Ο Τραμπ υποσχέθηκε στους Αμερικανούς πλούτο, αλλά τώρα τα γυρίζει

Οταν ήταν υποψήφιος για την προεδρία, ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε στον αμερικανικό λαό μια «οικονομική άνθηση άνευ προηγουμένου». Ομως οκτώ εβδομάδες μετά την ανάληψη της προεδρίας, ξαφνικά αρνείται να αποκλείσει τo ενδεχόμενο οικονομικής ύφεσης, προκαλώντας σοκ σε όσους τον ψήφισαν επειδή ήταν δυσαρεστημένοι με την οικονομική κατάσταση και πίστεψαν ότι θα έκανε την Αμερική «πλούσια ξανά».

Η οικονομία, πράγματι, δεν είναι στα καλύτερά της, επισημαίνουν οι New York Times. Το χρηματιστήριο πέφτει –ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 2,7% τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, μετά την πτώση του κατά 3,1% την περασμένη εβδομάδα– και ο επιχειρηματικός κόσμος είναι τρομοκρατημένος μπροστά στην αβεβαιότητα που προκαλεί η δασμολογική πολιτική του Τραμπ. Ακόμη και ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί, οι οποίοι έως πρόσφατα φοβούνταν να του φέρουν οποιαδήποτε αντίρρηση, έχουν αρχίσει να εκφράζουν τις ανησυχίες τους ανοιχτά.

«Ο Τραμπ είναι ένας σόουμαν που αρέσκεται να δίνει υποσχέσεις. Μόνο που οι υποσχέσεις αυτές, αναπόφευκτα, συγκρούονται με την πραγματικότητα της διακυβέρνησης» γράφουν οι ΝΥΤ.

Η οικονομία που κληρονόμησε ήταν σε σταθερή κατάσταση, με χαμηλή ανεργία, μέτρια ανάπτυξη και ρυθμό πληθωρισμού που, αν και ακόμη υψηλότερος από αυτό που θέλει η Κεντρική Τράπεζα, είχε μειωθεί σημαντικά. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο η αβεβαιότητα που έχουν δημιουργήσει οι πολιτικές του Τραμπ αναστρέφουν την εικόνα και έρχονται σε τραγική αντίθεση με τις υποσχέσεις που έδωσε κατά την προεκλογική εκστρατεία.

«Θα ξεκινήσουμε μια νέα εποχή αυξανόμενων εισοδημάτων» είχε πει σε προεκλογική συγκέντρωση τον Οκτώβριο. «Θα αυξηθεί στα ύψη ο πλούτος. Εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας και μια ανερχόμενη μεσαία τάξη θα δημιουργηθούν. Θα βρεθούμε σε άνθηση όπως ποτέ ξανά». Αυτή η υπόσχεση έρχεται σε σύγκρουση, όμως, με το αγαπημένο οικονομικό εργαλείο του προέδρου: τους δασμούς.

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι δασμοί είναι ο βασικός παράγοντας που επιδεινώνει τις οικονομικές προοπτικές της χώρας. Πράγματι, οι προβλέψεις τόσο της JP Morgan όσο και της Goldman Sachs αναφέρουν ότι μια οικονομική ύφεση τον επόμενο χρόνο είναι πλέον πιο πιθανή εξαιτίας των δασμών.

Μέχρι στιγμής, συνεχίζουν οι ΝΥΤ, αυτό που φαίνεται να κάνει ο Τραμπ είναι να προσπαθεί να μειώσει τις προσδοκίες. Σε συνέντευξή του που μεταδόθηκε την Κυριακή 9 Μαρτίου από το Fox News προσπάθησε να αποφύγει να απαντήσει όταν ρωτήθηκε αν αναμένει οικονομική ύφεση για φέτος.

«Δεν θέλω να προβλέπω τέτοια πράγματα» είπε. «Θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος, γιατί αυτό που κάνουμε είναι πολύ μεγάλο. Φέρνουμε τον πλούτο πίσω στην Αμερική. Αυτό είναι μεγάλο πράγμα. Και υπάρχουν πάντα (μεταβατικές) περίοδοι, χρειάζεται λίγος χρόνος. Χρειάζεται λίγος χρόνος, αλλά πιστεύω ότι τα πράγματα θα είναι υπέροχα για εμάς».

Στην ομιλία του την περασμένη εβδομάδα, στην κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου, ο Τραμπ αναγνώρισε ότι οι δασμοί θα προκαλούσαν «λίγη αναστάτωση». Αλλά είπε: «Είμαστε εντάξει με αυτό. Δεν θα είναι για πολύ».

Ακόμη και όταν οι αγορές βυθίζονται, οι παγκόσμιοι ηγέτες επαναστατούν και οι ηγέτες των επιχειρήσεων μιλούν ανοιχτά εναντίον του, ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν σχεδιάζει να αλλάξει τη δασμολογική στρατηγική του. Επέβαλε δασμούς στον Καναδά, στο Μεξικό και στην Κίνα την περασμένη εβδομάδα και έχει δεσμευθεί να επιβάλει περισσότερους τον επόμενο μήνα.

«Ομως», σημειώνουν οι NYT, «ο Τραμπ έχει την τάση να αλλάζει θέσεις από τη μια στιγμή στην άλλη. Εχει ήδη αλλάξει γνώμη για ορισμένους από τους δασμούς και θα μπορούσε να το κάνει ξανά».

«Η χώρα μας έχει καταληστευθεί για πολλές δεκαετίες, για πολλές, πολλές δεκαετίες, και δεν πρόκειται να μας κλέψουν πια» είπε ο Τραμπ στο Fox News.

Στην πρώτη θητεία του, ο αμερικανός πρόεδρος χρησιμοποιούσε την καλή πορεία του χρηματιστηρίου ως απόδειξη της επιτυχίας του στον οικονομικό τομέα. Πολλοί επιχειρηματίες τον υποστήριξαν προεκλογικά επειδή πίστευαν ότι θα έδινε προτεραιότητα στα οικονομικά τους συμφέροντα. Ομως τώρα ορισμένοι διευθύνοντες σύμβουλοι και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων διαμαρτύρονται για τα οικονομικά προβλήματα που θα επιφέρουν οι δασμοί του.

Τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, καθώς το χρηματιστήριο είχε μια πολύ κακή ημέρα, οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου προσπάθησαν να ανακατευθύνουν τη συζήτηση.

«Από την εκλογή του προέδρου Τραμπ, οι ηγέτες του κλάδου ανταποκρίθηκαν στην οικονομική ατζέντα του για τους δασμούς και την απορρύθμιση και απελευθέρωση της αμερικανικής ενέργειας, με τρισεκατομμύρια επενδυτικές δεσμεύσεις που θα δημιουργήσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας» είπε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κους Ντεσάι. «Ο Τραμπ πέτυχε ιστορική αύξηση θέσεων εργασίας, μισθών και επενδύσεων στην πρώτη θητεία του, και πρόκειται να το κάνει ξανά στη δεύτερη θητεία του».

Τις τελευταίες ημέρες, οι κορυφαίοι σύμβουλοι του Τραμπ προσπάθησαν να καθησυχάσουν τις αγορές και τους επιχειρηματίες. Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ δήλωσε την Κυριακή ότι «δεν υπάρχει καμία πιθανότητα» ύφεσης. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, όμως, δεν ήταν τόσο βέβαιος. Θα υπάρξει μια «φυσική προσαρμογή», καθώς η οικονομία διέρχεται μια «περίοδο αποτοξίνωσης» δήλωσε την Παρασκευή.

«Οι δηλώσεις του προέδρου και των συνεργατών του αυτό το Σαββατοκύριακο έδειξαν ότι δέχονται μεγάλη πίεση από το χρηματιστήριο, τους Ρεπουμπλικανούς νομοθέτες και τους επιχειρηματίες» εξηγεί στους New York Times η Κάιτ Καλουτκίεβιτς, διευθύνουσα σύμβουλος στη συμβουλευτική εταιρεία McLarty Associates.

Η Καλουτκίεβιτς, η οποία εργάστηκε στο Εθνικό Οικονομικό Συμβούλιο κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, ανέφερε ότι τα σχόλια του προέδρου και των βοηθών του υποδηλώνουν ότι δεν σχεδιάζουν να αλλάξουν πορεία, παρά τις αυξανόμενες ανησυχίες.

Ο Στίβεν Μουρ, οικονομολόγος στο Heritage Foundation και επίσης πρώην οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, δήλωσε στους ΝΥΤ ότι το βασικό πρόβλημα του προέδρου είναι ο χρόνος. Ο Μουρ είπε ότι ο Τραμπ έπρεπε να περιμένει έως ότου το Κογκρέσο ενέκρινε φορολογικές περικοπές, πριν θεσπίσει δασμούς: «Πρώτα βάζεις ξανά σε άνθηση την οικονομία και μετά μιλάς για δασμούς. Νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει μια μικρή αλλαγή προτεραιοτήτων».

Οι Δημοκρατικοί αποκαλούν τους δασμούς «δηλητήριο» για την οικονομία των ΗΠΑ, και «άγκυρα» που συμπαρασύρει όλους τους τομείς της. Το βασικό ερώτημα, καταλήγουν οι ΝΥΤ, είναι για πόσο καιρό θα μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να αντέξει μια φθίνουσα χρηματιστηριακή αγορά και την αρνητική κάλυψη από τα ΜΜΕ που τη συνοδεύει.

Οταν όλη η Αμερική ανησυχεί για κάτι, είναι δύσκολο να συνεχίσεις να το αγνοείς.

. . .