κρέατα και ζάχαρη/τροπικά προϊόντα. Τα «αντίποινα» που ανακοίνωσαν οι δύο χώρες στους δασμούς μπορεί τελικά να ακριβύνουν πολύ το καλάθι των νοικοκυριών.

Οι δασμοί του Τραμπ στο Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα, μαζί με τους δασμούς αντιποίνων αυτών των χωρών, θα μπορούσαν να εξαλείψουν το 1,5% από την αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) των ΗΠΑ το 2025 και ακόμη 2,1% το 2026, σύμφωνα με εκτιμήσεις του επικεφαλής οικονομολόγου της EY, Γκρέγκορι Ντέικο.

«Οι απότομες αυξήσεις των δασμών έναντι των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα στασιμοπληθωριστικό σοκ – ένα αρνητικό οικονομικό χτύπημα σε συνδυασμό με μια πληθωριστική ώθηση – προκαλώντας επίσης αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές» έγραψε ο ίδιος.

«Κλειδί» η αντίδραση της Fed

«Κλειδί» όμως στο πως θα εξελιχθούν τα πράγματα είναι και η απάντηση της Fed. Όπως αναφέρει το CNNi οι δασμοί θα μπορούσαν να αναγκάσουν την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ να καθυστερήσει περαιτέρω τις μειώσεις των επιτοκίων.

«Εάν οι δασμοί οδηγήσουν τις ανεβάσουν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό, η Fed μπορεί να αισθανθεί πίεση να διατηρήσει περιοριστικά τα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αυστηροποιώντας τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και επιβαρύνοντας τη δυναμική ανάπτυξης» συμπλήρωσε ο Ντέικο στην σχετική έκθεση που δημοσίευσε.

Υπάρχουν, όμως, πολλοί παράγοντες, για τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής όπως η πολυπλοκότητα των αλυσίδων εφοδιασμού και η αντίδραση των καταναλωτών.