Σήμερα το 5ο αίτημα πληρωμής για 3,1 δισ. ευρώ – Τα «αγκάθια» και οι καθυστερήσεις

Σήμερα (20.12.2024) αναμένεται να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το 5ο αίτημα πληρωμής της Ελλάδας για 3,1 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑΑ).

Το νέο αίτημα πληρωμής αφορούν σε 1,3 δισ. ευρώ επιχορηγήσεων και 1,8 δισ. ευρώ από το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, ανεβάζοντας τον συνολικό λογαριασμό των εκταμιεύσεων στα 21,3 δισ. ευρώ.

Το αίτημα αυτό, θα είναι και το προτελευταίο καθώς τον Ιούλιο του 2026 αναμένεται να κατατεθεί το τελευταίο. Με τα 3,3 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που περιλαμβάνονται φέτος στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) η ελληνική οικονομία έχει πλάνο – ρεκόρ για τις επενδύσεις του Δημοσίου φέτος (13,1 δισ. ευρώ) και το 2025 (14,1 δισ. ευρώ) για το οποίο χρειάστηκαν δύο συμπληρωματικοί προϋπολογισμοί που ανέβασαν τους στόχους.

Η χώρα, ωστόσο, αν και «πρωταθλήτρια» στις απορροφήσεις, εξακολουθεί να σημειώνει καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες που κωλυσιεργούν την επενδυτική διαδικασία, ενώ το τέλος του 2026 σημαίνει και το τέλος του προγράμματος, χωρίς ακόμα να έχει αποφασιστεί η συνέχιση του με την μία ή την άλλη μορφή.

Και παρά το γεγονός πως μέχρι στιγμής τα κεφάλαια του ΤΑΑ έχουν συμβάλλει σημαντικά στους ρυθμούς της ανάπτυξης, το «μετά» του 2026 «είναι μια περίπλοκη υπόθεση», όπως επισημάνθηκε και στην παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής (ΓΚΠΒ). Την ίδια στιγμή, η χώρα δίνει «αγώνα δρόμου» προκειμένου να αξιοποιήσει τα κεφάλαια που της αναλογούν διότι διαφορετικά, πολύ απλά θα τα χάσει.

Πού «κολλάνε» οι διαδικασίες

Ενώ η Ελλάδα είναι πρώτη στις απορροφήσεις, καθυστερεί να ρίξει τα χρήματα στην πραγματική οικονομία, δηλαδή να υλοποιήσει τις επενδύσεις τις οποίες αφορούν τα χρήματα. Καθυστερήσεις παρατηρούνται, ωστόσο, όχι μόνο στο «πολύπαθο» σκέλος των επιδοτήσεων αλλά ακόμα και στο δανειακό, με την κωλυσιεργία των μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία υπηρεσιών του Δημοσίου, να «μπλοκάρουν» περαιτέρω και την υλοποίηση των επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Την ίδια στιγμή προβληματική είναι η δομή της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας: Το μοντέλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που πλειοψηφεί στην Ελλάδα, δεν ενδιαφέρεται για επενδύσεις και ανοίγματα, καθώς προτιμά να κάνει τη δουλειά του με το μικρότερο δυνατό κόστος και χωρίς ρίσκο. Στην Ελλάδα δε, είναι ένα μοντέλο απόλυτα κυριαρχικό, που σημειώνει υπερβολικά μεγάλη συγκέντρωση επιχειρήσεων από 1 έως 10 εργαζόμενους, χωρίς να μπορεί να είναι βιώσιμο και να παράξει οικονομίες κλίμακος.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στις δράσεις που περιέχονται στο σκέλος της ψηφιακής μετάβασης, καθώς το μέγεθος των επιχειρήσεων λειτουργεί αποτρεπτικά. Μάλιστα, στο οικονομικό επιτελείο «ποντάρουν» πολλά στα αποτελέσματα του νομοσχεδίου για τις συγχωνεύσεις εταιρειών που θα δημιουργήσει εταιρικές οντότητες με μεγαλύτερες δυνατότητες χρηματοδοτήσεων και υλοποίησης επενδύσεων.