Σε ποιες χώρες έχουν έξαρση οι τροφικές δηλητηριάσεις από σιγκέλλα

Έξαρση παρουσιάζουν κάθε καλοκαίρι οι τροφικές δηλητηριάσεις από το βακτήριο σιγκέλλα σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.

Οι δηλητηριάσεις αυτές συμβαίνουν συχνά σε μικρά παιδιά (ηλικίες κάτω των 5 ετών) και μπορεί να είναι σοβαρές. Την ανησυχία των ειδικών εντείνει το γεγονός ότι το βακτήριο έχει αυξανόμενη αντοχή στα πρώτης και δεύτερης γραμμής αντιβιοτικά φάρμακα.

Σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC), το 2021 καταγράφηκαν 2.115 κρούσματα σιγκέλλωσης. Το ένα τρίτο από αυτά αναφέρθηκε στη Γαλλία, η οποία είχε και την μεγαλύτερη αναλογία κρουσμάτων σε συνάρτηση με τον πληθυσμό της. Βέλγιο και Ολλανδία επίσης είχαν αρκετά κρούσματα.

Όπως εξηγεί το ECDC, η σιγκέλλα μεταδίδεται στους ανθρώπους όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής. Μία πιθανή συνέπεια είναι η κατάποση υλικού μολυσμένου από ανθρώπινα κόπρανα. Αυτό μπορεί να συμβεί με τα βρώμικα χέρια ή τα μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. όταν κάποιος δεν σαπουνίζει τα χέρια του μετά τη χρήση της τουαλέτας). Η σιγκέλλα μπορεί επίσης να μεταδοθεί από τα μολυσμένα τρόφιμα και νερό, καθώς και με τη σεξουαλική επαφή.

Στις περιοχές χαμηλού εισοδήματος, η δηλητηρίαση προσβάλλει κυρίως τα μικρά παιδιά. Καταγράφονται όμως κρούσματα και σε ταξιδιώτες, καθώς και σε άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες.

Οι χώρες με τα περισσότερα κρούσματα

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση, τα 2.155 κρούσματα που προκάλεσε η σιγκέλλα το 2021 αναφέρθηκαν από 30 χώρες της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ). Η μέση επίπτωση πανευρωπαϊκά ήταν 0,8 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού. Τα περισσότερα κρούσματα αναλογικά με τον πληθυσμό τους είχαν οι εξής χώρες:

• Γαλλία (2,6 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού)
• Σλοβακία (2,4 ανά 100.000)
• Βέλγιο (1,7 ανά 100.000)
• Λουξεμβούργο (1,3)
• Ιρλανδία και Ολλανδία (κάθε μία είχε 1,2 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού)
• Δανία (1 κρούσμα ανά 100.000)

Σε απόλυτους αριθμούς, όμως, τα πιο πολλά κρούσματα η σιγκέλλα τα προκάλεσε το 2021:

• Στη Γαλλία (ήταν 769)
• Στην Ολλανδία (ήταν 202)
• Στο Βέλγιο (199 κρούσματα)
• Στην Ισπανία (162)
• Στη Γερμανία (141)
• Στη Σλοβακία (131 κρούσματα)

Στην Ελλάδα

Η Ελλάδα είχε 23 κρούσματα σιγκέλλωσης και επίπτωση 0,2 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού το 2021. Ωστόσο τα δύο επόμενα έτη (το 2022 και το 2023) τα κρούσματα που προκάλεσε η σιγκέλλα στην Ελλάδα ήταν σχεδόν τριπλάσια, αφού ήρθησαν οι περιορισμοί της πανδημίας.

Ειδικότερα, το 2022 καταγράφηκαν 67 κρούσματα, σύμφωνα με νέα έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ). Η ετήσια επίπτωση είναι 6,3 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.

Αντίστοιχα, το 2023 είχαμε 62 κρούσματα και ετήσια επίπτωση 6 ανά 100.000 πληθυσμού.

Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι οι τροφικές δηλητηριάσεις από τη σιγκέλλα παρουσιάζουν εποχικότητα. Αυξάνονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και κορυφώνονται τον Αύγουστο. Ωστόσο παραμένουν υψηλά και το φθινόπωρο. Στο 8% των περιπτώσεων οι ασθενείς είχαν επιστρέψει από πρόσφατο ταξίδι στο εξωτερικό. Επιπλέον, το 48% των κρουσμάτων ήταν Ρομά.

Τα συμπτώματα

Η σιγκέλλωση (που λέγεται και βακτηριακή δυσεντερία) προκαλεί νόσο με ποικίλου βαθμού βαρύτητα. Χαρακτηρίζεται από:

• Διάρροια
• Πυρετό
• Ναυτία
• Κοιλιακό άλγος (πόνο)
• Τεινεσμό (επώδυνη και επείγουσα ανάγκη για αφόδευση)

Τα περισσότερα άτομα που μολύνονται αναπτύσσουν διάρροια, πυρετό και κράμπες στο στομάχι. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μία έως δύο ημέρες μετά την έκθεση στη σιγκέλλα. Η διάρροια είναι συχνά αιματηρή, ενώ τα κόπρανα μπορεί εκτός από αίμα να περιέχουν και βλέννα.

Η σιγκέλλωση συνήθως υφίεται σε πέντε με επτά ημέρες. Σε ορισμένα άτομα, κυρίως σε μικρά παιδιά και σε ηλικιωμένους, η διάρροια μπορεί να είναι τόσο έντονη που να απαιτείται η νοσηλεία του ασθενούς στο νοσοκομείο. Μια σοβαρή λοίμωξη με υψηλό πυρετό μπορεί επίσης να συνοδεύεται από σπασμούς σε παιδιά μικρότερα των δύο ετών. Σε ορισμένα άτομα η σιγκέλλωση δεν προκαλεί καθόλου συμπτώματα, ωστόσο τα άτομα αυτά μπορούν και μεταδίδουν το βακτήριο σε άλλους.

Φωτογραφία: iStock