Ποιο είναι το λάθος που κάνουν οι περισσότεροι

Αν μετράτε την αρτηριακή πίεσή σας μόνοι στο σπίτι, προσέξτε σε τι θέση έχετε το χέρι σας. Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι αν είναι λανθασμένη, θα επηρεαστεί αρνητικά το αποτέλεσμα της μέτρησης.

Η διαφορά δεν είναι αμελητέα. Αντιθέτως, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Τζωνς Χόπκινς λένε πως η θέση του χεριού μπορεί να κάνει «τεράστια διαφορά» στην ακρίβεια της μέτρησης. Και συνιστούν σε όλους – ασθενείς και γιατρούς – να την προσέξουν.

Η υπέρταση είναι πάρα πολύ συχνή, καθώς προσβάλλει σχεδόν τους μισούς ενήλικες. Όσο, δε, μεγαλώνουμε, τόσο πιθανότερο είναι να αναπτυχθεί. Γι’ αυτό τον λόγο όλοι πρέπει να μετράμε την πίεσή μας, έστω και περιοδικά.

Πόσο ακριβής είναι όμως η μέτρηση που κάνουμε; Την απάντηση δίνει η νέα μελέτη, στην οποία εξετάστηκαν τα αποτελέσματα των μετρήσεων όταν ένα άτομο κάθεται και το χέρι του τοποθετείται σε τρεις θέσεις:

• Στηριγμένο σε ένα γραφείο ή τραπέζι
• Ακουμπισμένο στον μηρό του
• «Κρεμασμένο» στο πλάι του σώματος

Η μελέτη

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Internal Medicine. Οι ερευνητές ενέταξαν στη μελέτη τους 133 εθελοντές, ηλικίας 18 έως 80 ετών. Το 53% ήταν γυναίκες.

Το 36% των συμμετεχόντων έπασχαν από υπέρταση. Το 41% ήσαν παχύσαρκοι (είχαν δείκτη μάζας σώματος από 30 και πάνω).

Οι επιστήμονες μετρούσαν την πίεσή τους και κατέγραφαν τις διαφορές αναλόγως με την θέση στην οποία τοποθετούσαν το χέρι τους.

Όπως διαπίστωσαν, όταν το χέρι στηριζόταν στον μηρό, η συστολική πίεση ήταν αυξημένη κατά σχεδόν 4 mmHg. Όταν το χέρι «κρεμόταν» στο πλάι χωρίς στήριξη, η συστολική πίεση ήταν αυξημένη κατά 7 mmHg.

Τι σημαίνουν οι τιμές της «μεγάλης» πίεσης

Η συστολική πίεση είναι ο μεγάλος αριθμός στη μέτρηση. Αντιστοιχεί στην πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν πάλλεται η καρδιά. Η συστολική (μεγάλη) πίεση θεωρείται:

• Ιδανική όταν είναι κάτω από 120 mmHg (ή το 12, όπως το διαβάζουν πολλοί στην χώρα μας)
• Αυξημένη όταν κυμαίνεται μεταξύ 120 και 129 mmHg
• Υπέρταση 1ου βαθμού όταν κυμαίνεται μεταξύ 130 και 139 mmHg
• Υπέρταση 2ου βαθμού όταν είναι από 140 mmHg και πάνω
• Υπερτασική κρίση όταν είναι πάνω από 180 mmHg

Τα 4 και τα 7 mmHg της διαφοράς που κατέδειξε η παρούσα μελέτη σημαίνουν ότι ένα άτομο με ιδανική πίεση 119 mmHg θα είχε μέτρηση αυξημένης πίεσης. Και αυτό διότι η συστολική πίεσή του θα έβγαινε 123 ή 126 mmHg αντιστοίχως (ή 12,3 και 12,6 όπως θα το διαβάζαμε).

Αντίστοιχα, ένα άλλο άτομο με αυξημένη πίεση (π.χ. 129 mmHg) θα έβγαινε υπερτασικό, αφού η μέτρηση θα ήταν 133 ή 136 mmHg αναλόγως με τη θέση που θα είχε το χέρι του.

Ποια είναι η σωστή θέση

Για να μετράμε σωστά την αρτηριακή πίεση στο σπίτι, η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA) συνιστά:

• Να χρησιμοποιούμε πιεσόμετρο με κατάλληλο μέγεθος για το χέρι μας (δεν πρέπει να το τραβάμε για να κλείσει, ούτε να είναι τόσο μεγάλο ώστε να «πλέει» μέσα του το χέρι μας)
• Να καθόμαστε με στηριγμένη την πλάτη
• Να ακουμπούν καλά τα πέλματα των ποδιών στο έδαφος
• Να μην έχουμε σταυρωμένα πόδια
• Να έχουμε το χέρι μας στην κατάλληλη θέση

Η θέση αυτή είναι να βρίσκεται η περιχειρίδα σε ύψος αντίστοιχο με το μέσο της καρδιάς μας, με τον πήχυ και την άκρα χείρα να στηρίζονται σε ένα γραφείο ή τραπέζι.

Ωστόσο πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμα και οι γιατροί μετρούν συχνά την πίεση των ασθενών ενόσω αυτοί κάθονται στο εξεταστικό τραπέζι, με ελάχιστη έως καθόλου στήριξη του χεριού και του σώματός τους.

Τι άλλο να προσέχετε

Στη νέα μελέτη οι επιστήμονες τήρησαν όλες τις οδηγίες της σωστής μέτρησης. Έτσι, πριν γίνει η μέτρηση οι εθελοντές τους:

• Άδειασαν την ουροδόχο κύστη τους
• Περπάτησαν για 2 λεπτά
• Ύστερα κάθισαν σε αναπαυτική θέση επί 5 λεπτά, έχοντας την πλάτη και τα πέλματά τους σωστά στηριγμένα

Η πίεσή τους μετρήθηκε στη συνέχεια χωρίς να σηκωθούν από τη θέση τους. Επειδή, δε, την μέτρησαν έχοντας το χέρι τους σε διαφορετικές θέσεις, μεταξύ των μετρήσεων περπατούσαν πάλι 2 λεπτά και αναπαύονταν 5 λεπτά, όπως προαναφέρθηκε.

Και η διαστολική πίεση

Η νέα μελέτη έδειξε επίσης ότι με τη λάθος τοποθέτηση του χεριού έβγαινε αυξημένη και η διαστολική πίεση των εθελοντών. Αυτή είναι ο μικρός αριθμός στη μέτρηση. Αντιστοιχεί στην πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά αναπαύεται μεταξύ δύο παλμών.

Η αύξηση της διαστολικής πίεσης δεν ήταν τόσο μεγάλη, αλλά και πάλι είναι σημαντική. Ήταν 4 mm Hg όταν το χέρι στηριζόταν στον μηρό και 4,4 mmHg όταν κρεμόταν στο πλάι.

Φωτογραφία: iStock