Ο Πούτιν σχεδιάζει την επανένταξη των δυτικών εταιρειών στη ρωσική αγορά

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε το υπουργικό του συμβούλιο να προετοιμαστεί για την επιστροφή των δυτικών εταιρειών, επιδεικνύοντας μια πιθανή εταιρική αναγέννηση από την εξελισσόμενη προσέγγιση ΗΠΑ – Ρωσίας, αναφέρουν οι Financial Times.

Ο Πούτιν δήλωσε σήμερα Παρασκευή (21.2.2025) ότι θέλει οι ρωσικές εταιρείες να έχουν «ορισμένα πλεονεκτήματα» έναντι «εκείνων που επιστρέφουν στην αγορά μας» ως ανταπόδοση των δυτικών κυρώσεων. Αν και τα μέτρα θα ήταν αμυντικά, τα σχόλια αποτελούν την πρώτη ένδειξη σε ανώτατο επίπεδο ότι η Ρωσία εννοεί σοβαρά να καλωσορίσει πίσω τις δυτικές εταιρείες, αφού η πλήρους κλίμακας εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια προκάλεσε εταιρική έξοδο.

Από τότε, 472 ξένες εταιρείες έχουν εγκαταλείψει τη ρωσική αγορά, ενώ άλλες 1.360 έχουν μειώσει την παρουσία τους στη χώρα, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Ινστιτούτο Οικονομικών Σχολών του Κιέβου.

Την τηλεφωνική επικοινωνία του Πούτιν με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα ακολούθησαν οι πρώτες συνομιλίες υψηλού επιπέδου των χωρών μετά από τρία χρόνια στη Σαουδική Αραβία, όπου και οι δύο πλευρές εξέφρασαν ενδιαφέρον για την επανάληψη της οικονομικής συνεργασίας.

Ο Kirill Dmitriev, ο επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου που βοήθησε στη μεσολάβηση των συνομιλιών, ισχυρίζεται ότι οι αμερικανικές εταιρείες έχασαν 324 δισ. δολάρια από την απόσυρση από τη χώρα και δήλωσε ότι αναμένει κάποιες από αυτές να επιστρέψουν φέτος.

Το ινστιτούτο KSE λέει ότι οι αμερικανικές εταιρείες είχαν μόνο 52 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία, ενώ οι αμερικανικές εταιρείες που έφυγαν απέφεραν μόλις 36 δισ. δολάρια από το 2021 έως το 2023.

Μερικές αμερικανικές εταιρείες έχουν εκφράσει δειλά το ενδιαφέρον τους να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, σύμφωνα με τους FT, αν και καμία δεν έχει ακόμη λάβει ενεργά μέτρα για να επιστρέψει. Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ρωσία θα πρέπει να αφήσει δυτικές εταιρείες να εισέλθουν μόνο σε τομείς «όπου δεν θα υπάρξουν κίνδυνοι για την οικονομία», σε περίπτωση που «οποιοσδήποτε ξεκινήσει πάλι με λάθος τρόπο». 

Η προοπτική επιστροφής δυτικών επιχειρήσεων στη Ρωσία έχει προκαλέσει μια ασυνήθιστα ενεργή δημόσια συζήτηση μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων. Ενώ ορισμένοι έχουν επισημάνει ότι οι εταιρείες όπως η Visa και η Mastercard, καθώς και αρκετές δυτικές μάρκες πολυτελείας, θα ήταν ευπρόσδεκτες, άλλοι δήλωσαν ότι θα πρέπει να κάνουν πίσω έναντι των ρωσικών αντικαταστατών τους. 

Ο Ντένις Μαντούροφ, πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός, δήλωσε ότι η Ρωσία «θα εξετάσει την επιστροφή όσων διέφυγαν» προτού «βρει μια λύση με όσους μας ενδιαφέρει να συνεργαστούμε». Ο Μαντούροφ δήλωσε ότι οι λεπτομερείς συζητήσεις είναι απίθανες έως ότου οι δυτικές χώρες άρουν τις κυρώσεις, μια προοπτική που οι ΗΠΑ έθεσαν μετά τις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία.

Ο Μαντούροφ δήλωσε επίσης ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να συζητήσει την επανάληψη της συνεργασίας με την Boeing, η οποία στο παρελθόν ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού τιτανίου, αλλά παραδέχθηκε ότι το υπουργικό συμβούλιο δεν είχε πραγματοποιήσει καμία συζήτηση με την αμερικανική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών.

Άλλοι αξιωματούχοι άφησαν να εννοηθεί ότι οι δυτικές εταιρείες θα δυσκολευτούν να ανακτήσουν τη θέση τους στην αγορά, αφού τοπικοί παίκτες -σε πολλές περιπτώσεις με ισχυρούς δεσμούς με ανώτερα στελέχη του Κρεμλίνου- αναδείχθηκαν για να τις αντικαταστήσουν. 

Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν δήλωσε με τη σειρά του σήμερα ότι η Renault «δύσκολα θα έχει πιθανότητες» να επιστρέψει στη Ρωσία, αφού ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας αρνήθηκε να αποκλείσει την προοπτική αυτή. Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία πούλησε το 2022 το πλειοψηφικό της μερίδιο στη ρωσική αυτοκινητοβιομηχανία Avtovaz έναντι 2 Rbs2, που ισοδυναμεί με απομείωση 2,2 δισ. ευρώ. Διατηρεί όμως μια εξαετή επιλογή επαναγοράς.

Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι οι δυτικές εταιρείες «δεν είναι οικονομικοί φορείς, αλλά εργαλεία που χρησιμοποιούνται από εχθρικά καθεστώτα σε έναν υβριδικό πόλεμο κατά της Ρωσίας [στον οποίο] συμφώνησαν να συμμετάσχουν». Η ίδια απείλησε με «συνέπειες» για τις εταιρείες των οποίων οι χώρες δεν έδειξαν επαρκή σεβασμό στον ρωσικό και τον σοβιετικό στρατό.