Πώς η Ελλάδα θα καταργήσει το δίκτυο χαλκού στη σταθερή τηλεφωνία

Σε έναν ιδιότυπο αγώνα δρόμου έχουν εισέλθει η κυβέρνηση και οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι της χώρας προκειμένου η Ελλάδα να μπορέσει να πετύχει τον στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά τη δυνατότητα όλων των πολιτών να αποκτήσουν μία ενσύρματη ευρυζωνική σύνδεση με ταχύτητα λήψης δεδομένων της τάξεως του 1 Gbps. 

Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι κάθε σπίτι και επιχείρηση στην Ελλάδα θα έχει κάλυψη από δίκτυο οπτικών ινών μέχρι το κτίριο (fiber to the building/premise – FTTB/P) καθιστώντας ουσιαστικά «άχρηστο» το υπάρχον δίκτυο χαλκού που μας έχει «συνοδεύσει» από τα πρώτα βήματα της τηλεφωνίας στη χώρα μας.

Η αποκαλούμενη και «αποχαλκοποίηση» ή διακοπή της χρήσης του δικτύου χαλκού (copper switch off) είναι ουσιαστικά μία διαδικασία που ξεκίνησε στα τέλη της περασμένης δεκαετίας όταν και πρακτικά άρχισαν να αναπτύσσονται τα δίκτυα FTTB/P, τα οποία είναι πιο γνωστά ως FTTH (fiber to the home).

Όπως ανέφερε στο πρόσφατο Advanced Telecoms & IoT Summit, ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Μασσέλος, βάσει της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση από την πλευρά του παρόχου, στην ιδιοκτησία του οποίου είναι το δίκτυο χαλκού, να σταματήσει να το λειτουργεί. Ο πάροχος αυτός στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ο όμιλος ΟΤΕ.

Από την άλλη πλευρά, όμως, ο στόχος που έχει θέσει η ΕΕ είναι μέχρι το 2030 να υπάρχουν κάλυψη FTTH σε ολόκληρη τη χώρα ή έστω να παρέχεται η δυνατότητα για απόκτηση σύνδεσης 1 Gbps. Κάτι που δεν είναι εφικτό με το δίκτυο χαλκού, το όριο του οποίου είναι 200 Mbps. Οπότε σε αυτή την περίπτωση, θα είναι ένα δίκτυο εν αχρηστία αν συνεχίσει να χρησιμοποιείται. Επιπλέον, όπως επεσήμανε ο κ. Μασσέλος, στα δίκτυα οπτικών ινών η κατανάλωση ενέργειας είναι σημαντικά χαμηλότερη σε σχέση με εκείνα του χαλκού, μία παράμετρος που έχει τη δική της σημασία.

Τα πλάνα των παρόχων

Για να σταματήσει η λειτουργία του δικτύου χαλκού θα πρέπει πρώτα να έχει φθάσει η οπτική ίνα σε όλη τη χώρα. Ένα στοίχημα που ο υπάρχον στόχος είναι να έχει κερδηθεί μέχρι το 2028, δύο χρόνια πριν από το 2030 που έχει οριοθετήσει η ΕΕ. Και δεν αποκλείεται το στοίχημα να κερδηθεί αν όχι για το 100 της χώρας, αλλά τουλάχιστον για το 90% και άνω.

Πρακτικά, οι τρεις μεγαλύτεροι πάροχοι (Cosmote, Vodafone και Nova) έχουν «χωρίσει» τις περιοχές με σημαντικό εμπορικό ενδιαφέρον και έχουν ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια την ανάπτυξη δικτύων FTTH με την κάλυψη να έχει φθάσει αυτή τη στιγμή το 40% όταν το 2018 ήταν μόλις στο 0,4%.

Μέχρι το τέλος του 2024, η Cosmote αναμένεται να έχει φθάσει την κάλυψη της στα 1,8 εκατ. γραμμές, η Nova μέχρι τις 540 χιλιάδες και η Vodafone να έχει ξεπεράσει τις 300 χιλιάδες. Σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα πλάνα, η Cosmote έχει ως στόχο το 2027 να έχει ξεπεράσει τα 3 εκατ. γραμμές, η Nova το 1 εκατ. μέχρι το 2026 και η Vodafone τις 850 χιλιάδες.

Το άθροισμα των στόχων των 3 εταιρειών (περίπου 4,8 – 4,9 εκατ.) ξεπερνά τον αριθμό των υφιστάμενων τηλεφωνικών γραμμών (4,4 – 4,5 εκατ.), όμως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της Nova τουλάχιστον το πλάνο για το δίκτυο FTTH που αναπτύσσει της περιλαμβάνει και περιοχές που καλύπτουν οι άλλοι πάροχοι.

Από τον αρχικό διαμοιρασμό, έμειναν «εκτός» περίπου 700 χιλιάδες γραμμές, οι οποίες βρίσκονται σε περιοχές με χαμηλό εμπορικό ενδιαφέρον. Την κάλυψη αυτών των γραμμών έχει αναλάβει να επιδοτήσει η κυβέρνηση και η ΕΕ μέσω του προγράμματος Ultra Fast Broadband (UFBB). Από τον σχετικό διαγωνισμό, αναδείχθηκαν δύο ανάδοχοι. Ο πρώτος ήταν η Cosmote που ανέλαβε 3 από τα 7 τμήματα του έργου (περίπου 300 χιλιάδες γραμμές) και έχει ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη δικτύου σε ορισμένες περιοχές. Σημειώνεται ότι οι εν λόγω 300 χιλιάδες γραμμές περιλαμβάνονται στον αριθμό των 3 εκατ. γραμμών που αποτελεί τον στόχο του ομίλου ΟΤΕ για το 2027.

Ο δεύτερος ήταν η ΤΕΡΝΑ Fiber, μία κοινοπραξία της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και της Grid Telecom, της τηλεπικοινωνιακής θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ. Όμως, η σχετική σύμβαση δεν έχει υπογραφεί ακόμη με αποτέλεσμα η κάλυψη περίπου 400.000 νοικοκυριών να είναι προς τον παρόν στον αέρα, αν και τις τελευταίες μέρες υπάρχουν πληροφορίες για ενδιαφέρον της γαλλικής Altitude Infra να αναλάβει αυτή τελικά την υλοποίηση αυτού του έργου. Ενός έργου, η υλοποίηση του οποίου, ουσιαστικά, είναι το τελευταίο εμπόδιο προκειμένου να ολοκληρωθεί πρακτικά η κάλυψη ολόκληρης της χώρας με δίκτυα που θα προσφέρουν ταχύτητες 1 Gbps μέχρι ακόμη και το 2028. Δηλαδή, δύο χρόνια πριν τον στόχο του 2030 της ΕΕ. Αν και η εκτίμηση είναι ότι πολύ δύσκολα θα προλάβουμε το 2028 και πιο πιθανό είναι να δούμε το 2029 να ολοκληρώνεται η προσπάθεια και να προχωράμε ενδεχομένως στη διακοπή λειτουργίας του δικτύου χαλκού.

Άλλα δίκτυα

Σημειωτέον πως οι 3 πάροχοι δεν είναι οι μόνοι που αναπτύσσουν δίκτυα FTTH. Η ΔΕΗ έχει ξεκινήσει την ανάπτυξη του δικού της, εναέριου δικτύου οπτικών ινών αξιοποιώντας τα καλώδια διανομής του ηλεκτρικού ρεύματος με τον στόχο που έχει τεθεί να κάνει λόγο για κάλυψη 3 εκατ. νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Αντίστοιχα, η Inalan, η οποία έχει ήδη φθάσει την κάλυψη της στα 500.000 νοικοκυριά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στοχεύει στα 2,2 εκατ. τα επόμενα χρόνια.