Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τους τυφώνες

Η Πολιτεία της Φλόριντα πλήττεται από συνεχόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο τυφώνας Μίλτον είναι η ένατη θύελλα της φετινής σεζόν στον Ατλαντικό, και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Νοεμβρίου.

Οι θύελλες είναι ισχυρές καταιγίδες που αναπτύσσονται στα ζεστά τροπικά νερά των ωκεανών. Οπως αναφέρει ανάλυση του BBC, σε άλλα μέρη του κόσμου αυτές οι θύελλες είναι γνωστές ως κυκλώνες ή τυφώνες. Συλλογικά, όλες αυτές οι ακραίες καταιγίδες αναφέρονται ως «τροπικοί κυκλώνες». Χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλές ταχύτητες ανέμων, έντονες βροχοπτώσεις και κοσμογονικές καταιγίδες, που προκαλούν βραχυπρόθεσμες ανόδους στη στάθμη της θάλασσας. Τέτοια φαινόμενα συχνά προκαλούν εκτεταμένες ζημιές και πλημμύρες.

Οι τυφώνες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βάση τη μέγιστη ταχύτητα του ανέμου. Οι μεγάλοι τυφώνες βαθμολογούνται στην κατηγορία 3 και άνω, γεγονός που σημαίνει ότι οι εντάσεις τους φθάνουν τουλάχιστον τα 178 χλμ. την ώρα. Οι θύελλες, οι τυφώνες και οι κυκλώνες ξεκινούν ως ατμοσφαιρικές διαταραχές, όπως ένα τροπικό κύμα – μια περιοχή χαμηλής πίεσης στην οποία αναπτύσσονται καταιγίδες και σύννεφα.

Καθώς ο ζεστός και υγρός αέρας ανεβαίνει από την επιφάνεια του ωκεανού, οι άνεμοι στο σύννεφο της καταιγίδας αρχίζουν να περιστρέφονται. Η διαδικασία συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο η περιστροφή της Γης επηρεάζει τους ανέμους σε τροπικές περιοχές λίγο μακριά από τον ισημερινό.

Για να αναπτυχθεί και να συνεχίσει να περιστρέφεται ένας κυκλώνας, η επιφάνεια της θάλασσας πρέπει γενικά να έχει θερμοκρασία τουλάχιστον 27 βαθμών Κελσίου, ώστε να παρέχει αρκετή ενέργεια – και οι άνεμοι δεν πρέπει να ποικίλλουν πολύ ανάλογα με το ύψος του κυκλώνα. Εάν όλοι αυτοί οι παράγοντες συμπέσουν, μπορεί να σχηματιστεί ένας έντονος τυφώνας – αν και οι ακριβείς αιτίες των μεμονωμένων καταιγίδων του είναι πιο περίπλοκες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η συχνότητα των τροπικών κυκλώνων δεν έχει αυξηθεί στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, και στην πραγματικότητα ο αριθμός τους ίσως έχει μειωθεί – αν και τα μακροπρόθεσμα δεδομένα για την ανάπτυξή τους είναι περιορισμένα σε ορισμένες περιοχές.

Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής

Αλλά ένα υψηλότερο ποσοστό τροπικών κυκλώνων σε όλον τον πλανήτη φθάνει στην κατηγορία 3 και άνω, γεγονός που σημαίνει ότι αγγίζουν τις υψηλότερες ταχύτητες ανέμου, σύμφωνα με την κλιματική υπηρεσία του ΟΗΕ, IPCC. Το ερώτημα είναι πόσο επηρεάζονται οι κυκλώνες από την κλιματική κρίση.

Η αξιολόγηση της ακριβούς επίδρασης της κλιματικής αλλαγής σε μεμονωμένους τροπικούς κυκλώνες αποτελεί πρόκληση για τους μετεωρολόγους. Οι καταιγίδες είναι σχετικά τοπικές και βραχύβιες, και μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανά περίπτωση. Η άνοδος της θερμοκρασίας τις επηρεάζει με πολλούς μετρήσιμους τρόπους.

Καταρχάς, τα θερμότερα νερά των ωκεανών προσφέρουν στις καταιγίδες περισσότερη ενέργεια, οδηγώντας σε υψηλότερες ταχύτητες ανέμου. Οι υψηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι επιστήμονες στις ΗΠΑ προέβλεψαν μια πιο εκτεταμένη εποχή τυφώνων στον Ατλαντικό για το 2024. Οι υψηλές θερμοκρασίες οφείλονται κυρίως στις μακροχρόνιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Κατά δεύτερον, μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία, οδηγώντας σε πιο έντονες βροχοπτώσεις. Η κλιματική αλλαγή έκανε τις ακραίες βροχοπτώσεις του τυφώνα «Χάρβεϊ» το 2017 περίπου τρεις φορές πιο πιθανές, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Τέλος, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει κυρίως λόγω του συνδυασμού των παγετώνων και των στρωμάτων πάγου που λιώνουν, καθώς και του γεγονότος ότι το θερμότερο νερό καταλαμβάνει περισσότερο χώρο. Τοπικοί παράγοντες ενδέχεται επίσης να παίξουν ρόλο.

Για παράδειγμα, οι καταιγίδες που εκδηλώνονται πάνω από τα ήδη ανυψωμένα επίπεδα της θάλασσας επιδεινώνουν τις παράκτιες πλημμύρες. Τα ύψη της πλημμύρας που προκάλεσε ο τυφώνας Κατρίνα στη Λουιζιάνα το 2005 –μια από τις πιο θανατηφόρες καταιγίδες στην ιστορία των ΗΠΑ– ήταν κατά 15-60% πιο αυξημένα από ό,τι αν εκδηλωνόταν υπό τις κλιματικές συνθήκες του 1900.

Συνολικά, η IPCC καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει «υψηλό επίπεδο σιγουριάς» ότι οι άνθρωποι έχουν συμβάλει στην αύξηση των βροχοπτώσεων που σχετίζονται με τους τροπικούς κυκλώνες, και «μέτριο επίπεδο σιγουριάς» ότι οι άνθρωποι έχουν συμβάλει στην υψηλότερη πιθανότητα πρόκλησης ενός τροπικού κυκλώνα με πιο έντονα χαρακτηριστικά.

Ο αριθμός των τροπικών κυκλώνων παγκοσμίως είναι απίθανο να αυξηθεί, σύμφωνα με την IPCC. Αλλά όσο περισσότερο αυξάνονται οι παγκόσμιες θερμοκρασίες, τόσο υψηλότερο αναμένεται να είναι το ποσοστό των κυκλώνων που θα αγγίζει τις πιο καταστροφικές κατηγορίες – 4, ή ακόμα και 5.

Το ποσοστό των τροπικών κυκλώνων που φτάνουν στις κατηγορίες 4 και 5 μπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 10% εάν η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας περιοριστεί στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, κατά 13% αν ανέβει 2 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα, και 20% αν αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της IPCC.

. . .