Το αιματηρό χρονικό του πολέμου: Από την «αραβική άνοιξη» της Συρίας, στην άνοδο και την πτώση Άσαντ

Παρά το αίσθημα ευφορίας, η Συρία θα βρεθεί το επόμενο διάστημα αντιμέτωπη με σειρά προκλήσεων -εντός και εκτός των τειχών- και οι νέοι «παίκτες» θα κληθούν να επιλύσουν προβλήματα δεκαετιών και να ξαναχτίσουν μια ρημαγμένη από τον εμφύλιο χώρα.

Οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή θα επαναπροσδιοριστούν εκ νέου και η εγχώρια πολιτική σκηνή θα αλλάξει εκ βάθρων.

Θα αλλάξει, όμως, η μοίρα των πολλαπλώς βασανισμένων Σύρων;

Ο χρόνος θα δείξει. Το μόνο βέβαιο αυτή τη στιγμή είναι πως θα απαιτηθούν δεκαετίες για να ανοικοδομηθεί η χώρα και να επουλωθούν, έστω εν μέρει, οι βαθιές πληγές της κοινωνίας.

Πώς μπορούν άλλωστε να ξεχαστούν οι απάνθρωπες εικόνες που εκτυλίχθηκαν τα τελευταία 13 χρόνια, με τους Σύρους να υπομένουν βομβαρδισμούς, σφαγές και χημικές επιθέσεις μέσα στις πόλεις τους; Και στη συνέχεια να διακινδυνεύουν τη ζωή τους σε βάρκες, μαζί με τα παιδιά τους, αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη.

Η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ αποτελεί τον τελευταίο «κρίκο» μιας μακράς αλυσίδας εφιαλτικών γεγονότων, που ξεκίνησαν το 2011 με την «αραβική άνοιξη» της Συρίας και φτάνουν μέχρι τη φυγή του προέδρου στη Ρωσία.

Πώς ξεκίνησαν όλα: Οι πρώτες διαμαρτυρίες και η βίαιη καταστολή

Τα υψηλά επίπεδα της ανεργίας, η διαφθορά και η έλλειψη πολιτικών ελευθεριών υπό τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, που ανέλαβε την εξουσία μετά από το θάνατο του πατέρα του Χαφέζ το 2000, είχαν καταπιέσει και εξοργίσει την κοινωνία της Συρίας.

Ο θυμός αυτός εκφράστηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2011 στην πόλη Νταράα, στο νότο της Συρίας, όταν ομάδα αγοριών συνελήφθη για αντικαθεστωτικά γκράφιτι στα σχολεία τους.

Οι Σύροι της Νταράα, παίρνοντας παράδειγμα από την «αραβική άνοιξη» σε άλλες γειτονικές χώρες, βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν. Οι καθεστωτικές δυνάμεις του Άσαντ βρέθηκαν απέναντι τους, καταστέλλοντας βίαια τις διαμαρτυρίες τους.

Η «αραβική άνοιξη» της Συρίας είχε, όμως, ξεκινήσει. Αντίστοιχες διαδηλώσεις οργανώθηκαν σε πολλές πόλεις της χώρας, με τους πολίτες να ζητούν την παραίτηση του Άσαντ.

Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε θανατηφόρα βία για να σταματήσει τους διαδηλωτές, με αντικαθεστωτικούς να παίρνουν τα όπλα αφενός για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους και αφετέρου για να εκδιώξουν τις δυνάμεις ασφαλείας.

Ο Μπασάρ αλ Άσαντ έκανε λόγο για «τρομοκρατία με στήριξη ξένων» και ορκίστηκε να την καταστείλει. Ο εμφύλιος ξέσπασε πολύ γρήγορα, με εκατοντάδες ομάδες ανταρτών να κάνουν την εμφάνισή τους για να πολεμήσουν κατά των καθεστωτικών και να ανατρέψουν τον Άσαντ.

Όπως υπενθυμίζει σε ανάλυσή του το BBC, οι ξένες δυνάμεις άρχισαν να εκφράζουν τη στήριξή τους στη μία ή την άλλη πλευρά και να εμπλέκονται έμπρακτα -στέλνοντας οικονομική ενίσχυση, όπλα και μαχητές- στον πόλεμο.

Η κατάσταση έγινε εφιαλτική όταν μπήκαν στο πεδίο των μαχών και εξτρεμιστικές τζιχαντιστικές οργανώσεις, όπως το Ισλαμικό Κράτος και η αλ Κάιντα, για να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς και την αναχρονιστική, καταπιεστική τους ατζέντα. Οι δυτικοί ηγέτες άρχισαν να εκφράζουν ανοιχτά την ανησυχία τους, με πολλούς να κάνουν λόγο για «τεράστια απειλή».

Στην… εξίσωση μπήκαν στη συνέχεια και οι Κούρδοι της Συρίας, οι οποίοι διεκδικούν το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης.

Ποιες δυνάμεις ενεπλάκησαν;

Οι βασικοί σύμμαχοι του καθεστώτος Άσαντ ήταν η Ρωσία και το Ιράν ενώ η Τουρκία, δυτικές δυνάμεις και ορισμένα αραβικά κράτη του Κόλπου στήριξαν αντικαθεστωτικές δυνάμεις.

Ρωσία: Η χώρα διατηρούσε στρατιωτικές βάσεις στη Συρία πριν τον πόλεμο και το 2015 ξεκίνησε αεροπορικές επιδρομές κατά αντικαθεστωτικών στόχων. Η στήριξη της Ρωσίας ήταν καταλυτική για τη νίκη του Άσαντ. Ο ρωσικός στρατός έχει υποστηρίξει έβαζε στο στόχαστρο μόνο τρομοκράτες, ωστόσο ακτιβιστές έχουν πολλάκις καταγγείλει ότι από τις αεροπορικές επιδρομές τους σκοτώθηκαν αντάρτες και πολίτες.

Ιράν: Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τεχεράνη έχει στείλει χιλιάδες στρατιώτες στη Συρία τα τελευταία 13 χρόνια ενώ έχουν δαπανηθεί και δισεκατομμύρια δολάρια για τη στήριξη του καθεστώτος Άσαντ. Στο πλευρό του συριακού στρατού βρέθηκαν, επίσης, μαχητές της Χεζμπολάχ αλλά και άλλων οργανώσεων με τη στήριξη του Ιράν από το Ιράκ, το Αφγανιστάν και την Υεμένη.

ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία: Οι τρεις χώρες στήριξαν, αρχικά, ομάδες ανταρτών που χαρακτήριζαν «μετριοπαθείς». Στη συνέχεια, όμως, έστειλαν και βοήθεια -όχι όμως όπλα- σε οργανώσεις τζιχαντιστών που αναδείχτηκαν κινητήριες δυνάμεις στον πόλεμο κατά του Άσαντ.

Οι ΗΠΑ ηγήθηκαν, παράλληλα, μιας παγκόσμιας συμμαχίας που προχώρησε σε αεροπορικές επιδρομές και ανέπτυξε ειδικές στρατιωτικές δυνάμεις στη Συρία το 2014 για να συνδράμει τους Κούρδους των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) και να τους βοηθήσει να επανακτήσουν εδάφη που είχαν στην κατοχή τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και να παρεμποδίσουν την ανασύνταξη των δυνάμεών τους.

Τουρκία: Η Άγκυρα στήριξε με μεγάλη ένταση τους αντικαθεστωτικούς, ωστόσο βασικός στόχος της ήταν από την αρχή να περιορίσει το κουρδικό YPG, τη μεγαλύτερη δύναμη του SDF. Κατηγόρησε, παράλληλα, τους μαχητές ότι είναι μια προέκταση του PKK. Τουρκικές δυνάμεις και οι αντάρτες σύμμαχοί τους κατέλαβαν εδάφη στα βόρεια σύνορα της Συρίας με την Τουρκία και παρενέβησαν για να σταματήσουν τεράστια επιχείρηση των κυβερνητικών δυνάμεων για την ανάκτηση της Ιντλίμπ.

Σαουδική Αραβία: Η χώρα δεν έκρυψε ποτέ ότι θέλει να ανακόψει την ιρανική επιρροή στην περιοχή και ξεκίνησε από την αρχή του πολέμου να χρηματοδοτεί ομάδες ανταρτών. Η Σαουδική Αραβία αρνείται εδώ και πάνω από μια δεκαετία να καθίσει στο «τραπέζι» με τον Μπασάρ αλ Άσαντ και προσπαθεί να διευκολύνει την επιστροφή της Συρίας στον αραβικό κόσμο.

Ισραήλ: Το Τελ Αβίβ ανησυχεί για την «στρατιωτική περιχαράκωση» του Ιράν στη Συρία και την αποστολή ιρανικών όπλων στη Χεζμπολάχ και άλλες σιιτικές οργανώσεις μέσω της χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος που εδώ και χρόνια έχει ξεκινήσει αεροπορικές επιδρομές σε στόχους εντός της Συρίας.

Το προσφυγικό δράμα των Σύρων σε αριθμούς

Από το 2011, όταν ξεκίνησε η «αραβική άνοιξη» στη Συρία, ο πληθυσμός της Συρίας ήταν περίπου 21 εκατομμύρια, όπως γράφει το Al Jazeera.

Τα χρόνια που ακολούθησαν, μισό εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώθηκαν, πάνω από ένα εκατομμύριο τραυματίστηκαν και 13 εκατομμύρια εγκατέλειψαν τις εστίες τους.

Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για το 2024, εκτιμά ότι 7,4 εκατομμύρια Σύροι έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας ενώ 4,9 εκατομμύρια αναζήτησαν καταφύγιο σε γειτονικές χώρες.

Παράλληλα, 1,3 εκατ. Σύροι πολίτες έχουν εγκατασταθεί σε άλλες χώρες, κυρίως στην Ευρώπη.

Οι περισσότεροι Σύροι πρόσφυγες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε Τουρκία, Λίβανο, Ιορδανία και Ιράκ.

Περίπου το 50% των εγγεγραμμένων προσφύγων -δηλαδή 3,1 εκατομμύρια- βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία, που φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό Σύρων παγκοσμίως. Η τουρκική κυβέρνηση δίνει στους Σύρους πρόσφυγες «Προσωρινή Προστατευόμενη Κατάσταση», επιτρέποντας την παραμονή τους για μικρό χρονικό διάστημα, ωστόσο δεν τους δίνει υπηκοότητα.

Την ίδια ώρα, 774.000 εγγεγραμμένοι Σύροι πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στο Λίβανο, με εκτιμήσεις να ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό στο 1,5 εκατομμύρια μαζί με τους παράτυπους μετανάστες.

Οι χώρες με τους περισσότερους εγγεγραμμένους Σύρους πρόσφυγες

• Τουρκία: : 3.112.683
• Λίβανος: 774.697
• Γερμανία: 716.728
• Ιράκ: 286.099
• Αίγυπτος: 156.465
• Αυστρία: 97.939
• Σουηδία: 86.956
• Ολλανδία: 65.622
• Ελλάδα: 50.759

Με βάση πρόσφατη ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 επέστρεψαν στις εστίες τους 34.000 Σύροι πρόσφυγες. Ο πραγματικός αριθμός, ωστόσο, ενδεχομένως να είναι αρκετά υψηλότερος.

Πώς έχει επηρεαστεί η χώρα

Στις αρχές του 2023, τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν ότι τα 15,3 εκατομμύρια άνθρωποι εντός της Συρίας έχριζαν κάποιου τύπου ανθρωπιστικής βοήθειας. Μάλιστα, 12 εκατ. εξ αυτών δεν ήξεραν εάν και πότε θα μπορούσαν να φάνε το επόμενο γεύμα τους.

Η ανθρωπιστική κρίση εντάθηκε περαιτέρω δύο μήνες αργότερα, όταν ο καταστροφικός σεισμός της Γκαζιαντέπ στην Τουρκία -μόλις 80χλμ από τα συριακά σύνορα- σκότωσε πάνω από 5.900 ανθρώπους, κατέστρεψε σπίτια και καίριες εγκαταστάσεις.

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι 8,8 εκατ. άνθρωποι επηρεάστηκαν από το σεισμό ενώ η ανθρωπιστική βοήθεια ξένων χωρών άργησε μέρες να φτάσει στις πληγείσες περιοχές.

Η τεράστια καταστροφή ήρθε ενώ οι τιμές φαγητού και καυσίμων στη Συρία είχαν ήδη αρχίσει να εκτοξεύονται λόγω του πληθωρισμού, της κατάρρευσης του τοπικού νομίσματος και των παγκόσμιων πιέσεων που δημιουργήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Η Συρία ήταν και μια από τις χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία του κορωνοϊού ενώ στη συνέχεια βρέθηκε αντιμέτωπη και με έξαρση χολέρας.

Εν μέσω αυτής της κατάστασης, οι πολίτες δεν είχαν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς μόλις το 50% των νοσοκομείων της χώρας είναι πλήρως λειτουργικά.

Και όλα αυτά συνέβησαν ενώ ολόκληρες γειτονιές και καίριες εγκαταστάσεις της χώρας είχαν ρημαχτεί από τις συγκρούσεις μεταξύ των αντικαθεστωτικών και των δυνάμεων του Άσαντ.

Δορυφορική ανάλυση των Ηνωμένων Εθνών έδειξε πέρσι ότι πάνω από 35.000 εγκαταστάσεις υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν στο Χαλέπι πριν ανακαταληφθεί από τον Άσαντ στα τέλη του 2016.

Βαθύ πλήγμα έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια και η πλούσια πολιτισμική κληρονομιά της Συρίας.

Και τα έξι μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO στη Συρία έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές.

Μάλιστα, η ανατίναξη μεγάλου μέρους της αρχαίας πόλης της Παλμύρας από μαχητές του Ισλαμικού Κράτους είχε προκαλέσει παγκόσμιο αποτροπιασμό.

Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών του 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν διαπράξει συλλογικά «σχεδόν κάθε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας… και σχεδόν κάθε έγκλημα πολέμου…».

«Οι Σύροι έχουν υποστεί μαζικές αεροπορικές επιδρομές σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, επιθέσεις με χημικά όπλα και σύγχρονες πολιορκίες κατά τη διάρκεια των οποίων ο πληθυσμός βρέθηκε αντιμέτωπος με λιμό και ελλείψεις φαρμάκων και ανθρωπιστικής βοήθειας» τόνισε χαρακτηριστικά η έκθεση.

Από το 2011, στο 2024: Το χρονικό ενός 13ετούς πολέμου

2011

Μάρτιος: Έντονες διαμαρτυρίες στην πόλη Νταράα μετά από την προσαγωγή ομάδας αγοριών που έκαναν αντικυβερνητικά γκράφιτι στους τοίχους των σχολείων τους.

Στις 18 Μαρτίου, οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβολούν κατά του πλήθους σε διαδήλωση στη Νταράα, σκοτώνοντας τέσσερις ανθρώπους. Οι ακτιβιστές χαρακτηρίζουν τους τέσσερις αυτούς νεκρούς τα πρώτα θύματα της συριακής εξέγερσης. Η οργή ξεχειλίζει, με τις δυνάμεις ασφαλείας να καταστέλλουν βίαια τις διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Απρίλιος: Δυνάμεις ασφαλείας διαλύουν καθιστική διαμαρτυρία στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, τη Χομς, όπου χιλιάδες άνθρωποι επιχείρησαν να αναδημιουργήσουν το κλίμα που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στην πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο, που έγινε το επίκεντρο των διαδηλώσεων κατά του Χοσνί Μουμπάρακ.

2012

18 Ιουλίου: Εκρήγνυται βόμβα σε κτήριο εθνικής ασφάλειας στη Δαμασκό κατά τη διάρκεια συνάντησης αντιμετώπισης κρίσεων. Νεκροί έπεσαν τέσσερις υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο κουνιάδος του Άσαντ και ο τότε υπουργός Άμυνας.

Οι μάχες επεκτείνονται και σε άλλες περιοχές, μεταξύ των οποίων το Χαλέπι -η μεγαλύτερη πόλη της Συρίας και εμπορική πρωτεύουσα.

2013

Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση της Συρίας αλληλοκατηγορούνται για χημική επίθεση που σκότωσε 26 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 12 στρατιώτες, στη βόρεια πόλη Khan al-Assal.

Έρευνα των Ηνωμένων Εθνών κατέληξε αργότερα στο συμπέρασμα ότι χρησιμοποιήθηκε αέριο σάριν, χωρίς όμως να αποκαλύπτει ποιος κρυβόταν πίσω από την επίθεση.

Μάιος: Η Χεζμπολάχ παίρνει θέση στη συριακή σύγκρουση και στέκεται στο πλευρό του Μπασάρ αλ Άσαντ.

21 Αυγούστου: Η χημική επίθεση στην ανατολική Γκούτα σκοτώνει εκατοντάδες ανθρώπους. Οι ΗΠΑ και άλλες μεγάλες δυνάμεις κατηγορούν τις κυβερνητικές δυνάμεις της Συρίας.

27 Σεπτεμβρίου: Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών διατάσσει τη Συρία να καταμετρήσει και να καταστρέψει όλα τα χημικά της όπλα, μετά από αιφνιδιαστική συμφωνία μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Μόσχας.

14 Οκτωβρίου: Η Συρία υπογράφει τη Σύμβαση για την Κατάργηση των Χημικών Όπλων και πλέον απαγορεύεται να φτιάξει, να αποθηκεύσει ή να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα.

2014

23 Ιουνίου: Η οργάνωση της Σύμβασης για την Κατάργηση των Χημικών Όπλων ανακοινώνει ότι έχει αφαιρέσει και τα τελευταία χημικά όπλα της συριακής κυβέρνησης.

30 Ιουνίου: Το Ισλαμικό Κράτος κηρύσσει μονομερώς το χαλιφάτο του σε περιοχές υπό τον έλεγχό του στο Ιράκ και τη Συρία. Η προσφυγική κρίση διογκώνεται και γίνεται ολοένα και πιο δραματική.

23 Σεπτεμβρίου: Οι ΗΠΑ βομβαρδίζουν στόχους του Ισλαμικού Κράτους εντός της Συρίας.

2015

28 Μαρτίου: Η βορειοδυτική πόλη Ιντλίμπ πέφτει στα χέρια των μαχητών της φίλια προσκείμενης στην Αλ Κάιντα οργάνωσης Μέτωπο αλ Νούσρα.

25 Σεπτεμβρίου: Η σορός του τρίχρονου Αϊλάν Κουρντί ξεβράζεται σε τουρκική παραλία, αναδεικνύοντας με τον πιο σκληρό τρόπο τα δεινά των Σύρων προσφύγων.

30 Σεπτεμβρίου: Η Ρωσία ξεκινάει αεροπορικές επιδρομές στη Συρία για να βοηθήσει τις δυνάμεις του Άσαντ.

2016

Αύγουστος: Τουρκικές δυνάμεις εισβάλλουν στη βόρεια Συρία και παίρνουν υπό τον έλεγχο περιοχών που κατείχε στο Ισλαμικό Κράτος κοντά στα σύνορα των δύο χωρών.

Δεκέμβριος: Σύροι μαχητές αποχωρούν από τις ανατολικές γειτονιές του Χαλεπίου, μετά από μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση με τη συνδρομή της Ρωσίας.
2017

4 Απριλίου: Τουλάχιστον 58 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε επίθεση που γιατροί υποστηρίζουν πως οφείλεται σε χημική επίθεση με νευροπαραλυτικό παράγοντα στην πόλη Khan Sheikhoun στην επαρχία Ιντλίμπ, που βρισκόταν ακόμη υπό τον έλεγχο αντικαθεστωτικών δυνάμεων. Αυτόπτες μάρτυρες υποστήριξαν ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε είτε από ρωσικά είτε από συριακά μαχητικά Sukhoi, ωστόσο τόσο η Μόσχα όσο και η Δαμασκός αρνήθηκαν οποιαδήποτε ανάμειξη.

Οι ΗΠΑ εκτοξεύουν πυραύλους κρουζ στη Συρία ως αντίποινα για την επίθεση. Πρόκειται για την πρώτη αμερικανική επίθεση στη συριακή κυβέρνηση.

Μάιος: Οι τζιχαντιστές αποσύρονται και από την τελευταία γειτονιά που βρισκόταν υπό τον έλεγχό τους στη Χομς -την πόλη που κάποτε θεωρούσαν «πρωτεύουσα της επανάστασης».

2018

20 Ιανουαρίου: Η Τουρκία ξεκινά μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση κατά Κούρδων μαχητών της Συρίας στο βόρειο θύλακα της Αφρίν.

Απρίλιος: Οι κυβερνητικές δυνάμεις της Συρίας παίρνουν ξανά υπό τον έλεγχό τους την ανατολική Γκούτα. Είναι πλέον στην κατοχή τους όλα τα προάστια της Δαμασκού και ο Άσαντ επιστρέφει στην εξουσία.

14 Απριλίου: Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία εξαπολύουν αεροπορικές επιθέσεις κατά της Συρίας για να τιμωρήσουν τον Άσαντ για επίθεση με χημικά που σκότωσε πάνω από 40 ανθρώπους στη Ντούμα της Δαμασκού.

2019

10 Οκτωβρίου: Η Τουρκία ξεκινά χερσαία επιχείρηση κατά των Κούρδων μαχητών στη βόρεια Συρία, μετά την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή.
2020

5 Μαρτίου: Οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Τουρκίας ανακοινώνουν ότι έχουν καταλήξει σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην νοτιοδυτική Συρία, όπου η κλιμάκωση στο πεδίο παραλίγο να φέρει τις δυνάμεις τους αντιμέτωπες. Η εκεχειρία έβαλε επίσης τέλος σε επιχείρηση των δυνάμεων του Άσαντ, με τη στήριξη της Ρωσίας, στην Ιντλίμπ.

2024

Μάρτιος: Ο εμφύλιος πόλεμος μετρά πλέον 13 χρόνια, με παρατηρητές να μιλούν για αύξηση της βίας, την ώρα που η προσοχή του πλανήτη ήταν στραμμένη σε άλλες κρίσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συγκρούσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα.

Απρίλιος: Αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ καταστρέφει το προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό -μια κίνηση που έδειξε μια ξεκάθαρη κλιμάκωση στην κρίση της Μέσης Ανατολής και απέδειξε ότι το Τελ Αβίβ βάζει πλέον στο στόχαστρο Ιρανούς στρατιωτικούς και τους συμμάχους τους.

Η επίθεση σκότωσε το στρατηγό Μοχαμάντ Ρεζά Ζαχεντί, που ήταν επικεφαλής της Δύναμης Κοντς για τη Συρία, τον Λίβανο και την Παλαιστίνη μέχρι το 2016.

Η Διεθνής Αμνηστία ανακοινώνει ότι έχει καταγράψει περιστατικά βασανισμού και στέρησης παροχής ιατρικής βοήθειας σε φυλακές όπου κρατούνται χιλιάδες μέλη του Ισλαμικού Κράτους και συγγενείς τους στη βορειοανατολική Συρία.

Κατά τη διάρκεια της χρονιάς, το Ισραήλ εντείνει τις επιθέσεις της εντός της Συρίας, υποστηρίζοντας ότι καταστρέφει στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν και της οργάνωσης του Λιβάνου Χεζμπολάχ.

Οκτώβριος: Ξεκινά μπαράζ αεροπορικών επιδρομών των ΗΠΑ σε καταυλισμούς του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, μια επιχείρηση που ο αμερικανικός στρατός υποστηρίζει ότι θα παρεμποδίσει τους εξτρεμιστές από το να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στη χώρα αλλά και την ευρύτερη περιοχή.

27 Νοεμβρίου: Ένοπλες ομάδες Σύρων ξεκινούν τεράστια στρατιωτική επιχείρηση σε περιοχές που ελέγχονται από τις δυνάμεις του Άσαντ. Ξεκινούν σκληρές μάχες στο δυτικό Χαλέπι και οι μαχητές αρχίζουν να παίρνουν τον έλεγχο εδαφών στην περιοχή.

29 Νοεμβρίου: Αντάρτες, υπό την καθοδήγηση της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, μπαίνουν στο Χαλέπι και ξεκινούν βίαιες μάχες με τις κυβερνητικές δυνάμεις για πρώτη φορά από το 2016. Το Χαλέπι «πέφτει» την αμέσως επόμενη ημέρα.

5 Δεκεμβρίου: Ο συριακός στρατός αποσύρεται από την πόλη Χάμα.

6 Δεκεμβρίου: Οι αντάρτες προελαύνουν στις πόλεις Αρ Ραστάν (Αρεθούσα) και Ταλμπίσε. Βρίσκονται πλέον μια «ανάσα» από την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, τη Χομς.

7 Δεκεμβρίου: Οι αντάρτες φτάνουν στα προάστια της Δαμασκού, την ώρα που οι κυβερνητικές δυνάμεις φαίνονται να αποσύρονται από τη Χομς.

8 Δεκεμβρίου: Η κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ πέφτει μετά από μια στρατιωτική επιχείρηση «αστραπή» των ανταρτών. Ο Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα και ταξίδεψε με την οικογένειά του στη Ρωσία, όπου του χορηγήθηκε άσυλο από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Χιλιάδες Σύροι ξεχύνονται στους δρόμους για να γιορτάσουν το τέλος του καθεστώτος Άσαντ.