Πρότυπες Προτάσεις αποκλειστικά για Παραχωρήσεις και μεγάλα ΣΔΙΤ

Τις προωθούμενες νομοθετικές αλλαγές στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για τις “Πρότυπες Προτάσεις”, εργαλείο θεσμοθετημένο από το 2021 αλλά προς το παρόν ανενεργό, παρουσίασε χθες στο υπουργικό συμβούλιο, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Η  εξέλιξη αυτή είχε προαναγγελθεί καθώς ο υφυπουργός Υποδομών Ν. Ταχιάος είχε πολλές φορές εκφράσει τις αντιρρήσεις του τόσο επί της διαδικασίας υποβολής και αξιολόγησης των προτεινόμενων έργων όσο και σε ό,τι αφορά τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου. Υπενθυμίζεται πως ήδη έχουν κατατεθεί δύο πρότυπες προτάσεις – για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού και τον οδικό άξονα Ελευσίνα-Οινόφυτα– ενώ προ μηνών ο κ. Ταχιάος αποκάλυψε πως έχει υπάρξει κατάθεση και τρίτης “Πρότυπης Πρότασης”.

Στο πλαίσιο αυτό και αναγνωρίζοντας ότι ως εργαλείο μπορεί να δώσει λύσεις τόσο στην ωρίμανση, όσο και στην εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομών, η πολιτική ηγεσία αναμένεται να νομοθετήσει αλλαγές που αφορούν -προς τον σκοπό της ασφάλειας δικαίου- τη διαδικασία υποβολής των προτάσεων (αρχικώς προβλέπονταν άμεση εξέταση εντός τριμήνου) όσο και κατά την αξιολόγησή τους.

Το αρχικό θεσμικό πλαίσιο προέβλεπε συμμετοχή των υπουργών και υφυπουργών στις Επιτροπές Αξιολόγησης Προτύπων Προτάσεων, σημείο που πρόκειται να αλλάξει ώστε να κρίνεται από υπηρεσιακούς παράγοντες με ξεκάθαρους τεχνικούς όρους.

Πέραν αυτών το σημείο τριβής με τους ιδιώτες επενδυτές όσον αφορά τις “Πρότυπες Προτάσεις” ήταν το ύψος συμμετοχής του Δημοσίου. Έτσι, το υπουργείο έχει ξεκαθαρίσει πως ο θεσμός θα αφορά μόνο έργα Παραχωρήσεων ή ΣΔΙΤ με προϋπολογισμό άνω των 200 εκατ. ευρώ και με όρους που θα επιβαρύνουν στο ελάχιστο το Ελληνικό Δημόσιο.

Υπενθυμίζεται πως τα οδικά έργα στην Αττική δεν δύνανται να χρηματοδοτηθούν από πόρους ΕΣΠΑ ή άλλους κοινοτικούς πόρους, γεγονός που στρέφει προς την αναζήτηση εθνικών πόρων, με τους γνωστούς ωστόσο δημοσιονομικούς περιορισμούς και την προτεραιοποίηση άλλων αναγκών.

Σ’αυτό το πλαίσιο οι “Πρότυπες Προτάσεις” έργων (με μελέτη και χρηματοδότηση από ιδιώτες) αποτελούν διέξοδο. Ωστόσο και πάλι, η πολιτική ηγεσία θα πρέπει να ζυγίσει τον τρόπο δημοπράτησής τους –εάν και εφόσον αξιολογηθούν ως αναγκαία- καθώς ως ΣΔΙΤ θα επιβαρύνουν σε βάθος χρόνου με πληρωμές διαθεσιμότητας το ελληνικό δημόσιο, αλλά και ως έργα Παραχώρησης απαιτείται πολιτική απόφαση καθώς τότε θα εισαχθεί κόμιστρο διέλευσης προς τους πολίτες.

Επίσης κατά την παρουσίαση των νέων νομοθετικών προβλέψεων στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο αναφέρθηκε πως καθορίζεται η ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία υποβάλλονται οι πρότυπες προτάσεις, εξορθολογίζεται η διαδικασία καταβολής και επιστροφής του παραβόλου σε περιπτώσεις απόρριψης της πρότασης.

Ο υπουργός Χ. Σταϊκούρας ανάφερε πως με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου επιδιώκεται η διευκόλυνση της υποβολής και διεκπεραίωσης των αιτημάτων των επιχειρήσεων στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ΟΠΣ ΜΗ.Τ.Ε., με σκοπό τη διαφανή και επικαιροποιημένη πληροφόρηση επί των στοιχείων καταλληλότητας και ικανότητας των εργοληπτικών και μελετητικών επιχειρήσεων, που συμμετέχουν στις διαγωνιστικές διαδικασίες ανάληψης δημοσίων συμβάσεων.

Οι προτάσεις

Η πρώτη γνωστή “Πρότυπη Πρόταση” που έχει υποβληθεί, αλλά όπως αναφέρθηκε δεν έχει αποσφραγιστεί και αξιολογηθεί, αφορά τις τρεις επεκτάσεις της Αττικής Οδού από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (36%)-Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%)-Άβαξ (32%) εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει σε κόστος το 1,5 δισ. ευρώ, καθώς περιλαμβάνει και το απαιτητικό έργο της Σήραγγας Ηλιούπολης.

Εξ αντικειμένου και προϋπολογισμού, εκτιμάται πως η πρόταση περιλαμβάνει στο σκέλος της υλοποίησης τη δημοπράτηση μέσω σύμβασης Παραχώρησης, με τον ιδιώτη ανάδοχο να αναλαμβάνει το κόστος υλοποίησης.

Η δεύτερη γνωστή “Πρότυπη Πρόταση”, η οποία παρουσιάστηκε δημοσίως από τον εντεταλμένο σύμβουλο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κ. Π. Σουρέτη, αφορά τη δημιουργία ενός νέου αυτοκινητοδρόμου που θα συνδέει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, ο οποίος αφορά κατ’ επέκταση στη σύνδεση του Δυτικού τμήματος της Αττικής Οδού, και των νοτίων οδικών αξόνων της Ελλάδος, με την περιοχή της χώρας βόρεια των Οινοφύτων, παρακάμπτοντας κατά αυτόν τον τρόπο το ήδη βεβαρημένο οδικό δίκτυο του Λεκανοπεδίου της Αττικής και εξυπηρετώντας την άμεση οδική σύνδεση των σημαντικών Βιομηχανικών Περιοχών Οινοφύτων, Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Θριάσιου πεδίου καθώς και του Εμπορευματικού Λιμένα Πειραιά.