Πως ο δασμολογικός total war ΗΠΑ και Κίνας επηρεάζει αρνητικά την Ελλάδα

Τόσο η κυβέρνηση, όσο η ΤτΕ και οικονομικοί αναλυτές έχουν τονίσει πως οι επιπτώσεις από τους δασμούς Τραμπ στην ΕΕ θα είναι περισσότερο έμμεσες και λιγότερο άμεσες.

Και αυτό γιατί μόλις το 4% των ελληνικών εξαγωγών (σε αξία) κατευθύνεται στις ΗΠΑ. Ωστόσο, σχεδόν το 60% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στην ΕΕ, η οποία στέλνει το 20% περίπου των εξαγωγών στις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου αφού θα πληγεί άμεσα η ΕΕ από τους δασμούς των ΗΠΑ, θα πληγούν και οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ.

Η παραπάνω πρόβλεψη δεν είναι ξεπερασμένη, μετά την 3μηνη αναστολή των δασμών την οποία ανακοίνωσε ο Τραμπ απέναντι στην ΕΕ, μαζί φυσικά και την Ελλάδα.

Και αυτό για δύο βασικούς λόγους:

• Από τις 9 Απριλίου 2025 ισχύει δασμός 10% στις εισαγωγές στις ΗΠΑ από την ΕΕ, μαζί και την Ελλάδα. Συνεπώς άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις θα υπαρξουν, αν και θα είναι μικρότερες από τον αρχικό συντελεστή που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ για την ΕΕ (και την Ελλάδα), δηλαδή το 20%. Επίσης, η τρίμηνη αναστολή που έδωσε ο Τραμπ διαιωνίζει την αβεβαιότητα στην παγκόσμια αγορά, δηλαδή κάτι που -όπως τονίζουν άπαντες- μπορεί να είναι και χειρότερος παράγοντας για την οικονομία από μία αρνητική εξέλιξη υπό τον όρο ότι αυτή είναι βέβαιη.
• Μπορεί ο Τραμπ να κατέβασε τον πήχη των δασμών σε βάρος της ΕΕ, αλλά τον ανέβασε σε αστρονομικό επίπεδο απέναντι στην Κίνα. Σύμφωνα με το τοπίο το οποίο είχε διαμορφωθεί μέχρι την Παρασκευή (12.4.25), οι ΗΠΑ έχουν επιβάλλει δασμούς 145% στην Κίνα, ενώ η Κίνα έχει επιβάλλει δασμούς 125% στις ΗΠΑ.

Κύκλοι του ελληνικού εμπορίου απαντούν σε 6 κρίσιμες ερωτήσεις για το πως επηρεάζει την Ελλάδα ο παγκόσμιος δασμολογικός πόλεμος -με πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ και την Κίνα:

1. Τι σημαίνουν δασμοί 125% – 145% μεταξύ δύο χωρών πολλώ δε μάλλον που αυτές είναι οι δύο οικονομικές υπερδυνάμεις του πλανήτη;

Δεν πρόκειται απλά για εμπορικούς «δασμούς», αλλά – στην ουσία – για «εμπάργκο» δηλαδή εμπορικό αποκλεισμό των ΗΠΑ ενάντια στην Κίνα και της Κίνας ενάντια στις ΗΠΑ.

Καθώς τέτοιου ύψους τελωνειακοί δασμοί οδηγούν σε διπλασιασμό της τιμής των εισαγωγών στην αγορά κάθε χώρας, κάτι που καθιστά στην πράξη απαγορευτική, από οικονομική άποψη, την εισαγωγή τόσο από την άλλη, όσο και από την άλλη μεριά.

Έτσι οδηγούνται σε πάγωμα οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της κορυφαίας οικονομίας του δυτικού ημισφαιρίου της γης με την κορυφαία οικονομία του ανατολικού ημισφαιρίου!

2. Μπορούν να καμφθεί το πλέγμα των δασμών δια της «πλαγίας οδού»;

Ενδεχομένως και κατά περίπτωση, μπορούν να καμφθούν μέσω της εισαγωγής ενός ενδιαμέσου σταδίου μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας και Κίνας – Ρωσίας.

Οι πρώτες κινήσεις έχουν ήδη γίνει γνώστες, με τη σημαντικότερη να είναι εκείνη της μεταφοράς iphones της Αpple από την Κίνα, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο του εν λόγω αμερικανικού τεχνολογικού γίγαντα, στην Ινδία και από εκεί στις ΗΠΑ.

Έτσι το κόστος της εισαγωγής των iphones στις ΗΠΑ από την Κίνα αυξάνεται μόνο κατά 10% -δηλαδή όσο δασμό πρέπει να πληρώσει η Αpple για να εισάγει τα iphones από την Ινδία, μιας και δεν έχει αλλάξει τίποτα στο καθεστώς των δασμών για εισαγωγές στην Ινδία από τις ΗΠΑ.

Πως θα καλύψουν το αυξημένο κόστος οι αμερικανικές εταιρείες που εξάγουν προϊόντα από την Κίνα; Μοιράζοντας το στις άλλες αγορές, μεταξύ αυτών, φυσικά και στην Ελλάδα, οδηγώντας σε αυξήσεις τιμών στα προϊόντα τους.

3. Τι ισχύει για τις εισαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ από Κινέζικες εταιρείες;

Αν στην περίπτωση της Apple ή άλλων προϊόντων που παράγονται μεν στην Κίνα αλλά από εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ, μπορούν οι ΗΠΑ να δεχτούν την «πλάγια οδό» της εισαγωγής των προϊόντων τους (δηλαδή την είσοδο τους στις ΗΠΑ μέσω μίας τρίτης «ουδέτερης» χώρας ), δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα δεχτούν οι ΗΠΑ μία τέτοια λύση για τα προϊόντα εταιρειών με έδρα την Κίνα.

Δηλαδή δεν είναι καθόλου… σίγουρο, ότι οι ΗΠΑ θα δεχόντουσαν να έλθουν στην χώρα τους προϊόντα κινεζικών εταιρειών που παρήχθησαν στην Κίνα μέσω μίας «τρίτης» χώρας προκειμένου να αποφύγουν το δασμό – εμπάργκο του 145%.

Τα λιμάνια της Ευρώπης θα μπορούσαν να είναι σημεία μεταφόρτωσης των προϊόντων παραγωγής και ιδιοκτησίας Κίνας, πολλώ δε μάλλον που η κινεζική COSCO ελέγχει επτά από αυτά, μεταξύ των οποίων και τον Πειραιά.

Έτσι θα μπορούσαν -θεωρητικά – να μεταφερθούν με κινεζικά πλοία τα προϊόντα κινεζικής ιδιοκτησίας και παραγωγής μέχρι τον Πειραιά και έπειτα να μεταφερθούν πχ με ελληνικά πλοία στις ΗΠΑ πληρώνοντας οι εισαγωγείς εκεί δασμό μόνο 10% και όχι…145%.

Κάτι τέτοιο θα είχε προφανή οφέλη για την ελληνική ναυτιλία. Ωστόσο, η αύξηση του συνολικού μεταφορικού κόστους σε βάρος των εξαγωγικών επιχειρήσεων της Κίνας ενδεχομένως θα μετακυλιόταν στις τιμές και των προϊόντων που εξάγουν εκτός ΗΠΑ, κάτι που θα είχε επιπτώσεις και στις τιμές των εισαγωγών κινεζικών προϊόντων από την Κίνα.

4. Πόσο επικερδής είναι η μεταφορά κινεζικών προϊόντων από την Κίνα στις ΗΠΑ μέσω «τρίτων» χωρών;

Η παραπάνω διέξοδος στους δασμούς – εμπάργκο που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ στην Κίνα θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα όχι μόνο υπό τον όρο ότι θα έκανε κάτι τέτοιο δεκτό η αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και υπό τον όρο ότι δεν θα επιβάλλει τελικά το ναυτιλιακό τέλος ακόμα και σε όποια τάνκερ ναυπηγήθηκαν στην Κίνα, όπως έχει εξαγγείλει ο Τραμπ.

Το τέλος αυτό ενδεχομένως να επιβληθεί λίγο μετά τα μέσα του τρέχοντος μηνός και προφανώς θα κάνει πιο ακριβό το εμπόριο μέσω θαλάσσης, όχι μόνο από την Κίνα προς τις ΗΠΑ, αλλά από κάθε χώρα προς τις ΗΠΑ.

Και αυτό γιατί ένα πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού εμπορικού στόλου έχει ναυπηγηθεί στην Κίνα, ενώ ένα ακόμα μεγαλύτερο έχει παραγγελθεί και πάλι στην Κίνα.

Αυτό σημαίνει πως ακόμα και αν ο Τραμπ επιτρέψει τη μεταφορά κινεζικών προϊόντων από την Κίνα στις ΗΠΑ μέσω Πειραιά και μέσω ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών, οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες θα υποστούν ένα ειδικό αμερικανικό «δασμό» μέσω του εν λόγω ναυτιλιακού τέλους.

5. Είναι (μόνο) εμπορικό το πρόβλημα της Ελλάδας με το δασμολογικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας ;

Πέραν από τις εμπορικές υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις στην Ελλάδα οι οποίες σχετίζονται με το δασμολογικό total war μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Και αυτές έχουν να κάνουν με τη συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου – ευρώ, η οποία έχει επιβαρυνθεί σε βάρος του δολαρίου.

Το γεγονός αυτό φέρνει δύο αρνητικές εξελίξεις:

• Κάνει πιο ακριβές (και άρα πιο δισπρόσιτες) τις διακοπές στην Ελλάδα για τους Αμερικάνους, οι οποίοι τα τα τελευταία χρόνια συνεισφέρουν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι στην ελληνική τουριστική «πίττα».
• Το ακριβό δολάριο έχει αρχίσει να δημιουργεί συνθήκες για καθυστερήσεις στις πληρωμές ναυτιλιακών εταιρειών προς τους προμηθευτές, καθώς οι ναυτιλιακές πληρώνονται σε δολάριο αλλά πληρώνουν σε ευρώ και, συνεπώς, με την παρούσα συναλλαγματική ισοτιμία θα βγουν χαμένες πληρώνοντας σε ευρώ.

Παράλληλα, μεταλλεύματα όπως ο χαλκός, τα οποία εισάγει η Ελλάδα από την Κίνα, έχουν δει την τιμή τους να καταρρέει μετά τις 2 Απριλίου 2025, με αποτέλεσμα οι Κινέζοι να φέρονται να αποφεύγουν να κλειδώσει συμφωνίες εξαγωγής του προς την Ελλάδα, αναμένοντας να αυξηθεί πάλι η διεθνή τιμή του και έτσι να μεγιστοποιηθεί το κέρδος τους. Αυτό, όμως, δημιουργεί δυσλειτουργία στην παραγωγή των ελληνικών επιχειρήσεων…