Τι σημαίνει για τις αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας η «ρήτρα διαφυγής»

Οι αμυντικές δαπάνες των ευρωπαϊκών χωρών και ο τρόπος που μπορεί να εφαρμοστεί η «ρήτρα διαφυγής» αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη (6/3) στις Βρυξέλλες, με φόντο την πρόταση της πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου ύψους έως 800 δισ. ευρώ, για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και την αύξηση των στρατιωτικών δυνατοτήτων.

Για την Ελλάδα, η ρήτρα διαφυγής θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική ευκαιρία, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί προκλήσεις και ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.

Τι από τα δύο θα ισχύσει θα εξαρτηθεί από το αν θα εφαρμοστεί οριζόντια ή αν η ΕΕ αποφασίσει να δώσει προτεραιότητα σε ορισμένες χώρες.

Συγκεκριμένα:

• Αν η ρήτρα εφαρμοστεί οριζόντια, η χώρα θα μπορέσει να συνεχίσει την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας χωρίς δημοσιονομικές πιέσεις.
• Αν η ΕΕ αποφασίσει να δώσει προτεραιότητα σε χώρες που υποεπενδύουν στην άμυνα, τότε η Ελλάδα ενδέχεται να βρεθεί εκτός του βασικού σχεδιασμού.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες της ΕΕ με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες, καθώς ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ της.

Αυτό σημαίνει πως δαπανεί ποσοστό υπερδιπλάσιο από το ελάχιστο όριο του 2% που απαιτεί το ΝΑΤΟ.

Συνεπώς, η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής θα μπορούσε να της προσφέρει σημαντική δημοσιονομική ελάφρυνση, δίνοντάς της τη δυνατότητα να προχωρήσει σε νέες επενδύσεις στην άμυνα, χωρίς να χρειαστεί να αυξήσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα.

Μέχρι στιγμής, η πρόταση της Κομισιόν δεν ξεκαθαρίζει αν κράτη όπως η Ελλάδα, που ήδη επενδύουν μεγάλα ποσά στην άμυνα, θα μπορούν να εξαιρέσουν επιπλέον κονδύλια από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες ή αν η προτεραιότητα θα δοθεί σε χώρες που σήμερα δαπανούν κάτω από το 2% του ΑΕΠ τους.