Ο Τραμπ θέλει «Iron Dome for America», μπορεί όμως;

Ανάμεσα στις ριζικές αλλαγές που προωθεί όσον αφορά την οργάνωση και λειτουργία του αμερικανικού κράτους, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική και την παρουσία των ΗΠΑ σε διεθνείς οργανισμούς, αλλά και το έδαφος άλλων χωρών εν γένει, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σηματοδότησε και μια ιστορική «στροφή» στην αμερικανική στρατηγική αντιπυραυλικής άμυνας, ανακοινώνοντας (εκδίδοντας μάλιστα και σχετικό εκτελεστικό διάταγμα) τη δημιουργία νέου συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας κατά τα πρότυπα του περίφημου Iron Dome των Ισραηλινών.

Στόχος η προτεραιοποίηση της αντιμετώπισης απειλών από χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, σε μια προσέγγιση που διαφέρει σημαντικά από τις υφιστάμενες στρατηγικές  έναντι «ιστορικών αντιπάλων» όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Το Iron Dome for America, όπως είναι ο τίτλος που πήρε σχεδόν αμέσως η νέα αυτή στρατηγική, βασίζεται στα «δείγματα γραφής» του δοκιμασμένου στο πεδίο Iron Dome του Ισραήλ και η εντολή Τραμπ είναι, μέσω αυτού, να καλυφθεί ένα ευρύτερο φάσμα απειλών, όπως υπερηχητικά όπλα και πύραυλοι Κρουζ.

Το εκτελεστικό διάταγμα προβλέπει συγκεκριμένα βήματα για την ανάπτυξη μιας αντιπυραυλικής αμυντικής ασπίδας νέας γενιάς, ενώ δίνεται περιθώριο έξι μηνών στον νέο υπουργό Αμυνας Πιτ Χέγκσετ για να παρουσιάσει τις βασικές γραμμές του σχεδίου.

Το Ιron Dome, που χρησιμοποιείται εδώ και μια δεκαετία από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ (IDF), χρηματοδοτήθηκε από τις ΗΠΑ και κατασκευάστηκε από δύο ισραηλινές εταιρείες πολεμικής τεχνολογίας, τη Rafael Advanced Defense Systems και την Israel Aerospace Industries.

Ο Σιδηρούς Θόλος (εβραϊκά: כִּפַּת בַּרְזֶל‎, αγγλικά: Iron Dome) στοχεύει στο να αναχαιτίζει και να καταστρέφει πυραύλους μικρού βεληνεκούς και βλήματα που εκτοξεύονται από αποστάσεις 4 έως 70 χλμ. μακριά. Οντας σχεδιασμένος έτσι ώστε να υπολογίζει το ακριβές σημείο που πρόκειται να πλήξει ένας εχθρικός πύραυλος, αφού ανιχνεύει την πορεία του, τον «κλειδώνει» στο ραντάρ και στη συνέχεια τον εξουδετερώνει.

Βάσει μιας λίστας προκαθορισμένων στόχων τους οποίους προστατεύει, ο Σιδηρούς Θόλος εκτιμά αν θα πληγεί κάποιο καίριας σημασίας σημείο (κρίσιμες εγκαταστάσεις, κατοικημένη περιοχή) και εκτοξεύει πύραυλο για να αναχαιτίσει την όποια απειλή.

Kάθε συστοιχία του συστήματος –ικανή, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, να προστατέψει μια αστική περιοχή έκτασης περίπου 150 τετραγωνικών χιλιομέτρων– επανδρώνεται από περίπου 100 χειριστές και περιλαμβάνει μονάδα ραντάρ και τρεις εκτοξευτήρες, με 20 πυραύλους στον καθένα.

Εως το 2021 οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν με 1,6 δισ. δολάρια το πρόγραμμα του Iron Dome και με επιπλέον 1 δισ. δολ. το 2022, κατόπιν σχετικής έγκρισης του Κογκρέσου. Το σύστημα κηρύχθηκε επιχειρησιακό και αναπτύχθηκε αρχικά στις 27 Μαρτίου 2011 κοντά στην Μπερ Σεβά. Για πρώτη φορά αναχαίτισε επιτυχώς πύραυλο που εκτοξεύθηκε από τη Γάζα στις 7 Απριλίου του 2011.

Στις 10 Μαρτίου του 2012 η Jerusalem Post ανέφερε ότι το Iron Dome κατέρριψε το 90% των πυραύλων που εκτοξεύθηκαν από τη Γάζα με στόχο κατοικημένες περιοχές στο Ισραήλ. Εντεκα χρόνια αργότερα το εν λόγω ποσοστό έπεσε στο 60% (το γιατί εδώ).

Τώρα ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει σύστημα Iron Dome για το σύνολο (!) της επικράτειας των ΗΠΑ, μια φιλοδοξία που φαντάζει δύσκολο έως ακατόρθωτο να πραγματωθεί.

Μια «γεύση» για τις προθέσεις του είχε δώσει ήδη από πέρυσι, στο συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, διερωτώμενος: «Το Ισραήλ έχει Iron Dome, γιατί να μην έχουμε και εμείς;». Για την ανάγκη ενός τέτοιου συστήματος είχε επιχειρηματολογήσει και σε συνέντευξή του με τον Ελον Μασκ, λέγοντας ότι «αρκεί μόνο ένας μανιακός για να αρχίσει κάτι…».

Οπως προαναφέρθηκε, η υφιστάμενη δομή πυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ βασίζεται σε επίγεια αμυντικά συστήματα που βρίσκονται σε περιοχές όπως η Αλάσκα και η Καλιφόρνια. Τα εν λόγω συστήματα, στο πλαίσιο του ύψους 53 δισ. δολαρίων προγράμματος Ground-based Midcourse Defence programme, αφορούν την άμυνα της χώρας έναντι διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ενδεχομένως από τη Βόρεια Κορέα, τη Ρωσία ή/και το Ιράν).

Εδώ καιρό ωστόσο –στην Ανασκόπηση της Πυραυλικής Αμυνας του 2019– υπογραμμιζόταν η ανάγκη δημιουργίας μιας πιο ολοκληρωμένης αμυντικής δομής έναντι τέτοιου είδους απειλών, και προς την κατεύθυνση αυτή εξουσιοδοτήθηκε το Πεντάγωνο να αναπτύξει ένα ειδικό αμυντικό σύστημα ειδικά για πυραύλους Κρουζ.

Στόχος της αντιπυραυλικής ασπίδας νέας γενιάς των ΗΠΑ, του «Iron Dome for America», είναι να παρέχει αποτελεσματική άμυνα έναντι όχι μόνο των τρεχουσών απειλών, αλλά και πιθανών νέων απειλών στο μέλλον.

Αναλυτές, πάντως, σχολίαζαν ότι η διαμόρφωση και εγκατάσταση ενός αμερικανικού Iron Dome δεν έχει και τόσο νόημα για μια χώρα με γείτονες τον Καναδά και το Μεξικό, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν. Επεσήμαναν ακόμη ότι η πιθανή απειλή με την οποία θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπες οι ΗΠΑ είναι αυτή των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBM), όταν το Iron Dome –όπως υπογράμμιζαν– έχει μηδενική δυνατότητα αναχαίτισης ICBM.

Σε αντίθεση με το Ισραήλ, μια μικρή σε έκταση χώρα, που μπορεί να καλυφθεί αποτελεσματικά από ένα σύστημα όπως το Iron Dome, οι ΗΠΑ χρειάζεται να προστατέψουν τεράστιες κατοικημένες περιοχές, στρατιωτικές βάσεις και άλλες κρίσιμες υποδομές, που εκτείνονται σε έκταση χιλιάδων χιλιομέτρων.

Αρα η ανάπτυξη συστοιχιών αντιπυραυλικής αμυνας ανά την αμερικανική επικράτεια είναι, προφανώς, ανέφικτη, τόσο από οικονομικής άποψης όσο και σε επίπεδο logistics: Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, η Αμερική θα έπρεπε να αναπτύξει μόνο για τις ηπειρωτικές ΗΠΑ σχεδόν 25.000 συστοιχίες Iron Dome συνολικού κόστους 2,5 τρισ. δολαρίων!

Πέρα, όμως, από το δυσθεώρητο οικονομικό εμπόδιο, υπάρχει ένας ακόμη παράγοντας: το εβραϊκό κράτος έχει, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, αρνηθεί να μοιραστεί με άλλους την τεχνολογία του Iron Dome, ακόμη και αν οι ΗΠΑ έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη του συστήματος, με πάνω από 3 δισ. δολάρια.

Ως εναλλακτική για την αντιμετώπιση της απειλής από πυραύλους-βλήματα μικρότερου βεληνεκούς, τα υφιστάμενα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από τους λεγόμενους ΝGI (Next Generation Interceptors), συνολικού εκτιμώμενου κόστους 20 δισ. δολαρίων, για την προστασία και των 50 Πολιτειών.

Αλλά, όπως σχολίαζαν κάποιοι, «αυτό δεν είναι Αμυνα, αυτό είναι δώρο στους κατασκευαστές οπλικών συστημάτων».

. . .