Πολωνία: «Νονός» των καστόρων εναντίον Ντόναλντ Τουσκ

Συνήθως μια φυσική καταστροφή ακολουθείται από την απόπειρα των πολιτικών να βρουν αποδιοπομπαίο τράγο. Αλλά πολλοί εξεπλάγησαν όταν ο πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ εξαπέλυσε έναν αναπάντεχο πόλεμο ενάντια στους κάστορες αυτή την εβδομάδα, στον απόηχο των ιστορικών πλημμυρών που προκάλεσαν όλεθρο σε ολόκληρη τη χώρα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, ο Τουσκ ανέφερε ότι τα υδρόβια τρωκτικά –τα οποία τρυπώνουν σε φράγματα ποταμών και καταστρέφουν τις όχθες τους– αποτελούν μέρος του προβλήματος. Ωστόσο ο διευθυντής άγριας ζωής Γκέρχαρντ Σβαμπ τού απάντησε ότι τα πολωνικά φράγματα θα πρέπει να προστατεύονται καλύτερα από τον μεγάλο πληθυσμό καστόρων της χώρας, ώστε οι ντόπιοι να μην έχουν λόγο να τους σκοτώνουν.

Το 1988 ο Σβαμπ ξεκίνησε ένα τετραετές πρόγραμμα για τη διάσωση του βαυαρικού κάστορα και έκτοτε συμμετέχει σε προγράμματα επανεισαγωγής τους σε όλη την Ευρώπη. Το σύστημα διαχείρισης των τρωκτικών –με τη συμμετοχή 700 συμβούλων για τη διάσωσή τους– που σχεδίασε στη Βαυαρία τον έχει εξυψώσει σε ζωντανό θρύλο της οικολογίας.

Γνωστός ως «Πάμπλο Εσκομπάρ» ή «Νονός» των καστόρων, ο Σβαμπ –που απέκτησε αυτά τα παρατσούκλια λόγω των ανένδοτων αγώνων του για τη διάσωση του είδους– έγινε γνωστός αποκαθιστώντας τους ευρωπαϊκούς βιότοπους υδρόβιων τρωκτικών. Ο ακτιβιστής ισχυρίζεται ότι οι κάστορες θανατώνονται σε περιόδους πλημμύρας, αλλά υπάρχουν πιο ανθρώπινοι τρόποι για την προστασία των αντιπλημμυρικών φραγμάτων.

«Η θανάτωση καστόρων σε αναχώματα κατά τη διάρκεια πλημμυρών είναι κάτι που συμβαίνει σε πολλές χώρες. Το πρόβλημα είναι πως αν οι κάστορες χτίσουν λαγούμια στα αναχώματα, το νερό μπορεί να μπει σε αυτά και να σπάσουν τα αναχώματα» εξηγεί στο Politico. Ωστόσο οι Γερμανοί έχουν βρει καλύτερο τρόπο να προστατεύουν τα αναχώματα, συμπληρώνει.

«Χρησιμοποιούν δικτυωτό σύρμα στην επιφάνεια του αναχώματος, με λίγο φύλλωμα και γρασίδι από πάνω, και έτσι εμποδίζουν τα ζώα από το να σκάβουν λαγούμια» εξηγεί. Ισχυρίζεται, μάλιστα, ότι αν ένα ανάχωμα χτιστεί με χαλίκι από την αρχή, οι κάστορες δεν θα μπορούν να σκάψουν τρύπες σε αυτό.

Ο Σβαμπ αναφέρει ότι, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Κεντρική Ευρώπη, οι κάστορες είναι ευρέως διαδεδομένοι σε όλη την Πολωνία και ο αριθμός τους σήμερα είναι περίπου 120.000. «Δεν υπάρχει ανάγκη αποκατάστασης των οικοτόπων καστόρων στη χώρα, καθώς η Πολωνία είναι πλέον γεμάτη κάστορες. Ομως άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης δεν είναι τόσο φιλόξενες» εξηγεί στο Politico.

Ο στόχος του Σβαμπ είναι η επιστροφή των καστόρων στη φυσική τους περιοχή, καθώς τα τρωκτικά προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες. «Για παράδειγμα, συγκρατούν το νερό στις πλημμύρες – όχι όσο τα αντιπλημμυρικά φράγματα και τα αναχώματα, φυσικά, αλλά βοηθούν στην παρεμπόδιση της ροής των φουσκωμένων ρεμάτων» ισχυρίζεται. «Στη Βαυαρία τα φράγματα με κάστορες εμποδίζουν τις πλημμύρες σε χωριά εδώ και πολλά χρόνια».

Ορισμένοι παρανομούντες οικολόγοι κατηγορούνται για λαθραία μεταφορά καστόρων στα φυσικά τους ενδιαιτήματα – μια πρακτική γνωστή ως «καστοροβομβαρδισμός». Εκτός από τη Γερμανία, ο Σβαμπ δραστηριοποιείται επίσης στην Αυστρία και στην Ουγγαρία, ενώ αναγνωρίζεται ως ειδικός σε θέματα που αφορούν τους κάστορες από την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Ο οικολόγος ακτιβιστής προσεγγίζει καλοπροαίρετα το παρατσούκλι του, που παραπέμπει στον γνωστό κολομβιανό έμπορο ναρκωτικών. «Ο Πάμπλο Εσκομπάρ ήταν και αυτός κλέφτης, αλλά πολύ κακός άνθρωπος» λέει χαρακτηριστικά στο Politico. «Εγώ είμαι καλός τύπος» συμπληρώνει με χαμόγελο.

. . .