Στο ζύγι η επαναφορά 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο

Την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 6%, ώστε να φτάσει κοντά στα 880 ευρώ από την 1^η Απριλίου, απόφαση που αφορά 575.000 εργαζόμενους (το 22% των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα) και για πρώτη χρονιά το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων, πρόκειται να ανακοινώσει η κυβέρνηση την εβδομάδα της εθνικής εορτής.

Από εφέτος, ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο εξισώνεται με τον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα. Η απόφαση αυτή θα οδηγήσει και σε μικρές αυξήσεις σε όλα τα μισθολογικά κλιμάκια του ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο.

Η αλλαγή αυτή (εξίσωση κατώτατων αμοιβών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα) εντείνει τις πιέσεις από την πλευρά των δημοσίων υπαλλήλων για επαναφορά του 13^ου και 14^ου μισθού και για αυτούς (σήμερα ισχύει μόνο στον ιδιωτικό τομέα).

Μάλιστα, οι δημόσιοι υπάλληλοι επικαλούνται πρόσφατη μελέτη του ΚΕΠΕ, η οποία συμπεραίνει ότι «μπορεί ο μέσος μισθός στον δημόσιο τομέα να είναι υψηλότερος από αυτόν στον ιδιωτικό, αλλά όταν συγκρίνονται εργαζόμενοι με αντίστοιχα προσόντα, αυτό δεν ισχύει».

Σύμφωνα με τη μελέτη και το ύψος των αποδοχών για τα έτη 2022-2023, εργαζόμενοι με ίδιο εκπαιδευτικό επίπεδο, εμπειρία και ηλικία, στο Δημόσιο αμείβονται κατά 13,3% λιγότερο σε σχέση με εκείνους του ιδιωτικό τομέα. Η σύγκριση γίνεται στη βάση ότι στο Δημόσιο καταβάλλονται 12 μισθοί τον χρόνο, ενώ οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα παίρνουν 13ο και 14ο μισθό.

Αναλυτικά, το 2023 οι μέσες καθαρές μηνιαίες αποδοχές των απασχολούμενων στον δημόσιο τομέα ήταν 1.179 ευρώ. Κατά το ίδιο έτος, οι μέσες καθαρές αποδοχές των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα ήταν 1.090 ευρώ.

Η αντιστροφή της σχέσης προς όφελος του ιδιωτικού τομέα οφείλεται αποκλειστικά στον διοικητικό τρόπο καθορισμού των μισθών στο Δημόσιο και ειδικότερα στο γεγονός ότι οι μισθοί στο Δημόσιο παρέμειναν σχεδόν σταθεροί την τελευταία δεκαετία.

Τι λένε οι αριθμοί

Ο μέσος όρος των καθαρών μηνιαίων αμοιβών των απασχολούμενων στον δημόσιο τομέα το 2023 ήταν κατά 8% υψηλότερος σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, με σημαντικές αποκλίσεις, όμως, ανά πληθυσμιακή ομάδα. Για παράδειγμα, η μέση αμοιβή στον δημόσιο τομέα ήταν υψηλότερη έναντι του ιδιωτικού για τις γυναίκες (16,2%), για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση (37,8%), για όσους το ανώτερο ολοκληρωμένο επίπεδο εκπαίδευσης είναι το λύκειο (7,8%) και για όσους έχουν πτυχίο πανεπιστημίου αλλά όχι μεταπτυχιακό (6,0%).

Αντιθέτως, οι μέσες καθαρές μηνιαίες αποδοχές των απασχολούμενων στο Δημόσιο με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο σπουδών υπολείπονται κατά 17,9% έναντι του ιδιωτικού τομέα, ενώ για όσους συντονίζουν άλλους εργαζόμενους, υπολείπονται κατά 22,6%.

Δεν φτάνουν για 13^ο και 14^ο μισθό

Η μελέτη αυτή έρχεται να προστεθεί στο κύμα των πιέσεων από πλευράς δημοσίων υπαλλήλων και να τεκμηριώσει τα αιτήματά τους για επαναφορά του 13^ου και 14^ου μισθού στο Δημόσιο. Πρώτοι οι δικαστικοί προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ) κατά των μνημονιακών νόμων που επέβαλαν την περικοπή των δύο μισθών (και των δύο συντάξεων για τους συνταξιούχους), και περιμένουν την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου που θα ανάψει «πράσινο φως» για επαναφορά των δώρων στο Δημόσιο και στους συνταξιούχους.

Βέβαια, μέχρι τώρα έχουν συναντήσει την αντίσταση της κυβέρνησης στις διεκδικήσεις τους. Τα οικονομικά περιθώρια έχει ήδη θέσει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος στα μέσα Φεβρουαρίου είχε κοστολογήσει την επαναφορά 13ου και 14ου μισθού για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, συνυπολογίζοντας την καταβολή αναδρομικών, στα 8 δισ. ευρώ ετησίως.

Στη γραμμή αυτή συμφωνεί και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ο διοικητής της Γιάννης Στουρνάρας, ερωτηθείς, είπε: «Δεν νομίζω να υπάρχει περιθώριο για 13ο και 14ο μισθό, κατά την άποψή μας. Εδώ είναι συντάξεις και λοιπά αιτήματα, και αυτά αθροίζονται σε πολλά δισεκατομμύρια κατά την ταπεινή μας άποψη στην Τράπεζα της Ελλάδος».

Τι θα κάνει ο Πιερρακάκης 

Τώρα το ερώτημα είναι τι θα κάνει ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος καλείται να εισηγηθεί στον Πρωθυπουργό μέτρα που θα ενισχύουν τους μισθούς και τις συντάξεις για τον ερχόμενο χρόνο (2026), που δεν αποκλείεται να είναι και χρονιά εκλογών.

Ο κ. Πιερρακάκης παρέλαβε, άλλωστε, γεμάτα ταμεία. Το 2024 ο προϋπολογισμός όχι μόνο ισοσκελίστηκε, αλλά άφησε και πλεόνασμα 500 εκατ. ευρώ, ενώ οι στόχοι που έχουν τεθεί για εμάς από το Σύμφωνο Σταθερότητας επιτρέπουν ο προϋπολογισμός να κλείνει με έλλειμα έως 2% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να ξοδέψει άλλα 4,8 δισ. ευρώ χωρίς να διαταραχθεί η δημοσιονομική σταθερότητα.

Επιπλέον, στα κρατικά ταμεία μπήκαν το 2024 1,8 δισ. ευρώ από τα αυξημένα έσοδα της έμμεσης φορολογίας (κυρίως του ΦΠΑ, που τροφοδοτήθηκε από τον πληθωρισμό και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής χάρη στη μαζική χρήση πλαστικού χρήματος και POS).

. . .