Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για Ελλάδα και Κύπρο από τους σχεδιασμούς Ερντογάν για ΑΟΖ με τη Συρία

Σε ύψιστη επιφυλακή βρίσκεται η Αθήνα για την περίπτωση η Τουρκία να εκμεταλλευτεί την αυξημένη επιρροή της στο νέο καθεστώς της Συρίας, να μετατρέψει τη χώρα σε προτεκτοράτο της, και να προχωρήσει μαζί της σε υπογραφή συμφωνίας για τον καθορισμό ΑΟΖ, καταπατώντας κατάφωρα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου.

Την ανησυχία της Αθήνας και της Λευκωσίας εντείνει και η επικείμενη επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Δαμασκό, το επόμενο δεκαπενθήμερο, κι ενώ πριν από λίγες ημέρες είχε στείλει στη Συρία για επαφή με το νέο καθεστώς, τον εξ απορρήτων του και επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) Ιμπραχίμ Καλίν, ο οποίος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και στη σύναψη του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη Σύνοδο Κορυφής, την Πέμπτη, στις Βρυξέλλες, ενημέρωσε τους Ευρωπαίους εταίρους για τις νέες, μαξιμαλιστικές επιδιώξεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Προφανώς και εγώ και ο πρόεδρος (της Κύπρου) Χριστοδουλίδης ενημερώσαμε τους ομολόγους μας γι’ αυτές τις συζητήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ότι θα μπορούσε να καθοριστεί κάποιου είδους ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, η οποία να παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου» δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης, μετά το πέρας της Συνόδου.

Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι τόσο κατά την άποψη της Ελλάδος, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και άκυρο, δίνοντας έτσι το στίγμα της Ευρώπης απέναντι στο ενδεχόμενο ενός τουρκοσυριακού τώρα, μνημονίου για χάραξη ΑΟΖ.

Να σημειωθεί επιπλέον, ότι για την ΕΕ οι αντάρτες της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) που ελέγχουν τη χώρα υπό τον Αλ-Γκολάνι, θεωρούνται τρομοκρατική οργάνωση.

Και πάντως, το νέο καθεστώς δεν έχει σχηματίσει επίσημα κυβέρνηση (τουλάχιστον όχι ακόμη) με ό,τι αυτό σημαίνει για τις επόμενες κινήσεις του με την Άγκυρα.

Ομολογία Ακάρ

Πέραν των δημοσιευμάτων Τουρκικών εφημερίδων -που ως γνωστόν είναι φιλοκυβερνητικές- ήρθε και η ομολογία του πρώην υπουργού Άμυνας και σημερινού προέδρου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, Χουλουσί Ακάρ, για τις επιδιώξεις της Άγκυρας.

«Αν θέλει ο Θεός θα υπάρξουν πολύ πιο σημαντικές εξελίξεις (στη Συρία). Μπορεί να υπάρξει και μια συμφωνία και για το θέμα θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Είναι από τα θέματα που θα συζητηθούν» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ακάρ.

Οι κινήσεις της Ελλάδας στη διεθνή «σκακιέρα»

Η Αθήνα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, επιδιώκοντας με στρατηγικές κινήσεις στη «διπλωματική σκακιέρα», να «φρενάρει» αυτούς τους σχεδιασμούς.

Πηγές με γνώση του θέματος επισημαίνουν πως καθοριστικής σημασίας για να αποφευχθεί μία τέτοια παράνομη συμφωνία ανάμεσα στη νέα διοίκηση της Συρίας με την τουρκοκυπριακή διοίκηση της Βορείου Κύπρου, είναι να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα από τους ισχυρούς «παίχτες» στη νέα κρατική οντότητα της Δαμασκού.

Να καταστεί σαφές στον ηγέτη της, Αλ-Γκολάνι, πως θα υπάρξουν άμεσες συνέπειες στο ζήτημα της αναγνώρισης τους από την Ευρώπη, από τις ΗΠΑ, και από τις άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής, και ειδικά από τις αραβικές χώρες – «κλειδιά», όπως είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος, οι οποίες προφανέστατα δε συμφωνούν με μία τέτοια διευθέτηση.

Ο παράγοντας Τραμπ

Μπορεί να αποφευχθεί η σύναψη ενός παράνομου τουρκο-συριακού μνημονίου για καθορισμό ΑΟΖ;

Οι προσδοκίες να μην υπάρξει μία τέτοια διευθέτηση μεταξύ Ερντογάν και Αλ-Γκολάνι δεν είναι μεγάλες, παρότι η Ελλάδα κινητοποιεί κάθε πιθανό δίαυλο για να μην προχωρήσει.

Και φυσικά, στέκεται ιδιαίτερα στον παράγοντα Τραμπ και στο πως θα σταθούν οι ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία που επιχειρεί να μετατρέψει τη Συρία σε προτεκτοράτο της, με επιδιώξεις και για επέκταση των συνόρων της.

«Μη φιλική ενέργεια, με επιπτώσεις»

«Εάν η Τουρκία προχωρήσει στην οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Συρία, καταπατώντας την Κυπριακή ΑΟΖ, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρηθεί φιλική ενέργεια και είναι αυτονόητο ότι θα έχει επιπτώσεις στη σχέση μας με την Τουρκία» δηλώνουν πηγές του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας, επισημαίνοντας τον κίνδυνο τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο να γίνουν «ταραχώδη» και ο ελληνοτουρκικός διάλογος να «ναυαγήσει».