Σαπούνι ή αφρόλουτρο; Ποιο είναι το καλύτερο για το δέρμα σας και το περιβάλλον

Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ

Ποιος είναι ο πιο βιώσιμος τρόπος για να πλένετε τα χέρια σας ή να κάνετε αφρό στο ντους;

…

Γενικά, η πιο πράσινη επιλογή είναι ένα παλιό σαπούνι από φυτικό έλαιο ή ζωικό λίπος και αλισίβα, χωρίς πολλά επιπλέον συστατικά. Το απλό σαπούνι πλάκας μειώνει τις εκπομπές του θερμοκηπίου κατά περίπου ένα τρίτο σε σύγκριση με το υγρό σαπούνι, σύμφωνα με μια μελέτη από το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ελβετικού πανεπιστημίου ETH της Ζυρίχης.

«Το σαπούνι είναι ένα φυσικό προϊόν, είναι βιώσιμο και έχει χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Τόνι Ο’Λένικ, πρόεδρος της Εταιρείας Καλλυντικών Χημικών, μιας επαγγελματικής ένωσης για τους επιστήμονες που επινοούν συνταγές για προϊόντα ομορφιάς. Το μειονέκτημα: «Αυτό το είδος σαπουνιού στεγνώνει το δέρμα», πρόσθεσε.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι έχουν στραφεί στο υγρό σαπούνι χεριών και σώματος, τα οποία έχουν καταλάβει περίπου τη μισή αγορά σαπουνιού από την εισαγωγή τους στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, σύμφωνα με στοιχεία πωλήσεων από τη Mintel, μια εταιρεία έρευνας αγοράς. Τα υγρά σαπούνια και σφρόλουτρα σώματος συνήθως συνοδεύονται από επιπλέον συστατικά για την ενυδάτωση του δέρματος και πολλές μάρκες διαφημίζουν τα οφέλη της περιποίησης του δέρματος των προϊόντων τους.

…

«Πολλοί από αυτούς τους νέους ισχυρισμούς έχουν ως επί το πλείστον επικολληθεί σε υγρές μορφές, ιδιαίτερα το αφρόλουτρο σώματος, το οποίο έχει ένα είδος σαπουνιού», δήλωσε η Τζόαν Λι, ανώτερη αναλύτρια ομορφιάς και προσωπικής φροντίδας στη Mintel.

Αλλά τελευταία, η αγορά σαπουνιού έχει γίνει πολύ πιο περίπλοκη: Πολλές πλάκες σαπουνιού – που θέλουν να χάσουν τη φήμη τους ότι ξεραίνουν το δέρμα – περιέχουν τώρα τα ίδια τεχνητά συστατικά με βάση το πετρέλαιο και ενυδατικά πρόσθετα με τα υγρά σαπούνια. Και κάποια υγρά σαπούνια – σε μια προσπάθεια να διαφημιστούν ως φιλικά προς το περιβάλλον – παρασκευάζονται τώρα από τα απλά, φυσικά συστατικά που βρίσκονται στο σαπούνι “παλιάς σχολής”.

Αν θέλετε να μειώσετε το πρόβλημα και να επιλέξετε την πιο πράσινη επιλογή, σύμφωνα με τον Ο’Λένικ, θα πρέπει να σκεφτείτε τα συστατικά, τη συσκευασία και τις διαφορές στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε τις μπάρες έναντι υγρού σαπουνιού.

Συστατικά

Όλα τα σαπούνια καθαρίζουν τη βρομιά και τα έλαια από το δέρμα μας χρησιμοποιώντας μόρια που ονομάζονται επιφανειοδραστικά, τα οποία βοηθούν το νερό να μαζεύει τη βρομιά και να την ξεπλένει. Υπάρχουν όμως δύο τρόποι δημιουργίας επιφανειοδραστικών.

Ο παλιός τρόπος είναι να συνδυάσετε λίπος και ένα αλκάλιο όπως η αλισίβα – τα βασικά συστατικά του σαπουνιού για αιώνες. Αλλά γύρω στη δεκαετία του 1940, λέει ο Ο’Λένικ, οι εταιρείες καλλυντικών βρήκαν έναν φτηνό τρόπο να παράγουν επιφανειοδραστικά από πετρέλαιο. Τεχνικά, λέει, οι χημικοί δεν αποκαλούν αυτά τα προϊόντα “σαπούνι” – είναι “απορρυπαντικό”.

Αν και καθαρίζουν λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο, τα σαπούνια και τα απορρυπαντικά έχουν μερικές βασικές διαφορές: Τα σαπούνια τείνουν να είναι πιο αλκαλικά από τα απορρυπαντικά, γεγονός που αλλάζει τη χημεία του δέρματός σας και το αφήνει πιο ξηρό. Αλλά τα απορρυπαντικά παράγονται από λάδι γεώτρησης και διύλισης, επομένως τείνουν να είναι χειρότερα για το περιβάλλον και την υγεία. Η παραγωγή απορρυπαντικών καταναλώνει πέντε φορές περισσότερη ενέργεια και παράγει περίπου 10 φορές περισσότερες εκπομπές θερμοκηπίου από την παραγωγή απλού σαπουνιού, σύμφωνα με τους Ελβετούς ερευνητές.

Για να καταλάβετε αν αγοράζετε ένα φυσικό σαπούνι ή ένα συνθετικό απορρυπαντικό, πρέπει να κοιτάξετε την ετικέτα, είπε ο Ο’Λένικ. Τα περισσότερα προϊόντα – ακόμη και οι περισσότερες πλάκες σαπουνιού – παρασκευάζονται από απορρυπαντικά, τα οποία περιέχουν συστατικά όπως λαυρυλοθειικό νάτριο (SLS) και θειικό λαουρεθικό νάτριο (SLES).

Τα αληθινά σαπούνια που παρασκευάζονται από ζωικό λίπος ή φυτικό έλαιο καθώς και αλισίβα μπορεί επίσης να περιέχουν πρόσθετα, όπως γλυκερίνη, αρώματα και αιθέρια έλαια.

Συσκευασία και μεταφορά

Εκτός από τα συστατικά, το σαπούνι πλάκας έχει ένα σαφές πλεονέκτημα έναντι του υγρού σαπουνιού όσον αφορά τη συσκευασία και τη μεταφορά.

Το σαπούνι συνήθως συνοδεύεται από ελάχιστη συσκευασία – ένα κουτί από χαρτόνι, χαρτί ή τίποτα απολύτως – η οποία είναι συχνά εύκολο να ανακυκλωθεί. Οι πλάκες σαπουνιού έρχονται επίσης μερικές φορές σε πλαστική μεμβράνη, αλλά είναι γενικά λιγότερο υλικό από το υγρό σαπούνι, το οποίο έρχεται σε παχύτερα πλαστικά δοχεία που μερικές φορές περιέχουν αντλίες που είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν. Το υγρό σαπούνι συσκευασίας είναι 19 φορές πιο ενεργοβόρο από το σαπούνι συσκευασίας, σύμφωνα με την ελβετική μελέτη.

Επιπλέον, το υγρό σαπούνι είναι ως επί το πλείστον νερό, πράγμα που σημαίνει ότι τα περισσότερα από αυτά που αποστέλλονται σε όλο τον κόσμο από ένα εργοστάσιο στο κατώφλι σας είναι κάτι που θα μπορούσατε να πάρετε από τη βρύση σας. Το σαπούνι είναι καθαρό, συμπυκνωμένο προϊόν καθαρισμού, πληρώνεις μόνο για το σαπούνι και προσθέτεις νερό όταν έρθει η ώρα να γίνει αφρός. Η διανομή υγρού σαπουνιού δημιουργεί σχεδόν οκτώ φορές περισσότερες εκπομπές άνθρακα από μια ισοδύναμη ποσότητα σαπουνιού, σύμφωνα με την ελβετική μελέτη.

Χρόνος πλυσίματος

Ένα μεγάλο πλεονέκτημα για το υγρό σαπούνι έναντι του σαπουνιού είναι ότι οι άνθρωποι αφιερώνουν συνήθως λιγότερο χρόνο για να το αφρίσουν, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούν τόσο πολύ ζεστό νερό, σύμφωνα με την ελβετική μελέτη – αν και έκανε αυτή τη σύγκριση μόνο για το πλύσιμο των χεριών και όχι για το ντους.

Αυτοί που πλένονται με πλάκες σαπουνιού συνήθως χρησιμοποιούν περίπου 40 τοις εκατό περισσότερο νερό, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτή είναι μακράν η μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής βλάβης από τη χρήση σαπουνιού – αλλά δεν αρκεί να κάνει το σαπούνι χειρότερο συνολικά από το υγρό σαπούνι, σύμφωνα με τη μελέτη.

Είτε το σαπούνι είναι πλάκα είτε υγρό, φυσικό ή συνθετικό, δεν πρόκειται για ένα τεράστιο μέρος του αποτυπώματος άνθρακα ατομικά, αλλά συλλογικά, όταν αυτό μπορεί να αθροιστεί καθώς δισεκατομμύρια άνθρωποι πλένουν τα χέρια τους ή κάνουν μπάνιο χιλιάδες φορές το χρόνο. Εάν είστε τόσο διατεθειμένοι, είναι λογικό να στραφείτε σε ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον προϊόν, κάνοντας μια αντιστάθμιση μεταξύ βιωσιμότητας και άνεσης.

Σημείωση επιμελήτριας: Επέλεξα αυτό το δημοσίευμα της Washington Post ως φανατική χρήστρια του σαπουνιού για το πλύσιμο χεριών και σώματος, καθώς δίνει μια καλύτερη αίσθηση καθαριότητας. Μπορείτε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσετε μια ενυδατική κρέμα. Προσοχή στην επιλογή σαπουνιών, καλό είναι να μην περιέχουν διοξείδιο του τιτανίου, που είναι νανοτεχνολογία.