Τι σηματοδοτεί η μείωση επιτοκίων από τη Fed

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αποφάσισε την Τετάρτη να μειώσει κατά 50 μονάδες, στο 4,75-5% τα επιτόκια βάσης, για πρώτη φορά από το 2020, ενώ εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει και σε δεύτερη μείωση, κατά μισή μονάδα, μέχρι τα τέλη του 2024, ώστε να φτάσουν στο 4,25-4,50.

Στην ανακοίνωσή της, αφού ολοκληρώθηκε η συνεδρίαση του 12μελούς διοικητικού συμβουλίου της, η Fed σημειώνει πως εκτιμά πλέον με μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί γρηγορότερα απ’ όσο προέβλεπε, για να υποχωρήσει στο 2,1% το 2025.

Αντιθέτως, η Fed αναθεώρησε προς τα επάνω την πρόβλεψή της για την ανεργία, εκτιμώντας ότι θα ανέλθει στο 4,4% φέτος (από 4,2%) και το 2025. Η απόφαση για τη μείωση των επιτοκίων δεν ήταν ομόφωνη αλλά ελήφθη με ψήφους 11 υπέρ έναντι 1 κατά. Η Ρεπουμπλικανή Μισέλ Μπόουμαν, την οποία είχε διορίσει ο Ντόναλντ Τραμπ το 2018, είχε την άποψη ότι η μείωση θα έπρεπε να είναι μικρότερη, κατά το ένα τέταρτο της μονάδας. Ηταν η τελευταία συνεδρίαση της Fed πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Ο Τζερόμ Πάουελ, επικεφαλής της Fed, δήλωσε ότι η κίνηση ήταν «ισχυρή», αλλά ότι ήταν απαραίτητη καθώς οι αυξήσεις των τιμών μειώνονται και οι ανησυχίες για την αγορά εργασίας αυξάνονται. Οπως σημειώνει το BBC η κίνηση αυτά θα αποτελέσει ανακούφιση για τους δανειολήπτες των ΗΠΑ, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τα υψηλότερα επιτόκια των τελευταίων δύο και πλέον δεκαετιών.

Η μείωση της Τετάρτης ήταν μεγαλύτερη από ό,τι είχαν προβλέψει πολλοί αναλυτές μόλις πριν από μία εβδομάδα ενώ η πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας σηματοδότησε ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να μειωθούν άλλη μισή ποσοστιαία μονάδα μέχρι το τέλος του έτους.

Ο Πάουελ δήλωσε ότι η επιθετική δράση της Τετάρτης είχε ως στόχο να διασφαλίσει ότι το υψηλό κόστος δανεισμού, που επελέγη για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, δεν θα κατέληγε να πλήξει την αμερικανική οικονομία. «Η αγορά εργασίας βρίσκεται σε ισχυρή θέση, θέλουμε να τη διατηρήσουμε εκεί», δήλωσε ο πρόεδρος της Fed. «Αυτό είναι που κάνουμε».

O Economist εκτιμά ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ «ρισκάρει με μια μεγάλη μείωση των επιτοκίων», σημειώνοντας ότι η «η τολμηρή κίνηση ενέχει οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους».

Η βρετανική επιθεώρηση θεωρεί ότι η απόφαση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για δύο λόγους.

♦Είναι η πρώτη μείωση από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ από τότε που αύξησε τα επιτόκια για να καταστείλει τον πληθωρισμό και επομένως σηματοδοτεί την έναρξη του κύκλου της νομισματικής χαλάρωσης.

♦ Αποτελεί ένα στοίχημα της Fed το αν ο πληθωρισμός θα αποτελεί όντως πολύ σύντομα ένα πρόβλημα του χθες.

Οταν η Fed αύξησε τα επιτόκια μεταξύ των αρχών του 2022 και των μέσων του 2023, έδινε μια εικόνα εκ των προτέρων για το μέγεθος κάθε αύξησης. Αυτή τη φορά υπήρχε αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο μεγάλη θα ήταν η μείωση.  Σύμφωνα με τov Economist το επιχείρημα υπέρ μιας μείωσης κατά μισή μονάδα στηριζόταν σε διάφορους πυλώνες. Το κρίσιμο είναι ότι η Fed είναι πεπεισμένη ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο για να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό. Οι αυξήσεις των τιμών έχουν επιβραδυνθεί σε ετήσιο ρυθμό 2,5%, που δεν απέχει πολύ από τον στόχο της για 2%. Με τις τιμές του πετρελαίου να υποχωρούν και τα ενοίκια να αυξάνονται πιο αργά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο πληθωρισμός να υποχωρήσει σύντομα, ακόμη περισσότερο.

Ετσι, συνεχίζει ο Economist. οι ανησυχίες της Fed έχουν μετατοπιστεί στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας του 4,2% είναι χαμηλό, αλλά σχεδόν μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα υψηλότερο από ό,τι στις αρχές του περασμένου έτους. Και οι επιχειρήσεις έχουν περιορίσει τις προσλήψεις τους.

Η μεγάλη μείωση επιτοκίων από τη Fed εγκυμονεί ωστόσο και κάποιους κινδύνους σύμφωνα με τη βρετανική επιθεώρηση. Παρά τις ρωγμές στην αγορά εργασίας, η οικονομία στο σύνολό της φαίνεται να αντέχει. Η ανθεκτική κατανάλωση την έχει φέρει σε τροχιά για ετήσια ανάπτυξη 3% το τρέχον τρίμηνο, πολύ πιο πάνω από τις περισσότερες προβλέψεις μόλις πριν από ένα μήνα. Μια ισχυρή μείωση των επιτοκίων σε ένα ισχυρό οικονομικό περιβάλλον ενέχει τον κίνδυνο να στείλει λάθος μήνυμα στις αγορές.

Η κεντρική τράπεζα έκρινε ότι ο κίνδυνος αυτός είναι διαχειρίσιμος. Σύμφωνα με τις προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου, η μέση πρόβλεψη των αξιωματούχων της Fed είναι ότι θα μειώσει τα επιτόκια κατά ακόμη 1,5 ποσοστιαίες μονάδες έως το τέλος του επόμενου έτους. «Θα μπορούσαν εύκολα να προβούν σε λιγότερες μειώσεις εάν ο πληθωρισμός αποδειχθεί πιο επίμονος εχθρός» επισημαίνει ο Economist για τις δυνατότητες διαχείρισης του ρίσκου στην πορεία.

Το βρετανικό περιοδικό θεωρεί ότι ένας ακόμη κίνδυνος είναι η πολιτική. Ετσι όπως έρχεται λίγο πριν από τις προεδρικές εκλογές, η μεγάλη μείωση των επιτοκίων μπορεί να προσελκύσει την κριτική του Ντόναλντ Τραμπ ως ένδειξη ότι η Fed προσπαθεί να βοηθήσει την Κάμαλα Χάρις.

Ωστόσο, μια μείωση κατά ένα τέταρτο της μονάδας θα μπορούσε εξίσου εύκολα να προσκαλέσει την κατηγορία των Δημοκρατικών ότι ο Πάουελ εκφοβίστηκε από τον Τραμπ. Ο κ. Πάουελ έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι δεν συντονίζεται με τον πολιτικό θόρυβο. «Ισως χρειαστεί ένα γερό ζευγάρι ακουστικών ακύρωσης θορύβου τις επόμενες εβδομάδες» σχολιάζει κλείνοντας ο Economist…

. . .