Πέθανε ο τελευταίος επιζών πιλότος της Μάχης της Αγγλίας

Ο Τζον «Πάντι» Χέμινγουεϊ, ο τελευταίος επιζών πιλότος της Μάχης της Αγγλίας, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 105 ετών. Με καταγωγή από το Δουβλίνο, ο αεροπόρος είχε ενταχθεί στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF) ως έφηβος, πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα 21 του ήταν ήδη πιλότος μαχητικών αεροσκαφών και πολέμησε στη Μάχη της Αγγλίας – τους τρεις μήνες του 1940 κατά τη διάρκεια των οποίων το προσωπικό της RAF υπερασπίστηκε τους ουρανούς ενάντια στη μεγάλης κλίμακας επίθεση της γερμανικής Αεροπορίας, Λουφτβάφε.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ απέτισε φόρο τιμής στον Χέμινγουεϊ λέγοντας ότι το θάρρος του, όπως και όλων εκείνων των πιλότων της RAF, «βοήθησαν στον τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στη διασφάλιση της ελευθερίας μας», μετέδωσε το BBC.

Ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, πρίγκιπας Γουίλιαμ, τίμησε και αυτός τον αεροπόρο, αναφέροντας ότι «οφείλουμε τόσα πολλά στον “Πάντι” και στη γενιά του για τις ελευθερίες που απολαμβάνουμε σήμερα». Ο Γουίλιαμ πρόσθεσε ότι «η γενναιότητα και η θυσία όλων αυτών των πιλότων θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μας».

Οσοι πολέμησαν στη μάχη διάρκειας τρισίμιση μηνών πάνω από τις βρετανικές πόλεις έμειναν στην Ιστορία ως «Οι Ολίγοι», μετά από ομιλία τού τότε βρετανού πρωθυπουργού σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ. «Ποτέ στο πεδίο της ανθρώπινης σύγκρουσης δεν χρωστούσαν τόσα πολλά, τόσοι πολλοί, σε τόσο λίγους» είχε πει για τις θυσίες των πιλότων στη Μάχη της Αγγλίας.

Σε ανακοίνωσή της η RAF ανέφερε ότι ο Χέμινγουεϊ «έφυγε ειρηνικά» από τη ζωή τη Δευτέρα. Η μοίρα στην οποία ανήκε ο πιλότος κατέρριψε 90 εχθρικά αεροσκάφη μέσα σε 11 ημέρες τον Μάιο του 1940, ενώ παρείχε κάλυψη στους επίγειους μαχητές κατά τη διάρκεια της Μάχης της Γαλλίας, όπως και στην επεισοδιακή αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από τη Δουνκέρκη. Αεροσκάφη που πιλοτάριζε ο Χέμινγουεϊ είχε καταρριφθεί τέσσερις φορές από γερμανικά πυρά.

Στις ονομαζόμενες «σκυλομαχίες» –τις μετωπικές εναέριες μάχες εναντίον των ναζί– ο Χέμινγουεϊ είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει το μονοθέσιο μαχητικό του Hurricane σε δύο περιπτώσεις, πέφτοντας με αλεξίπτωτο στη θάλασσα, στα ανοιχτά των ακτών του Εσσεξ και σε ελώδεις περιοχές. Τα συντρίμμια του Hurricane του ανακτήθηκαν το 2019, με την κολόνα ελέγχου και το κουμπί του όπλου του έτοιμα να πυροδοτήσουν.

Τον Ιούλιο του 1941 τού απονεμήθηκε το μετάλλιο Διακεκριμένης Ιπτάμενης Υπηρεσίας του Βρετανικού Βασιλείου, που αποδιδόταν στο προσωπικό της RAF για πράξεις ανδρείας, θάρρους ή αφοσίωσης στο καθήκον κατά τη διάρκεια ενεργών επιχειρησιακών πολεμικών πτήσεων. Καθ’ οδόν για την παραλαβή του μεταλλίου του από τον βασιλιά, ο Χέμινγουεϊ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει ένα αεροσκάφος τύπου Blenheim, καθώς συνετρίβη κατά την απογείωσή του.

Ενώ υπηρετούσε με την 85η Μοίρα της RAF στη βάση Χάντσον του Χέρφορντσιρ, ο πιλότος εγκατέλειψε το νυχτερινό μαχητικό αεροσκάφος του τύπου Havoc στα 600 πόδια (183 μέτρα) εξαιτίας βλάβης των οργάνων του υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Εξερχόμενος υπέστη κάταγμα στο χέρι από από την ουρά του αεροπλάνου και το αλεξίπτωτό του δεν άνοιξε, αλλά κατά την πτώση του πιάστηκε στα κλαδιά ενός δένδρου.

Η τέταρτη φορά που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σκάφος του ήταν στη διάρκεια αερομαχιών πάνω από τη Ραβένα της Ιταλίας, όταν το Spitfire του χτυπήθηκε από πολλαπλά πυρά. Προσγειώθηκε με αλεξίπτωτο σε εχθρικό έδαφος και ήρθε σε επαφή με Ιταλούς, οι οποίοι τον βοήθησαν να επιστρέψει σε συμμαχικό στρατόπεδο.

Μιλώντας στο BBC News της Βόρειας Ιρλανδίας το 2023, ο Χέμινγουεϊ είχε δηλώσει ότι ποτέ δεν κυνήγησε τη φήμη που θα του προσέφερε η συμμετοχή στις τάξεις των «Ολίγων». «Κανείς μας δεν ενδιαφέρθηκε για μεγαλεία και διακρίσεις οποιαδήποτε μορφής», είχε πει. «Απλώς αγωνιζόμασταν σε έναν πόλεμο για τον οποίο είχαμε εκπαιδευθεί». Η μεγαλύτερη λύπη του ήταν η απώλεια φίλων συμπολεμιστών του – ιδιαίτερα εκείνη του Ρίτσαρντ «Ντίκι» Λι τον Αύγουστο του 1940.

Η RAF δήλωσε ότι ο θάνατος του Χέμινγουεϊ σηματοδοτεί «το τέλος μιας εποχής και μια οδυνηρή υπενθύμιση των θυσιών που έκαναν όσοι πολέμησαν για την ελευθερία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το θάρρος του μπροστά στις συντριπτικές αντιξοότητες απέδειξε την αίσθηση καθήκοντος που τον χαρακτήριζε – και τη σημασία της βρετανικής ανθεκτικότητας».

Ο πιλότος «είχε πάντα μια λάμψη στα μάτια όταν θυμόταν τις στιγμές διασκέδασης με τους συναδέλφους του στη Γαλλία και στο Λονδίνο» αναφέρεται στη δήλωση. «Αυτό το ήσυχο, συγκροτημένο, σκεπτόμενο και γεμάτο πονηρό χιούμορ άτομο δεν σκόπευε να γίνει ο τελευταίος των “Ολίγων”, αλλά ενσάρκωσε το πνεύμα όλων εκείνων που πέταξαν πάνω από αυτή την καταπράσινη και ευχάριστη γη» καταλήγει η ανακοίνωση της RAF.

Ο αρχηγός του Επιτελείου της RAF, σερ Ριτς Νάιτον ανέφερε στο BBC ότι πέρασε αρκετό χρόνο με τον Χέμινγουεϊ στο Δουβλίνο: «Ο “Πάντι” ήταν ένας καταπληκτικός χαρακτήρας, του οποίου η ιστορία ζωής ενσαρκώνει όλα όσα ήταν και παραμένουν σπουδαία για τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία». Το παρατσούκλι «Πάντι» συνοδεύει μέχρι και σήμερα άτομα ιρλανδικής καταγωγής.

. . .