Τι κρύβει ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας – Γιατί τον θέλει ο Τραμπ

Σε μια κίνηση που εξέπλειξε πολλούς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θέλει η Ουκρανία να προμηθεύσει τις Ηνωμένες Πολιτείες με το 50% του ορυκτού της πλούτου, ήτοι εμπορεύματα αξίας 500 δισ. δολαρίων, σε αντάλλαγμα για την οικονομική υποστήριξη της χώρας κατά της Ρωσίας, χωρίς ωστόσο να προσφέρει διασφαλίσεις για το αν η υποστήριξη θα συνεχιστεί ή λέπτομέρειες για τους όρους της συμφωνίας. 

Όπως ήταν αναμενόμενο η πρόταση δεν έτυχε θερμής αντιμετώπισης από την πλευρά της Ουκρανίας, αν και ο πρόεδρος της χώρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να καταλήξουν σε ένα deal, εφόσον οι όροι γίνουν πιο συγκεκριμένοι και ρεαλιστικοί.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παράσχει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία τα τελευταία τρία χρόνια και οι αμερικανικές επενδύσεις στα ουκρανικά ορυκτά θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν «ότι θα πάρουμε με κάποια μορφή αυτά τα χρήματα πίσω».

Τι κρύβει ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας

Τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας περιλαμβάνουν γραφίτη, ουράνιο, τιτάνιο, λίθιο και βηρύλλιο, αν και κανένα από αυτά δεν θεωρείται μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων στον κόσμο σε όγκο.

Τα κοιτάσματα μεταλλεύματος τιτανίου της Ουκρανίας θεωρούνται τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη και αντιπροσωπεύουν το 7% των παγκόσμιων πόρων.

Διαθέτει επίσης μερικά από τα μεγαλύτερα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα λιθίου στην Ευρώπη, συνολικού ύψους περίπου 500.000 τόνων.

Είναι επίσης ο πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός γαλλίου στον κόσμο.

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ το καλοκαίρι του 2024 αναφέρεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντοπίσει την Ουκρανία ως δυνητική πηγή περισσότερων από 20 κρίσιμων πρώτων υλών.

Πρόκειται για σπάνιες γαίες και κρίσιμες πρώτες ύλες οι οποίες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μαγνητών και μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα, κινητά τηλέφωνα και άλλα ηλεκτρονικά είδη και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν γνωστά υποκατάστατα.

Είναι επίσης απαραίτητες στην παραγωγή αμυντικών προϊόντων και στην αεροδιαστημική βιομηχανία.

Γιατί τον θέλει ο Τραμπ

Οι ΗΠΑ έχουν μόνο ένα λειτουργικό ορυχείο σπάνιων γαιών και πολύ μικρή ικανότητα επεξεργασίας, αν και αρκετές εταιρείες εργάζονται για την ανάπτυξη έργων στη χώρα.

Μάλιστα, μέχρι στιγμής η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, έχει ορίσει ως κρίσιμα για την οικονομία και την εθνική άμυνα της χώρας περίπου 50 ορυκτά, συμπεριλαμβανομένων πολλών τύπων σπάνιων γαιών, νικελίου και λιθίου.

Η Κίνα ελέγχει σήμερα τη μερίδα του λέοντος στην παραγωγή βιομηχανικά χρησιμοποιούμενων μετάλλων σπάνιων γαιών παγκοσμίως, ενώ άλλοι σημαντικοί προμηθευτές είναι η Αυστραλία, η Νότια Αφρική, ο Καναδάς και η Βραζιλία.

Σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Αριστείας για την Ενεργειακή Ασφάλεια του ΝΑΤΟ, η αγορά κρίσιμων πρώτων υλών έχει διπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια, φτάνοντας τα 320 δισ. δολάρια, ενώ προβλέπεται ότι θα διπλασιαστεί και πάλι σε πέντε χρόνια.

Όπως σημειώνουν οι εμπειρογνώμονες του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία έχει τη δυνατότητα να γίνει βασικός προμηθευτής πολλών κρίσιμων πρώτων υλών, όπως τιτάνιο, λίθιο, βηρύλλιο, μαγγάνιο, γάλλιο, ουράνιο, ζιρκόνιο, γραφίτη, απατίτη και φθορίτη και νικέλιο, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει στη διαφοροποίηση «πολλών, αν όχι όλων» των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.

Γιατί ο Ζελένσκι δεν μπορούσε να αποδεχθεί τη «συμφωνία

Η προτεινόμενη συμφωνία για τα ορυκτά εγείρει ερωτήματα όχι μόνο για τους όρους της, αλλά και για την κατανόηση του Λευκού Οίκου της πολιτικής δυναμικής στην Ουκρανία, σημειώνει το CNNi.

Δεν υπάρχει περίπτωση ο Ζελένσκι ή οποιοσδήποτε άλλος Ουκρανός πρόεδρος να μπορούσε να αποδεχθεί τη «συμφωνία» για την παράδοση μεγάλου μέρους της γεωλογικής κληρονομιάς της χώρας του και ενός κλειδιού για τη μελλοντική οικονομική βιωσιμότητά της.

Ο Ζελένσκι δήλωσε στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι δεν επέτρεψε σε έναν από τους υπουργούς του να υπογράψει το πρώτο σχέδιο της συμφωνίας για τα ορυκτά με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Η συμφωνία δεν είναι έτοιμη να προστατεύσει εμάς ή τα συμφέροντά μας», δήλωσε στους δημοσιογράφους, σημειώνοντας ότι δεν βλέπει πώς το σχέδιο παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.