Πρόεδρος Φινλανδίας: «Ηρεμήστε, ο Τραμπ δεν είναι και τόσο κακός»

Αν υπάρχει μια χώρα που έχει λόγους να ανησυχεί για τον πιθανό επεκτατισμό του Κρεμλίνου, αυτή είναι η Φινλανδία. Δεν είναι μόνο τα απέραντα σύνορα που μοιράζεται με τη Ρωσία, αλλά και το γεγονός ότι το 1939 αντιμετώπισε την εισβολή της τότε ΕΣΣΔ, επειδή οι πεισματάρηδες Φινλανδοί αρνήθηκαν να μετατοπίσουν τα σύνορά τους κατά 35 χιλιόμετρα προς τα δυτικά.

Σήμερα η Φινλανδία είναι πλέον μέλος του ΝΑΤΟ και, πέραν της Ρωσίας, ανησυχεί και για το μέλλον της Συμμαχίας, αλλά και το νέο γεωπολιτικό δόγμα του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρόεδρος της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, παρ’ όλα αυτά, φάνηκε «συγκρατημένα αισιόδοξος», σε συνέντευξή του στην Telegraph, μόλις λίγες ώρες μετά την επιστροφή του από το Μαρ-α-Λάγκο, όπου πέρασε μια ημέρα με τον αμερικανό πρόεδρο.

Ο 57χρονος Στουμπ, ο οποίος έχει διδακτορικό από το London School of Economics, πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να «ηρεμήσουν, να κάνουν ένα ωραίο μπάνιο, να κάνουν σάουνα, να πάρουν μια βαθιά ανάσα» και «να εμπλακούν αντί για να απεμπλακούν». Από τη Φλόριντα πήγε κατευθείαν στο Λονδίνο, για να συναντηθεί με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και να ανταλλάξουν απόψεις.

Η Φινλανδία των μόλις 5,6 εκατ. ανθρώπων, με την πικρή ιστορία τριάντα 0 ρωσο-φινλανδικών πολέμων, δεν έχει λόγους ανησυχίας για τα σύνορά της εδώ και πολλά χρόνια και είναι η πιο ευτυχισμένη χώρα στον κόσμο το 2025, για όγδοη συνεχή χρονιά.

Γκολφ και συμπάθεια

Η συνάντηση του Στουμπ με τον Τραμπ έγινε στο κτήμα του προέδρου, στη Φλόριντα. «Είχα την ευκαιρία να περάσω σχεδόν όλη την ημέρα με τον πρόεδρο. Φάγαμε πρωινό, παίξαμε γκολφ και μετά γευματίσαμε. Ηταν μια καλή ευκαιρία να γνωριστούμε, να κοινωνικοποιηθούμε και μετά να συζητήσουμε λίγο για δουλειές», λέει ο Στουμπ στην Telegraph.

Ο Φινλανδός πήγε στη Φλόριντα με ένα μεγάλο πλεονέκτημα: ως νέος, ήταν ένας εξαιρετικά ταλαντούχος παίκτης του γκολφ, τόσο πολύ, που εξασφάλισε μια υποτροφία για γκολφ στο Πανεπιστήμιο Furman στη Νότια Καρολίνα. «Οταν ήμουν νέος, ονειρευόμουν να γίνω επαγγελματίας του γκολφ, γι’ αυτό πήγα να σπουδάσω στις ΗΠΑ», θυμάται. «Αλλά κατάλαβα γρήγορα ότι δεν ήμουν αρκετά καλός». Ηταν αρκετά καλός, όμως, για να φτιάξει τη διάθεση του Τραμπ.

«Μόλις παίξαμε γκολφ με τον Αλεξάντερ Στουμπ, πρόεδρο της Φινλανδίας», έγραψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του στο Truth Social. «Είναι ένας πολύ καλός παίκτης».

Το γκολφ πήγε πολύ καλά για τη Φινλανδία και την Αμερική, όμως, τι γίνεται με τη διπλωματία; Ακούει ο Τραμπ την Ευρώπη για την Ουκρανία;

«Νομίζω ότι ναι», απαντά ο Στουμπ στην Τelegraph, «και κυρίως επειδή έχει στενές σχέσεις με τον πρωθυπουργό Στάρμερ και τον πρόεδρο Μακρόν. Ταυτόχρονα, έχω την αίσθηση ότι ο χρόνος τελειώνει για τη Ρωσία. Υπάρχει η αίσθηση του επείγοντος από την αμερικανική πλευρά. Οι Αμερικανοί μεσολάβησαν για μια κατάπαυση του πυρός που έγινε αποδεκτή από τους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους, αλλά στη συνέχεια δεν αποδέχθηκαν οι Ρώσοι».

Ο Στουμπ πιστεύει ότι η ρωσική αδιαλλαξία είναι πλέον φανερή στις ΗΠΑ: «Πιστεύω ότι οι Αμερικανοί εξαντλούν την υπομονή τους με τον Πούτιν για ευνόητους λόγους και νομίζω ότι αυτό είναι καλό νέο για την ειρηνευτική διαδικασία. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια πολύ σαφής προθεσμία για πλήρη κατάπαυση του πυρός», λέει.

Και αν αυτή η κατάπαυση του πυρός είτε δεν γίνει αποδεκτή είτε παραβιαστεί από τους Ρώσους, «τότε θα πρέπει να υπάρξουν κολοσσιαίες κυρώσεις τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ευρώπη, γιατί το μόνο πράγμα που καταλαβαίνει η Ρωσία είναι η ισχύς. Νομίζω ότι πολλοί από τους αμερικανούς φίλους μας αρχίζουν να το βλέπουν».

Ποιες κυρώσεις θα συνιστούσε; «Δεν θα δώσω καμία συμβουλή στις ΗΠΑ. Μόνο θα εξετάσω τις κυρώσεις που θα ανακοινώσει ο Λίντσεϊ Γκράχαμ στη Γερουσία την επόμενη εβδομάδα», απαντά.

Ο Γκράχαμ αναμένεται να προτείνει ένα νομοσχέδιο με στόχο αυτό που αποκαλεί «να λυγίσει» η Ρωσία. Ο Τραμπ είπε, την Κυριακή 30 Μαρτίου, ότι εάν η Ρωσία δεν δεχθεί μια συμφωνία για «σταμάτημα της αιματοχυσίας στην Ουκρανία», τότε: «Θα βάλω δευτερεύοντες δασμούς σε όλο το πετρέλαιο που βγαίνει από τη Ρωσία». Αυτό σημαίνει ότι η Αμερική θα προσπαθήσει να ακρωτηριάσει τις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου, επιβάλλοντας τιμωρητικούς δασμούς σε οποιαδήποτε χώρα εισαγωγής.

Ο Στουμπ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η οικονομία της Ρωσίας παραμένει η αχίλλειος πτέρνα του Πούτιν. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ρωσική οικονομία πλήττεται και πρέπει να συνεχίσουμε να την πλήττουμε, διότι αυτό γίνεται κίνητρο για τον Πούτιν να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις», λέει στην Telegraph. Πιστεύει, επίσης, ότι η Ευρώπη πρέπει να δεσμεύσει τα 230 δισ. ευρώ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται παγωμένα στις τράπεζές της.

Παρά τα μακρά σύνορα με τη γείτονά της, η Φινλανδία έχει την αυτοπεποίθηση να αμφισβητεί τη Ρωσία πολύ σθεναρά, κάτι που προκαλεί ερωτήματα για το βαθμό ετοιμότητάς της.

«Κοιμάμαι ήσυχος τα βράδια»

«Είμαστε προετοιμασμένοι», λέει ο Στουμπ. «Κοιμάμαι καλά τα βράδια, δεν ανησυχώ. Στη Φινλανδία έχουμε υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για άνδρες και εθελοντική για γυναίκες. Εχουμε 900.000 άνδρες και γυναίκες που έχουν περάσει εκπαίδευση· εγώ υπηρέτησα το 1988-89 και ο γιος μου πέρυσι. Εχουμε 280.000 άντρες και γυναίκες σε εφεδρεία που μπορούμε να κάνουμε ολική επιστράτευση μέσα σε εβδομάδες. Εχουμε 62 μαχητικά αεροσκάφη F-18 και μόλις αγοράσαμε 64 F-35. Εχουμε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Εχουμε το μεγαλύτερο πυροβολικό στην Ευρώπη μαζί με την Πολωνία».

Η τελευταία σύγκρουση της Φινλανδίας με τη Ρωσία, ο Χειμερινός Πόλεμος, τελείωσε το 1940 με την απώλεια περίπου του 10% της επικράτειας του έθνους. Η οικογένεια του Στουμπ έζησε τις συνέπειες: ο πατέρας του είχε γεννηθεί στην περιοχή που παραδόθηκε στη Σοβιετική Ενωση.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Φινλανδία διατήρησε την ανεξαρτησία της αλλά όχι την κυριαρχία της. Η Σοβιετική Ενωση εμπόδισε τη χώρα να ενταχθεί σε δυτικούς οργανισμούς όπως η ΕΕ ή το ΝΑΤΟ. Ο όρος «φινλανδοποίηση» μπήκε στο λεξικό για να περιγράψει μια χώρα της οποίας η ελευθερία δράσης είναι πολύ περιορισμένη. Μόνο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης μπόρεσε η Φινλανδία να ενταχθεί στην ΕΕ, το 1995 και στο ΝΑΤΟ το 2023.

Ο Στουμπ πιστεύει ότι η Ευρώπη χρειάζεται να γίνει περισσότερο σαν τη Φινλανδία. «Η θετική φινλανδοποίηση της Ευρώπης!», λέει. «Γιατί όχι!» Και προσθέτει: «Νομίζω ότι η Ευρώπη έχει ξυπνήσει και αυτό οφείλεται σε δύο πράγματα: το ένα είναι η παγκόσμια πολιτική κατάσταση και η κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη, που ξεκίνησε από το 2022. Και ο άλλος λόγος είναι, φυσικά, η μεταβαλλόμενη διατλαντική εταιρική σχέση. Και τα δύο είναι κίνητρα για να φροντίσουμε περισσότερο τη δική μας άμυνα».

Η νέα κατάσταση δίνει στη Βρετανία ζωτικό ρόλο στην άμυνα της Ευρώπης. «Η Βρετανία επέστρεψε», λέει εμφατικά ο Στουμπ στην Telegraph.

«Φανατικά υπερατλαντικός»

Ο ίδιος έχει προσωπική σχέση με τη Βρετανία: η σύζυγός του, Σουζάν, είναι Αγγλίδα. «Τώρα έχει διπλή υπηκοότητα και μιλάει και τις δύο γλώσσες», λέει. «Είναι προφανώς πολύ πιο δημοφιλής από εμένα στη Φινλανδία».

Γνωρίστηκαν όταν σπούδαζαν, στη Μπριζ, το 1994. Αργότερα εκείνος πήρε διδακτορικό στις διεθνείς σχέσεις στο London School of Economics πριν εργαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2004 ως μέλος του κεντροδεξιού Κόμματος Εθνικού Συνασπισμού. Διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας το 2008, και έγινε πρωθυπουργός το 2014. Τον Ιανουάριο του περασμένου έτους, εξελέγη πρόεδρος της χώρας, με 51,6% των ψήφων. Τα δύο παιδιά του σπουδάζουν στη Βρετανία.

Η Φινλανδία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ λίγο πριν οι δεύτερες εκλογές του Τραμπ αμφισβητήσουν το μέλλον της συμμαχίας. Κάποιοι θεώρησαν ότι η ένταξη έγινε ακριβώς τη λάθος στιγμή. «Είμαι πολιτικός επιστήμονας», λέει ο Στουμπ στην Telegraph. «Και ως πολιτικός επιστήμονας με διδακτορικό στις διεθνείς σχέσεις, θα προτιμούσα η Φινλανδία να είχε ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το 1995».

Ομως, προσθέτει: «Νομίζω ότι δεν υπάρχει κακή στιγμή για να ενταχθείς στο ΝΑΤΟ. Είναι η πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην ιστορία της ανθρωπότητας και ελπίζω να συνεχίσει να είναι».

Ο Τραμπ έχει αμφισβητήσει επανειλημμένα τη δέσμευση της Αμερικής στο Αρθρο 5, το οποίο δεσμεύει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να υπερασπιστούν ο ένας τον άλλον. Ο Στουμπ, όμως, είναι αισιόδοξος: «Εμπιστεύομαι τη συμμαχία μας», λέει. «Εχω εμπιστοσύνη στους Αμερικανούς. Το γεγονός ότι ο Τραμπ ασκεί –ορθώς– πίεση στα ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ αποχωρούν από το ΝΑΤΟ. Το αντίθετο».

«Είμαι φανατικά υπερατλαντικός και θέλω να μεγιστοποιήσω την αμερικανική δέσμευση στην Ευρώπη», καταλήγει. «Ταυτόχρονα, είμαι ρεαλιστής. Καταλαβαίνω ότι όταν τα πράγματα αλλάζουν, πρέπει να κάνουμε κάτι για αυτό. Οπότε θα έλεγα να μιλάμε λιγότερο και να κάνουμε περισσότερα. Να γκρινιάζουμε λιγότερο και να εμπλακούμε περισσότερο. Και αυτό προσπάθησα να κάνω στη σχέση μου με τις ΗΠΑ. Είναι δουλειά μας να διασφαλίσουμε ότι η Αμερική θα παραμείνει δεσμευμένη στην Ευρώπη».

. . .