Παράταση ενός έτους στην ExxonMobil για το μπλοκ δυτικά της Κρήτης

Τις ανταγωνιστικές συνθήκες που διαμορφώνονται στις ελληνικές θάλασσες δείχνει η απόφαση της ExxonMobil, να παραμείνει με δύο μπλοκς στο παιχνίδι, ζητώντας παράταση ενός έτους για αυτό στα «Δυτικά της Κρήτης», προκειμένου να έχει περισσότερο χρόνο να ελέγξει τα ευρήματα των σεισμικών, ώστε να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις της.

Αν και οι πληροφορίες ήθελαν τον αμερικανικό κολοσσό να επιστρέφει πίσω στο Δημόσιο το συγκεκριμένο μπλοκ, καθώς θεωρείται πιο δύσκολο και λιγότερο ελπιδοφόρο από εκείνο στα «Νοτιοδυτικά της Κρήτης», εντούτοις η ExxonMobil ζήτησε από την ελληνική πλευρά και πήρε παράταση ενός χρόνου για να ολοκληρώσει τον έλεγχο των ευρημάτων από τις δισδιάστατες έρευνες (πρώτη φάση).

Τη σχετική απόφαση ανήρτησε τη Παρασκευή στη Διαύγεια η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών πόρων-ΕΔΕΥΕΠ (βλ. επισυναπτόμενο στη στήλη “Συνοδευτικό Υλικό”) αναφέροντας ότι παρέχεται στον εκμισθωτή (ExxonMobil – Helleniq Energy), παράταση εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του μέχρι τις 9 Απριλίου 2026 για να φέρει σε πέρας την αξιολόγηση του δυναμικού της περιοχής, βάσει των πλέον πρόσφατων σεισμογραφικών δεδομένων, όπως αυτά περιγράφονται σε σχετική επιστολή που έλαβε το Μάρτιο από την αμερικανική εταιρεία.

Είναι η δεύτερη παράταση, μετά από εκείνη του Οκτώβρη 2024, που δίνεται στο σχήμα για να ολοκληρώσει τη πρώτη φάση ερευνών στο συγκεκριμένο μπλοκ.

Στο σενάριο, που έως τις 9/4/2026, η εταιρεία αναλάβει την υποχρέωση της ελάχιστης δαπάνης για τη δεύτερη φάση του βασικού σταδίου των ερευνών, τότε θα ξεκινήσει και το επόμενο και τελικό στάδιο, αναφέρει η ΕΔΕΥΕΠ, εννοώντας αυτό που περιλαμβάνει ερευνητική γεώτρηση.

Το γεγονός ότι από τον Οκτώβρη του 2024, η Exxon είχε ανακοινώσει ότι στο άλλο οικόπεδο (ΝΔ της Κρήτης), ξεκινά το επόμενο στάδιο των ερευνών, αυτό της συλλογής τρισδιάστατων (3D) σεισμικών δεδομένων, είχε ενισχύσει την άποψη ότι η παραχώρηση αυτή είναι πιο ώριμη και ότι είναι θέμα χρόνου, πιθανώς και εντός του 2025, η λήψη της απόφασης για ερευνητική γεώτρηση.

Ο παράγοντας του ανταγωνισμού Exxon – Chevron

Ανεξάρτητα των λόγων που ζύγισαν στην απόφαση του αμερικανικού ομίλου – η ελληνική πλευρά του είχε ζητήσει για ευνόητους λόγους να παραμείνει και στα δύο μπλοκ – είναι αναμφίβολα θετικό ότι το εγχώριο πρόγραμμα υδρογονανθράκων συνεχίζει με δύο αμερικανικούς κολοσσούς, όπου η μεν Chevron διαχειρίζεται μια έκταση περίπου 47.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η δε, Exxon γύρω στα 40.000 τ. χλμ. 

Σύμφωνα με μια ανάγνωση είναι και θέμα γοήτρου για την Exxon, το νούμερο ένα παίκτη στο χώρο των υδρογοναθράκων, να βρεθεί σε μια χώρα με 60% μικρότερη υπό διαχείριση επιφάνεια από εκείνη του βασικού της ανταγωνιστή, όπως θα συνέβαινε στο σενάριο που επέστρεφε στο Δημόσιο το μπλοκ «Δυτικά της Κρήτης». Και σύμφωνα με την ίδια προσέγγιση, σε μια συγκυρία όπου δεν έχει κάνει ακόμη ερευνητική γεώτρηση στο μπλοκ «Νοτιοδυτικά της Κρήτης», άρα δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ότι υπάρχει εκεί αξιοποιήσιμο κοίτασμα, δεν έχει λόγο να βιαστεί να εγκαταλείψει το οικόπεδο στα δυτικά.

Ειδικα όταν στο παιχνίδι της Αν. Μεσογείου, τώρα και της Κρήτης, έχει μπει για τα καλά η Chevron, με δύο ελπιδοφόρα οικόπεδα, το ένα εκ των οποίων, το «Νότια της Κρήτης 1» εφάπτεται με αυτό στα «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» που έχει η Exxon.

Συνοψίζοντας, ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων παικτών του χώρου παίζει προφανώς και αυτός το ρόλο του ειδικά όταν αφορά τη παρουσία τους στην ίδια χώρα. Στις αποφάσεις που λαμβάνουν οι δύο αμερικανικοί κολοσσοί σε παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να συνυπολογίζεται και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός, ειδικά όταν πρόκειται για την Αν. Μεσόγειο. Ειδικά αν ληφθεί υπόψιν ότι η παράταση ενός έτους για το πρώτο στάδιο ερευνών «Δυτικά της Κρήτης» δεν συνεπάγεται και κάποιο μεγάλο ποσό για ένα κολοσσό, μεγέθους Exxon.

Στη Διαύγεια η απόφαση ΥΠΕΝ για Chevron

Στο μεταξύ, πιθανότατα και σήμερα, αναμένεται να αναρτηθεί στη Διαύγεια, η πρώτη από τις τρεις υπουργικές αποφάσεις που εκκρεμούν μετά το ενδιαφέρον της Chevron για τα δύο μπλοκ νότια της Κρήτης. Αφορά την επίσημη αποδοχή από το ΥΠΕΝ της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη Chevron και μάλλον θα έχει διαδικαστικό χαρακτήρα. Ακολουθουν δύο ακόμη αποφάσεις, μια για τις ακριβείς συντεταγμένες των δύο μπλοκ και τον τύπο της σύμβασης και φυσικά αυτή για την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού, δηλαδή τη δημοσίευση του στην εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Δεν αποκλείεται για να κερδηθεί χρόνος, οι δύο αυτές αποφάσεις να ενοποιηθούν σε μια.

Στην ίδια λογική, για να μη χαθεί το θετικό μομέντουμ, πιθανότατα να συμπεριληφθούν στον ίδιο διαγωνισμό και οι τρεις περιοχές ενδιαφέροντος της Chevron: Δηλαδή «Νότια της Πελοποννήσου», «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης 2», καθώς επίσης και το «Μπλοκ Α2» (νότια της Πελοποννήσου), που ενδιαφέρει την Helleniq Energy.

Το σκεπτικό να «παντρευτούν» σε μια μόνο προκήρυξη και οι τέσσερις νέες παραχωρήσεις για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες, ακολουθεί το μοντέλο Μανιάτη (2014), όπου ο ίδιος διαγωνισμός αφορούσε 23 θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα.