ΠΟΥ για απόφαση Τραμπ: Ελπίζουμε οι ΗΠΑ να επανεξετάσουν την αποχώρησή τους

Εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσε την Τρίτη ότι λυπάται για την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τη χώρα του από τον οργανισμό και εξέφρασε την ελπίδα να την αναθεωρήσει.

«Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν και πραγματικά ελπίζουμε ότι θα υπάρξει εποικοδομητικός διάλογος για το καλό όλων, για τους Αμερικανούς και για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Τάρικ Γιασάρεβιτς στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων.

Ο Τραμπ υπέγραψε τη Δευτέρα, λίγο μετά την ορκωμοσία του, διάταγμα με το οποίο απέσυρε τη χώρα του από τον ΠΟΥ, τον οποίο έχει επικρίνει έντονα στο παρελθόν για τη διαχείριση της πανδημίας.

«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μάς έκλεβε, όλοι κλέβουν τις ΗΠΑ. Δεν θα συμβαίνει πια», τόνισε ο Τραμπ, υπογράφοντας το διάταγμα.

Σε αυτό, ο νέος πρόεδρος ζητεί από τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες «να αναστείλουν οποιαδήποτε μεταφορά χρημάτων, στήριξη ή πόρους της αμερικανικής κυβέρνησης προς τον ΠΟΥ» και τις καλεί να «βρουν αξιόπιστους αμερικανούς και διεθνείς εταίρους» ικανούς «να αναλάβουν τις δραστηριότητες» του οργανισμού.

Αναλυτικά, η ανακοίνωση του ΠΟΥ:

«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκφράζει τη λύπη του για την ανακοίνωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής προτίθενται να αποχωρήσουν από τον Οργανισμό.

Ο ΠΟΥ διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών, αντιμετωπίζοντας τα βαθύτερα αίτια των ασθενειών, οικοδομώντας ισχυρότερα συστήματα υγείας και ανιχνεύοντας, προλαμβάνοντας και αντιδρώντας σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των επιδημιών ασθενειών, συχνά σε επικίνδυνα μέρη όπου άλλοι δεν μπορούν να πάνε.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ιδρυτικό μέλος του ΠΟΥ το 1948 και έκτοτε συμμετέχουν στη διαμόρφωση και τη διακυβέρνηση του έργου του ΠΟΥ, μαζί με 193 άλλα κράτη-μέλη, μεταξύ άλλων μέσω της ενεργού συμμετοχής τους στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας και στο Εκτελεστικό Συμβούλιο.

Για πάνω από επτά δεκαετίες, ο ΠΟΥ και οι ΗΠΑ έχουν σώσει αμέτρητες ζωές και έχουν προστατεύσει τους Αμερικανούς και όλους τους ανθρώπους από απειλές για την υγεία. Μαζί δώσαμε τέλος στην ευλογιά και μαζί φέραμε την πολιομυελίτιδα στα πρόθυρα της εξάλειψης. Τα αμερικανικά ιδρύματα έχουν συνεισφέρει και επωφεληθεί από τη συμμετοχή στον ΠΟΥ.

Με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων κρατών-μελών, ο ΠΟΥ εφάρμοσε τα τελευταία επτά χρόνια τη μεγαλύτερη σειρά μεταρρυθμίσεων στην ιστορία του, για να μετασχηματίσει τη λογοδοσία, τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας και τον αντίκτυπό μας στις χώρες. Το έργο αυτό συνεχίζεται.

Ελπίζουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα το επανεξετάσουν και προσβλέπουμε σε εποικοδομητικό διάλογο για τη διατήρηση της εταιρικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και του ΠΟΥ, προς όφελος της υγείας και της ευημερίας εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο».

Ανήσυχη η EE

Η Ευρωπαϊκή Ένωση «βλέπει με ανησυχία» τις ανακοινώσεις περί αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και ελπίζει ότι ο Τραμπ θα επανεξετάσει την απόφασή του, δήλωσε σήμερα εκπρόσωπος της Κομισιόν.

«Βλέπουμε με ανησυχία τις ανακοινώσεις για αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (…) Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργασθούμε με τους αμερικανούς εταίρους μας και ελπίζουμε ότι αυτή η ανακοίνωση βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της εξέτασης», δήλωσε η εκπρόσωπος για ζητήματα Υγείας, Εύα Χρντσίροβαμ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες.

Ποια προγράμματα κινδυνεύουν

Η απόφαση του Τραμπ δημιουργεί ανησυχίες για τη δυνατότητα του οργανισμού να αντιμετωπίζει ασθένειες και να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης σε όλο τον κόσμο χωρίς τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του.

Ακολουθούν κάποια στοιχεία για τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ στην παγκόσμια υγεία και τις πιθανές επιπλοκές από την κίνηση του Τραμπ, την οποία μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες περικοπές σε διεθνείς συνεισφορές.

Οι ΗΠΑ συνεισφέρουν περίπου το 18% της χρηματοδότησης για τον ΠΟΥ, που πασχίζει να συγκεντρώσει ρευστότητα για να υγειονομικές έκτακτες ανάγκες από τη Γάζα έως την Ουκρανία. Ο διετής προϋπολογισμός του οργανισμού για το 2024-2025 ήταν 6,8 δισ. δολάρια.

Στην περίοδο αυτή, οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν το 75% του προγράμματος του ΠΟΥ για τον HIV και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και πάνω από το ήμισυ των συνεισφορών για την καταπολέμηση της φυματίωσης, σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού.

Οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος διεθνώς δωρητής για την παγκόσμια υγεία, προσφέροντας 15,8 δισ. δολάρια το 2022, σύμφωνα με την πλατφόρμα που παρακολουθεί την εξέλιξη χρηματοδοτήσεων, Donor Tracker.

Ο Τραμπ είναι επίσης επιφυλακτικός σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις υπό τον ΠΟΥ για μια συμφωνία μετά την πανδημία της COVID, που έχει στόχο να βελτιώσει την αλληλεγγύη σε όλο τον κόσμο όταν χτυπήσει η επόμενη υγειονομική απειλή.

Ο Ελον Μασκ, έχει επίσης δηλώσει ότι τα κράτη δεν θα πρέπει να «εκχωρήσουν εξουσίες» στον ΠΟΥ. Οι ΗΠΑ θα σταματήσουν τις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη αυτή ενώ προχωρά η διαδικασία απόσυρσης από τον οργανισμό.

Το διάταγμα του Τραμπ ανέφερε επίσης ότι το προσωπικό και οι εξωτερικοί συνεργάτες των ΗΠΑ που εργάζονται με τον ΠΟΥ θα ανακληθούν και θα τους ανατεθούν νέα καθήκοντα.

Τα Αμερικανικά Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Νοσημάτων (CDC) έχουν εργαστεί στενά με τον ΠΟΥ, με την απόσπαση περίπου 30 εργαζομένων στη Γενεύη και τη συνεργασία σε έρευνες και εξάρσεις ασθενειών.

Οι ΗΠΑ, όπως και άλλα κράτη μέλη του ΠΟΥ, ανήκουν στο παγκόσμιο δίκτυο παρακολούθησης της γρίπης, που τελεί υπό την εποπτεία του ΠΟΥ.

Μεταξύ άλλων, ο οργανισμός συμβουλεύει για τη σύνθεση του ετήσιου εμβολίου της εποχικής γρίπης.

Πέρα από τη συνεργασία του με τον ΠΟΥ, οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν επίσης πολλά άλλα προγράμματα παγκόσμιας υγείας.

Οι ΗΠΑ είναι μεγάλος χρηματοδότης στη μάχη κατά του HIV.

Μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών προέρχεται από το PEPFAR, το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του αμερικανού πρόεδρου για την Αντιμετώπιση του AIDS. Δόθηκε εκ νέου έγκριση γι’ αυτό από το Κογκρέσο μόνο για έναν χρόνο, το περασμένο έτος, ύστερα από καταγγελίες ότι κάποιοι επιχορηγούμενοι «προωθούν» τις αμβλώσεις. Η έγκριση αυτή λήγει τον Μάρτιο.

Κατά την τελευταία θητεία του, ο Τραμπ αποκατέστησε τη λεγόμενη «Mexico City Policy», ζητώντας από τις ξένες φιλανθρωπικές οργανώσεις που δέχονται αμερικανικούς πόρους για τον οικογενειακό προγραμματισμό, να πιστοποιούν ότι δεν προσφέρουν υπηρεσίες άμβλωσης ή συμβουλές για τον τερματισμό εγκυμοσύνης.

Παράλληλα διεύρυνε την πολιτική αυτή, λαμβάνοντας σκληρότερα μέτρα σε βάρος φιλανθρωπικών οργανισμών που χρηματοδοτούν οργανώσεις οι οποίες στηρίζουν την άμβλωση. Ο Τραμπ μείωσε επίσης τη χρηματοδότηση για το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA), που σχετίζεται με την αναπαραγωγική υγεία.

Με τον δύσπιστο απέναντι στα εμβόλια Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ να έχει προταθεί για τη θέση του υπουργού Υγείας, η προσέγγιση της κυβέρνησης του Τραμπ στα εμβόλια εντός της χώρας και διεθνώς είναι ασαφής.

Ωστόσο, κατά την προηγούμενη διακυβέρνηση του Τραμπ οι συνεισφορές στον παγκόσμιο οργανισμό εμβολίων Gavi έμειναν σχεδόν οι ίδιες όπως και κατά τη διάρκεια της θητείας των Δημοκρατικών προέδρων που βρέθηκαν πριν και μετά από αυτόν στον Λευκό Οίκο.

Η χρηματοδότηση έμεινε επίσης στα ίδια επίπεδα για το Παγκόσμιο Ταμείο για την Αντιμετώπιση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας.

Υγειονομικές υπηρεσίες στις ΗΠΑ ανταποκρίνονται σε έκτακτες ανάγκες και εξάρσεις ασθενειών σε όλο τον κόσμο και ορίζουν τις νόρμες και τα πρότυπα για τα φάρμακα και την ασφάλεια μέσω του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων και του CDC.

Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας είναι ένα από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα του κόσμου και χρηματοδοτούν το παγκόσμιο έργο για την υγεία και τις προσπάθειες αντιμετώπισης ασθενειών, από την mpox έως τον Εμπολα.

Ο παγκόσμιος ρόλος των ΗΠΑ σε αυτούς τους τομείς υπό τον Τραμπ δεν είναι ακόμα ξεκάθαρος και πιθανόν θα καθοριστεί σε έναν βαθμό από γεγονότα και προτεραιότητες.

. . .