Ο πρώτος παγετώνας που δηλώθηκε επισήμως… νεκρός εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής

Δύο δορυφορικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν με διαφορά 33 ετών δείχνουν την εξαφάνιση ενός παγετώνα στην Ισλανδία, τον πρώτο που κηρύχθηκε νεκρός ως αποτέλεσμα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.

Ο Okjökull ήταν ένας παγετώνας σε σχήμα θόλου που βρισκόταν γύρω από τον κρατήρα της κορυφής του Ok, ενός ηφαιστείου ύψους 1.200 μέτρων, 71 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Ρέικιαβικ. Το όνομα Okjökull στα ισλανδικά μεταφράζεται ως «παγετώνας του Ok», αναφέρει το LiveScience.

Το 1901, ο πάγος του Okjökull κάλυπτε μια έκταση περίπου 39 τετραγωνικών χιλιομέτρων, αλλά όταν τραβήχτηκε η πρώτη από τις δύο δορυφορικές φωτογραφίες το 1986, είχαν απομείνει λιγότερα από 2,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου. Όταν η δεύτερη εικόνα τραβήχτηκε το 2019, ο πάγος κάλυπτε λιγότερο από 1 τετραγωνικό χιλιόμετρο, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Γης της NASA.

Ο παγετώνας κηρύχθηκε νεκρός το 2014, όταν οι Ισλανδοί παγετωνολόγοι αποκάλυψαν ότι ο πάγος είχε αραιώσει τόσο πολύ που η βαρύτητα δεν τον έλκυε προς τα κάτω, πράγμα που σημαίνει ότι είχε σταματήσει να κινείται για πρώτη φορά μετά από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

100 άτομα στην «κηδεία» του

Ο θάνατος του παγετώνα παρουσιάστηκε και διερευνήθηκε σε μια ταινία μικρού μήκους του 2018 με τίτλο «Not Ok,» η οποία δημιουργήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Rice στο Τέξας.

Τον Αύγουστο του 2019, περίπου 100 άτομα, μεταξύ των οποίων ερευνητές και πολιτικοί, παρευρέθηκαν στην κηδεία του Okjökull κοντά στην κορυφή του Ok, σύμφωνα με τον Guardian. Κατά τη διάρκεια της τελετής, τοποθετήθηκε κοντά στην κορυφή μια αναμνηστική πλάκα, στην οποία αναγραφόταν ένα σύντομο κείμενο υπό τον τίτλο «Ένα γράμμα στο μέλλον».

Το κείμενο έχει ως εξής: «Ο Ok είναι ο πρώτος ισλανδικός παγετώνας που χάνει την ιδιότητά του ως παγετώνας. Στα επόμενα 200 χρόνια όλοι οι παγετώνες μας αναμένεται να ακολουθήσουν την ίδια πορεία. Αυτό το μνημείο είναι για να αναγνωρίσουμε ότι γνωρίζουμε τι συμβαίνει και τι πρέπει να γίνει. Μόνο εσείς ξέρετε αν το κάναμε».

Η πλάκα ανέφερε επίσης τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η οποία εκείνη την εποχή ήταν 415 ppm. Σήμερα, τον Μάρτιο του 2025, η συγκέντρωση είναι πάνω από 428 ppm, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

Λόγω της ασυνεπούς παρακολούθησης και των διαφωνιών σχετικά με το τι καθιστά παγετώνα και τι όχι, δεν είναι σαφές πόσοι ακριβώς παγετώνες έχουν χαθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν ότι έως και 10.000 παγετώνες διαφόρων μεγεθών μπορεί να έχουν ήδη χαθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής, ανέφερε η Washington Post το 2024.