Πόσο ακόμα μπορεί να αντέξει η Ουκρανία;

Στο πεδίο των μαχών η Ουκρανία φαίνεται να χάνει τον πόλεμο. Μετά από τρία χρόνια στο μέτωπο, οι στρατιώτες της είναι κουρασμένοι και εξαντλημένοι. Το ίδιο και ο λαός, που αναγκάζεται να σπεύδει συχνά στα καταφύγια μέρα και νύχτα ή να χάνει τα σπίτια του και τους αγαπημένους του.

Μπορεί η χώρα να αντέξει άλλον έναν χρόνο πολέμου;

Οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να αντιστέκονται στις ρωσικές επιθέσεις στα ανατολικά. Αλλά είναι σχεδόν περικυκλωμένοι κοντά στην πόλη Κουράχοβι, όπου τις τελευταίες εβδομάδες γίνονται σφοδρές μάχες, σημείωσε το BBC. Οι Ρώσοι πλησιάζουν από τρεις πλευρές την ουκρανική μονάδα όλμων Βlack Pack και απειλούν να την περικυκλώσουν.

Ο δημοσιογράφος του BBC Τζόναθαν Μπιλ επισκέφθηκε τους στρατιώτες της μονάδας στο Κουράχοβι, σε μια στιγμή ανάπαυλας από τις μάχες, και ανέφερε ότι είναι όλοι τους φίλοι που αποφάσισαν να πολεμήσουν εθελοντικά. Πριν τον πόλεμο ήταν σεφ, μηχανικοί, προγραμματιστές και καλλιτέχνες.

Ο Σουρτ, ο 31χρονος διοικητής τους, κατετάγη στον στρατό αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας. Είπε στο BBC ότι πίστευε πως ο πόλεμος θα διαρκούσε τρία χρόνια. Τώρα πια προετοιμάζεται ψυχικά για άλλα 10 χρόνια μάχης.

Ο ίδιος πιστεύει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αλλάξει την κατάσταση και να συμβάλει στην ειρηνευτική διαδικασία, παρότι στην παρούσα φάση φαντάζει δύσκολη. «Είναι αρκετά φιλόδοξο άτομο και νομίζω ότι θα προσπαθήσει να το πετύχει» είπε. Ανησυχεί όμως για το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων.

«Είμαστε ρεαλιστές, καταλαβαίνουμε ότι δεν θα υπάρξει δικαιοσύνη για την Ουκρανία – πολλοί θα πρέπει να αποδεχτούν το γεγονός ότι τα σπίτια τους καταστρέφονται από ρουκέτες και οβίδες, ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα σκοτώθηκαν, και αυτό θα είναι δύσκολο».

Οταν ο δημοσιογράφος του BBC τον ρωτάει αν θα προτιμούσε να διαπραγματευτεί ή να συνεχίσει να μάχεται, ο Σουρτ απαντά κατηγορηματικά: «Να συνεχίσω να μάχομαι». Με την άποψη αυτή συμφωνούν και οι υπόλοιποι.

Ο Σέρχιι, ο σεφ, πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις θα σταματήσουν μόνο προσωρινά τον πόλεμο «και η σύγκρουση θα ξαναρχίσει σε ένα ή δύο χρόνια». Παραδέχεται ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι «καλή» για την Ουκρανία, αλλά και αυτός είναι έτοιμος να συνεχίσει τον αγώνα. Το να σκοτωθείς, λέει, «αποτελεί απλώς “κίνδυνο του επαγγέλματος”».

Ο Ντάβιντ, ο καλλιτέχνης, πιστεύει ότι ο Τραμπ είναι ανησυχητικά απρόβλεπτος: «Θα μπορούσε να είναι είτε πολύ καλός είτε πολύ κακός για την Ουκρανία».

Τα μέλη της μονάδας πολεμούν για μία εβδομάδα και μετά αποσύρονται για να ξεκουραστούν για επτά ημέρες. Αλλά ακόμα και όταν βρίσκονται στα μετόπισθεν, συνεχίζουν να ασκούνται, γιατί, όπως επισημαίνουν, αυτό τους κρατά ετοιμοπόλεμους.

Στην ομάδα προστέθηκε πρόσφατα ο Ντένις, ο οποίος έφυγε οικειοθελώς από την ασφάλεια του σπιτιού του στη Γερμανία. «Εκανα στον εαυτό μου την ερώτηση: “Θα μπορούσα να ζήσω σε έναν κόσμο όπου η Ουκρανία δεν υπάρχει;”» λέει. Παραδέχεται ότι τώρα φαίνεται να χάνει τον πόλεμο, αλλά τονίζει: «Αν δεν προσπαθήσεις, τότε σίγουρα θα χάσεις. Τουλάχιστον θα πεθάνω προσπαθώντας να νικήσω».

Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους συμπολεμιστές του, ο Ντένις πιστεύει ότι η Ουκρανία θα πρέπει τουλάχιστον να εξετάσει την κατάπαυση του πυρός. Πιστεύει ότι οι ουκρανικές απώλειες είναι μεγαλύτερες από αυτές που επισήμως παραδέχονται, δηλαδή περισσότεροι από 400.000 νεκροί και τραυματίες.

Η επιστράτευση μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, πιστεύει ότι δεν θα έλυνε το πρόβλημα. «Απλώς πιστεύω ότι πολλοί από τους στρατιώτες που έχουν κίνητρα για να πολεμήσουν, είτε έχουν σκοτωθεί είτε είναι αρκετά εξαντλημένοι. Δεν είναι ότι θέλουμε κατάπαυση του πυρός, αλλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε για πολλά ακόμη χρόνια» ανέφερε.

Στο Ντνίπρο, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, είναι επίσης διάχυτη η αίσθηση της εξάντλησης από τα τρία χρόνια πολέμου, σημείωσε ο ρεπόρτερ του BBC. Η πόλη βομβαρδίζεται τακτικά από ρωσικούς πυραύλους και drones. Οι σειρήνες ηχούν μέρα και νύχτα.

Οταν σταματούν, οι κάτοικοι προσπαθούν να βρουν κάποια αίσθηση κανονικότητας σε αυτούς τους ασυνήθιστους καιρούς, όπως το να πηγαίνουν στο θέατρο. Σε απογευματινή παράσταση ενός χιουμοριστικού έργου οι θεατές και οι ηθοποιοί κρατούν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των πεσόντων και τραγουδούν τον εθνικό ύμνο της Ουκρανίας.

Αλλά κάποιοι από το κοινό παραδέχονται ότι ελπίζουν επίσης σε πιο μακροχρόνια κανονικότητα. «Δυστυχώς είμαστε λιγότεροι. Εχουμε κάποια βοήθεια, αλλά δεν είναι αρκετή, γι’ αυτό πρέπει να καθίσουμε και να διαπραγματευτούμε» εκτιμά η Λουντμίλα.

«Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Πολλοί στρατιώτες μας έχουν σκοτωθεί. Πολέμησαν για κάτι, για τα εδάφη μας. Αλλά θέλω να τελειώσει ο πόλεμος» εκτιμά και η Ξένια.

Οι δημοσκοπήσεις στη χώρα δείχνουν επίσης ότι υπάρχει αυξανόμενη υποστήριξη για διαπραγματεύσεις. Μερικές από τις ισχυρότερες εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός προέρχονται από εκείνους που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω του πολέμου.

Σε ένα καταφύγιο κοντά στο θέατρο, σε πρώην φοιτητικά καταλύματα,  ομάδα τεσσάρων ηλικιωμένων αναπολούν τη ζωή που άφησαν πίσω. Η 87χρονη Βαλεντίνα είπε στο BBC ότι έφτασαν εκεί χωρίς τίποτα, αλλά τους έχουν δώσει παπούτσια, ρούχα και φαγητό. Λέει ότι τους φέρθηκαν καλά. «Είναι καλό να είσαι φιλοξενούμενος, αλλά είναι καλύτερο να είσαι στο σπίτι σου».

Ομως το σπίτι της βρίσκεται πλέον σε κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη. Και οι τέσσερις γυναίκες στο καταφύγιο των προσφύγων επιθυμούν διαπραγματεύσεις για ειρήνη.

Η 89χρονη Μαρία υπογραμμίζει ότι δεν ξέρει πώς θα μπορέσει η κάθε πλευρά «να κοιτάξει την άλλη στα μάτια μετά την απόλυτη κόλαση που έχουν διαπράξει». «Είναι ήδη σαφές ότι κανείς δεν θα κερδίσει με τα όπλα, γι’ αυτό χρειαζόμαστε διαπραγματεύσεις» προσθέτει.

Εάν γίνουν διαπραγματεύσεις, αυτές οι γυναίκες ίσως θα πρέπει να θυσιάσουν τα σπίτια τους, τα χωριά τους και τη γη τους, καθώς η Ουκρανία μπορεί να χάσει εδάφη ως αντάλλαγμα για ειρήνη, σχολιάζει το BBC.

. . .