Πώς τα πλαστικά που συλλέγονται από τη θάλασσα «μεταμορφώνονται» σε ρούχα, έπιπλα και… καγιάκ

Ένα κουτάκι αναψυκτικού με ημερομηνία λήξης το 1987 στον βυθό αρκούσε για να αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος της θαλάσσιας ρύπανσης στον οργανισμό «Εναλεία». 

Έναν οργανισμό που υλοποιώντας το πρόγραμμα «Mediterranean Cleanup» όχι μόνο καθαρίζει τα απορρίμματα που βρίσκονται στα νερά της Μεσογείου, αλλά δίνει νέα «ζωή» στα απορρίμματα αυτά «μεταμορφώνοντάς» τα σε ρούχα, skateboard, καγιάκ και μια σειρά από άλλα αντικείμενα.

Για το πρόγραμμα αυτό μιλά στο CNN Greece ο Διευθυντής της Εναλεία, Λευτέρης Αραπάκης.

«Οι ψαράδες άρχισαν να συλλέγουν πλαστικά αντί για ψάρια»

Μιλώντας για το πώς δημιουργήθηκε η Εναλεία ο διευθυντής του οργανισμού σημειώνει πως ιδρύθηκε ως η πρώτη σχολή αλιείας στην Ελλάδα, με στόχο την εκπαίδευση νέων στη βιώσιμη αλιεία και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Γιατί, όπως εξηγεί, το «πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης υπήρχε από τη δεκαετία του ’90, με τους αλιείς να συλλέγουν πλαστικά δίχτυα από τη θάλασσα χωρίς βιώσιμη λύση».

Κατά το πρώτο αλιευτικό ταξίδι για τον σχεδιασμό του προγράμματος σπουδών «σοκαριστήκαμε βλέποντας τους ψαράδες να συλλέγουν πλαστικά αντί για ψάρια και να τα πετούν πίσω στη θάλασσα».

Ήδη από την πρώτη ψαριά εντόπισαν ένα κουτάκι αναψυκτικού με ημερομηνία λήξης το 1987. «Αυτό μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε την έκταση του προβλήματος» τονίζει.

Πάνω από 1.200 τόνοι πλαστικού

Έτσι, ξεκινώντας από την Ιχθυόσκαλα του Κερατσινίου, οι ψαράδες άρχισαν να φέρνουν τα πλαστικά πίσω στη στεριά. Σύντομα, όμως, διαπιστώθηκε πως το πρόβλημα δεν ήταν ελληνικό, αλλά μεσογειακό, καθώς πολλά από τα πλαστικά προέρχονταν από χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Ιταλία και η Ισπανία. Τότε ήταν που ο οργανισμός αποφάσισε να συνεργαστεί με όσο το δυνατόν περισσότερους αλιείς.

Εν έτει 2024 η Εναλεία συνεργάζεται με περισσότερους από 1.200 επαγγελματίες αλιείς, σε 51 λιμάνια και νησιά και σχεδόν με όλους τους ψαράδες της Ελλάδας. «Συνολικά συνεργαζόμαστε με 3.000 αλιείς» αναφέρει ο κ. Αραπάκης και προσθέτει: «Τα τελευταία χρόνια, επεκτείναμε τη δράση μας και εκτός Ελλάδας, και πλέον οι χώρες που έχουμε δράσεις εκτός της Ελλάδας, είναι η Ιταλία, η Ισπανία, η Κένυα, η Αίγυπτος».

Αυτοί οι αλιείς, όπως επισημαίνει ο κ. Αραπάκης, έχουν συγκεντρώσει από τα μεσογειακά ύδατα πάνω από 1.200.000 κιλά πλαστικού, κάτι που καθιστά τη δράση «Μια από τις τρεις μεγαλύτερες δράσεις καθαρισμού θαλασσών στην Ευρώπη».

Όταν τα δίχτυα μετατρέπονται σε έπιπλα και τα πλαστικά μπουκάλια σε skateboard

Η Εναλεία όμως δεν σταματά μόνο στον καθαρισμό των σκουπιδιών. Στον πυρήνα των δράσεών της βρίσκεται η κουλτούρα της κυκλικής οικονομίας.

«Αυτό σημαίνει ότι το πλαστικό που συλλέγουμε ανακυκλώνεται σωστά και μετατρέπεται σε νέα προϊόντα» εξηγεί ο διευθυντής του οργανισμού.

Σε συνεργασία με πιστοποιημένες εταιρείες ανακύκλωσης, όπως η Antipollution στην Ελλάδα, που τοποθετούν ειδικά containers σε λιμάνια, το πλαστικό συλλέγεται, διαχωρίζεται και στέλνεται σε διάφορες εταιρείες στην Ευρώπη για να μετατραπεί σε χρήσιμα αντικείμενα.

«Τα δίχτυα πηγαίνουν στην Gravity Wave στην Ισπανία, όπου μετασχηματίζονται σε έπιπλα. Τα πλαστικά μπουκάλια αποστέλλονται στην Ecoalf, μια εταιρεία μόδας, για να γίνουν ρούχα, παπούτσια και τσάντες. Άλλα πλαστικά μετατρέπονται σε pellets για την παραγωγή νέων προϊόντων, όπως skateboards».

Παράλληλα, όπως αναφέρει ο ίδιος, «συνεργαζόμαστε με την Keep Sea Blue για να πιστοποιούμε τη συλλογή πλαστικών μέσω τεχνολογίας blockchain».

«Φέτος, για πρώτη φορά στη Μεσόγειο, συνεργαστήκαμε με την πορτογαλική εταιρεία Nelo Kayaks για να κατασκευάσουμε καγιάκ με το ανακυκλωμένο πλαστικό μας. Κάθε καγιάκ έχει έναν QR κωδικό που επιτρέπει στους χρήστες να δουν από πού συλλέχθηκε το πλαστικό, πώς ανακυκλώθηκε, ποιο ήταν το περιβαλλοντικό όφελος και να δουν φωτογραφίες και βίντεο από τη διαδικασία» καταλήγει.

Με την παραγωγή πλαστικού να εκτιμάται πως θα αυξηθεί κατά 40% τα επόμενα 10 χρόνια, το παράδειγμα του «Mediterranean Cleanup» αποτελεί μια «φωτεινή» πρωτοβουλία για την κουλτούρα που πρέπει να υιοθετηθεί για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων από την ρύπανση.