Ο στόλος του Πούτιν στη Μεσόγειο πάλιωσε

Μια πυρκαγιά που ξέσπασε σε ένα ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο στα ανοικτά των ακτών της Συρίας, έγινε αφορμή για να βγει στο φως η κακή κατάσταση του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, καθώς η παρουσία του στη Μεσόγειο βρίσκεται σε οριακό σημείο, σύμφωνα με αναλυτές των δυτικών μυστικών υπηρεσιών.

Οπως αναφέρει ο βρετανικός Guardian, το ηλικίας 55 ετών πλοίο «Kildin», αντιμετώπισε προβλήματα στα ανοικτά της Συρίας την περασμένη Πέμπτη, όταν φλόγες και πυκνός μαύρος καπνός φάνηκαν να βγαίνουν από το φουγάρο του, και ανέβασε δύο μαύρες σφαίρες στον ιστό του – ένα διεθνές ναυτικό σήμα που σημαίνει ότι το πλήρωμα δεν έχει πλέον τον έλεγχο του σκάφους.

Το πλοίο έστειλε σήμα κινδύνου στο κοντινό φορτηγό πλοίο «Milla Moon», με σημαία Τόγκο, προειδοποιώντας το να μείνει τουλάχιστον δύο χιλιόμετρα μακριά. Το ρωσικό πλήρωμα συγκεντρώθηκε στο πίσω κατάστρωμα του «Kildin» και ετοίμασε τις σωσίβιες λέμβους, αλλά δεν ζήτησε βοήθεια. Τελικά μετά από πέντε ώρες μάχης με τις φλόγες, το πλοίο επανεκκίνησε τις μηχανές του και άρχισε να κινείται και πάλι.

Σύμφωνα με τις δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας, το σκάφος βρισκόταν στην ανατολική Μεσόγειο για να παρακολουθεί τα γεγονότα στη Συρία, μετά την πτώση του συμμάχου της Μόσχας, Μπασάρ αλ Ασαντ, τον περασμένο Δεκέμβριο, καθώς το ρωσικό ναυτικό άρχισε να μετακινεί τον στρατιωτικό εξοπλισμό της ρωσικής βάσης που ελέγχει στο λιμάνι Ταρτούς.

Δυτικές πηγές υποστηρίζουν ότι η πυρκαγιά στο «Kildin», σε συνδυασμό με μια άλλη φωτιά που ξέσπασε προ διμήνου στη ρωσική πυραυλική φρεγάτα «Ναύαρχος Γκορσκόφ», καταδεικνύει την άθλια κατάσταση του ρωσικού στόλου στη Μεσόγειο. Επισημαίνουν ότι όταν ξέσπασε η φωτιά του «Kildin», άλλα δύο σκάφη του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού –τα αποβατικά πλοία «Ivan Gren» και «Aleksandr Otrakovsky»– βρίσκονταν επίσης προσωρινά εκτός ελέγχου στα ανοικτά της περιοχής.

Σύμφωνα με ειδικούς σε θέματα των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, τα ατυχήματα σε πλοία του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, και δεν περιορίζονται μόνο στη Μεσόγειο. Ο στόλος αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια θέματα συντήρησης λόγω ανεπαρκών εγκαταστάσεων, ενώ οι συνεχόμενες επιχειρήσεις επιβαρύνουν τα γηρασμένα σκάφη του.

Η βάση στο Ταρτούς

Αυτά τα προβλήματα ίσως γίνουν πολύ πιο σοβαρά αν το νέο ισλαμιστικό καθεστώς της Δαμασκού στερήσει από τη Ρωσία τη χρήση της ναυτικής της βάσης στο Ταρτούς. Μέχρι στιγμής, η Μόσχα παραμένει στη Συρία μέσω του Ταρτούς και μιας αεροπορικής της βάσης στην πόλη Χμεϊμίμ, αλλά οι προθέσεις της νέας συριακής κυβέρνησης σχετικά με τις δυνάμεις της χώρας που στήριζε το καθεστώς Ασαντ τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, παραμένουν ασαφείς.

Την περασμένη εβδομάδα, η μεταβατική κυβέρνηση της Δαμασκού ακύρωσε ένα συμβόλαιο του 2019 με μια ρωσική εταιρεία, τερματίζοντας τον έλεγχο του εμπορικού λιμανιού του Ταρτούς, το οποίο η Μόσχα σκόπευε να μετατρέψει σε κόμβο αξίας μισού δισεκατομμυρίου ευρώ για την εξαγωγή ρωσικών γεωργικών προϊόντων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή – γεγονός που ερμηνεύεται ως κακός οιωνός για τη ναυτική βάση του λιμανιού.

Μια πιθανή απώλεια της βάσης στο Ταρτούς θα μετέτρεπε τα χρόνια προβλήματα του ρωσικού στόλου σε πραγματική κρίση, καθώς μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, το ρωσικό ναυτικό κατασκεύαζε μικρά σκάφη που δεν είχαν αντοχές για μακρινές αποστολές, τα οποία γέμιζε με πυραύλους – κάτι που έκανε τη συντήρησή τους ακόμη πιο δύσκολη.

Η Μόσχα αναζητά εναλλακτικές λύσεις στη Μεσόγειο, αλλά όλες οι διαθέσιμες επιλογές της είναι προβληματικές. Η Αλγερία είναι μια παραδοσιακή σύμμαχος της Ρωσίας, αλλά οι δραστηριότητες της Μόσχας στο Μάλι, όπου μισθοφόροι της ομάδας Βάγκνερ υποστηρίζουν τη στρατιωτική χούντα της χώρας, έχουν προκαλέσει ρωγμές στις αγαστές σχέσεις των δύο χωρών.

Στον εμφύλιο πόλεμο του Σουδάν, η Ρωσία άλλαξε στρατόπεδο πέρυσι, εγκαταλείποντας την υποστήριξή της στις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης –που στηρίζουν το στρατιωτικό πραξικόπημα στη χώρα– για χάρη των επίσημων Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων, σε μια κίνηση που στοχεύει στη διασφάλιση της χρήσης του λιμανιού Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ωστόσο, η πρόσβαση από το λιμάνι προς τη Μεσόγειο εξαρτάται από τη χρήση της διώρυγας του Σουέζ – και οι ρωσικές διαπραγματεύσεις με τις σουδανικές αρχές δεν έχουν ακόμα στεφθεί με επιτυχία. Μια τρίτη επιλογή θα ήταν η ανατολική Λιβύη, δύο λιμάνια της οποίας –το Τομπρούκ και η Βεγγάζη– βρίσκονται υπό την κυριαρχία του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος υποστηρίζεται από τη Μόσχα. Στην περιοχή υπολογίζεται ότι δρουν ήδη 2.000 ρώσοι μισθοφόροι.

Μια ρωσική βάση στη Λιβύη είναι μάλλον η πιο πιθανή εναλλακτική λύση σε περίπτωση απώλειας του λιμανιού Ταρτούς, αλλά θα καθιστούσε τον ταλαιπωρημένο ρωσικό στόλο της Μεσογείου όμηρο του Χαφτάρ και της μελλοντικής επιλογής συμμάχων του – μια πιθανότητα γεμάτη πολιτικούς κινδύνους για τη Μόσχα.

. . .