Το ντόμινο των δασμών Τραμπ στην Ελλάδα

Σε επιφυλακή βρίσκεται η αμήχανη μέχρι σήμερα ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς τα μηνύματα που φθάνουν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού δείχνουν ότι ο Τραμπ δεν θα διστάσει να προχωρήσει στην επιβολή δασμών και στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ.

Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά. Το έκανε και κατά την προηγούμενη θητεία τους επιβάλλοντας δασμούς έως 10% στα προϊόντα χάλυβα, τα αυτοκίνητα ακόμη και τις γαλλικές σαμπάνιες που έφταναν στις ΗΠΑ.

Ολα αυτά δημιουργούν στις πολιτικές ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών αλλά και τις αγορές μια αίσθηση ότι ο Τραμπ θα προχωρήσει σύντομα στην επόμενη φάση του εμπορικού πολέμου που κήρυξε στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα με την επιβολή δασμών από 10% έως 25% σε όλα τα βιομηχανικά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν και δεν θα είναι άλλες από την αύξηση του πληθωρισμού και στο τέλος τη μείωση των εμπορικών συναλλαγών και την επιβράδυνση της οικονομίας.

Το ερώτημα είναι πώς αυτός ο εμπορικός πόλεμος θα επηρεάσει τη μικρή Ελλάδα η οποία διατηρεί στενές οικονομικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και κάθε χρόνο εξάγει προϊόντα ύψους 2 δισ. ευρώ στην αμερικανική αγορά.

Η απάντηση δεν μπορεί να είναι εύκολη. Κι αυτό γιατί τα ελληνικά προϊόντα, κατά την προηγούμενη θητεία του Τραμπ εξαιρέθηκαν από την επιβολή δασμών, ενώ στην παρούσα φάση οι πληροφορίες που φθάνουν από την Ουάσιγκτον λένε ότι στα τρόφιμα τα οποία εμείς κυρίως εξάγουμε στις ΗΠΑ, δεν θα υπάρξουν επιβαρύνσεις πάνω από 1%. Θα πρόκειται δηλαδή για μια συμβολική κίνηση.

Ομως, παρά ταύτα, το πλήγμα που θα δεχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία από τους δασμούς θα αποτελέσει εμπόδιο στον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (πάνω από 2%) που στοχεύει κάθε χρόνο η Ελλάδα.

Τι εξάγουμε στις ΗΠΑ

Η χώρα μας όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, είναι μία από τις μεγαλύτερες προμηθεύτριες των ΗΠΑ σε σειρά προϊόντων του αγροτοδιατροφικού τομέα με βασικό αγαθά το ελαιόλαδο, τις ελιές, τα ψάρια, τα φασόλια, τα τυριά και τις κομπόστες ενώ εξάγει και βιομηχανικά είδη, όπως σωλήνες και ξυραφάκια.

Το 2023 οι ελληνικές εξαγωγές έφεραν τις ΗΠΑ στην πέμπτη θέση κατάταξης των χωρών που εισάγουν τα ελληνικά προϊόντα με την αξία να ξεπερνά τα 2,11 δισ. ευρώ

Ωστόσο το πρόβλημα εντοπίζεται στις επιπτώσεις που θα έχει στην ελληνική οικονομία, η οποία αναπτύσσεται ταχύτερα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η επιβράδυνση που θα δημιουργήσει στην ευρωπαϊκή οικονομία η επιβολή δασμών στα προϊόντα που εξάγουν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία στις ΗΠΑ και τα τυχόν αντίμετρα που θα αναγκαστούν να επιβάλουν οι Βρυξέλλες στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ.

Τα μηνύματα για επιβράδυνση

Το πρώτο μήνυμα για το ντόμινο των επιπτώσεων με το οποίο απειλείται η ελληνική οικονομία το έδωσε το ΔΝΤ κατά τον τελευταίο έλεγχο της οικονομίας μας.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου στην Ελλάδα, τον κορεάτη οικονομολόγο Τζουνγκ Σικ Κανγκ η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ της χώρας μας προβλέπεται να παραμείνει στο 2,1% το 2025, προτού μετριαστεί μεσοπρόθεσμα, καθώς η ελληνική οικονομία επηρεάζεται αναπόφευκτα από το ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Ακόμη όμως πιο αναλυτικά εξήγησε τι μπορεί να συμβεί από τον εμπορικό πόλεμο που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας:

Πόσο κοστίζει ο εμπορικός πόλεμος

Αυτό που επισημαίνει, πρώτα απ΄όλα, είναι ότι οι αποφάσεις Τραμπ για την επιβολή δασμών σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα επιφέρουν ζημιά και στην οικονομία των ΗΠΑ.

Τόνισε χαρακτηριστικά:

—«Οι δασμοί δημιουργούν πρόβλημα και στη χώρα που τους βάζει, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο —και ειδικά στην Αμερική που είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου».

Σε ό,τι αφορά στη στάση του προέδρου Τραμπ απέναντι στην ΕΕ και την απειλή επιβολής δασμών σε συγκεκριμένα προϊόντα, ο κ. Στουρνάρας εκτιμά πως οι θέσεις που διατύπωσε προεκλογικά αλλά και τώρα μπορεί να είναι μία διαπραγματευτική θέση.

Και σημειώνει: «Αρα θα πρέπει και η Ευρώπη να διαπραγματευτεί. Πρέπει να ορίσει έναν διαπραγματευτή πρώτα απ’ όλα. Μπορεί να είναι ένας αρχηγός κράτους, μπορεί να είναι μία ανεξάρτητη προσωπικότητα, όπως ήταν ο Μισέλ Μπαρνιέ, για παράδειγμα, που έκανε τη διαπραγμάτευση για το Brexit. Αλλά πρέπει να υπάρχει μία μόνο φωνή».

Το βασικό όμως στοιχείο είναι ότι οι υπολογισμοί που έχουν γίνει από την ΕΕ και την ΕΚΤ οδηγούν στην εκτίμηση πως «εάν μπουν δασμοί της τάξης του 10% στην Ευρώπη οριζοντίως, αυτό θα κόψει από την ανάπτυξη 1%. Οσο ακριβώς προβλέπουμε ότι θα είναι η ανάπτυξη το 2025, άρα ένα μείον ένα, μηδέν».

Αυτό σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα οδηγηθεί σε στασιμότητα ενώ και στην Ελλάδα θα έχει μια μικρή επίπτωση, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης θα επηρεαστεί αρνητικά, κυρίως, από το ευρωπαϊκό περιβάλλον. Σε καμία περίπτωση όμως η ελληνική οικονομία δεν θα επηρεαστεί όσο θα επηρεαστούν χώρες που έχουν πολύ μεγάλη έκταση εμπορίου με την Αμερική, όπως είναι η Γερμανία και η Ιταλία.

. . .