Ο Νετανιάχου υπογράφει εκεχειρία και «ναρκοθετεί» την κυβέρνησή του

Σύμφωνα με την ανάλυση του Guardian, η φύση της πολιτικής που ασκεί ο κυβερνητικός συνασπισμός του Ισραήλ, ευνοεί εδώ και καιρό τους θεατρινισμούς. Το κύρος και η ψυχολογία του πρωθυπουργού του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, προσθέτει ένα επιπλέον στοιχείο πανικού και κυνικού υπολογισμού.

Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν εμφανή καθώς το Ισραήλ και η Χαμάς πλησίαζαν προς μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ιδιαίτερα στον αγώνα του Νετανιάχου να φέρει στα μέτρα του την αποτύπωση της συμφωνίας, η οποία μπορεί να τον βλάψει πολιτικά.

Η συμφωνία, όπως πολλοί στα ισραηλινά Μέσα Ενημέρωσης δεν άργησαν να επισημάνουν, είναι ουσιαστικά πανομοιότυπη με τη συμφωνία που τορπίλισε ο Νετανιάχου το καλοκαίρι, αφήνοντας περισσότερους ισραηλινούς ομήρους και στρατιώτες να πεθάνουν στους μήνες που μεσολάβησαν.

Επιπλέον, ειδικά για τη δεξιά και την ακροδεξιά του Ισραήλ, δεν είναι σαφές πώς μια διευθέτηση με διαπραγμάτευση συνάδει με την υπόσχεση του Νετανιάχου για «ολοκληρωτική νίκη» και πλήρη ήττα της Χαμάς. Αντίθετα, η συμφωνία, αν ισχύσει, προσφέρει τη δυνατότητα επιβίωσης της Χαμάς, με τους τραυματίες της να πηγαίνουν στην Αίγυπτο για περίθαλψη.

Η πραγματικότητα είναι ότι ένας πόλεμος χωρίς τέλος στη Γάζα βόλευε πάντα τον Νετανιάχου και τους υποστηρικτές του, σε αντίθεση με τα συμφέροντα του συνόλου των Ισραηλινών.

Επέτρεψε στον Νετανιάχου και στους υποστηρικτές του να κρύψουν κάτω από το χαλί, το μείζον ζήτημα της απόδοσης ευθυνών για τις αποτυχίες που σχετίζονται με την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Επέτρεψε επίσης στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, που ήδη βρέθηκε στο εδώλιο για διαφθορά, να παρουσιάσει την εικόνα μιας προσωπικότητας που ασχολείται με την ασφάλεια της χώρας του και η δίκη αυτή, τον εμποδίζει από το να εκτελέσει τα καθήκοντά του.

Ως ηγέτης εν καιρώ πολέμου, επικαλέστηκε τη μακροχρόνια σύμβαση στο Ισραήλ ότι η ενότητα πρέπει να υπερισχύει της πολιτικής για να συγκολλήσει τον κατακερματισμένο συνασπισμό του από τη δεξιά και την ακροδεξιά.

Η συμφωνία εκθέτει τον Νετανιάχου σε όλα αυτά τα μέτωπα, γεγονός που εξηγεί γιατί δεν αισθάνεται άνετα με το να δεθεί με αυτήν.

Ανοικτό το ενδεχόμενο κυβερνητικής κρίσης

Το πρόβλημα είναι ξεκάθαρα πολιτικό: Ο Νετανιάχου μπορεί πιθανότατα να κερδίσει μια δεσμευτική ψηφοφορία στο υπουργικό του συμβούλιο, αλλά αυτό θα μπορούσε να διακινδυνεύσει την κατάρρευση του συνασπισμού του εάν τα ακροδεξιά κόμματα αποχωρήσουν, επισπεύδοντας ενδεχομένως εκλογές που δεν έχει καμία εγγύηση ότι θα κερδίσει.

Πάνω σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η συνειδητοποίηση ότι το ενδιαφέρον του Ντόναλντ Τραμπ για το Ισραήλ, τον πόλεμό του και κυρίως για τον Νετανιάχου είναι στην καλύτερη περίπτωση συναλλακτικό και χτισμένο σε πολύ πιο σαθρά θεμέλια από την ταραγμένη σχέση με την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία απορρόφησε τις ταπεινώσεις που της φόρτωσε ο Νετανιάχου.

Αν υπάρχει ένα αίνιγμα είναι ότι, βραχυπρόθεσμα, οι ισραηλινοί πολιτικοί αναλυτές βλέπουν μια συμφωνία που θα εξασφαλίζει την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα και τον σταδιακό τερματισμό της επίθεσης του Ισραήλ κατά της Χαμάς ως μια ευρέως δημοφιλή κίνηση που πιθανότατα θα ωφελήσει τον Νετανιάχου.

«Ο Νετανιάχου παραπαίει», δήλωσε η δημοσκόπος και ακαδημαϊκός Ντάλια Σάιντλιν, η οποία πιστεύει ότι το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο θα υπογράψει τελικά τη συμφωνία. «Είναι διάσημος ως κάποιος που μπορεί να παραλύσει από αυτή την πίεση. Περνάει μια από αυτές τις περιόδους όπου δεν μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε αντικρουόμενες καταστάσεις».

«Αλλά αυτός κατασκεύασε αυτή την κατάσταση, ξεκινώντας όταν έφερε [τους ακροδεξιούς υπουργούς] Ιταμάρ Μπέν-Γκβίρ και Μπεζαλέλ Σμότριτς και στη συνέχεια τους έδωσε προτεραιότητα σε κάθε στάδιο έναντι άλλων επιλογών».

«[Παρ’ όλα αυτά] βρίσκεται σε καλή θέση για τις εκλογές λόγω της αντίληψης ότι έχει βλάψει τον άξονα αντίστασης υπό ιρανική ηγεσία στον Λίβανο και αλλού. Έχει επιστρέψει εκεί που πριν από τον πόλεμο. Με το 70% των Ισραηλινών να υποστηρίζει μια συμφωνία, θα ελπίζει σε μια ώθηση».

Μεγάλο ερωτηματικό οι σχέσεις με τον Τραμπ

Ο μεγάλος άγνωστος είναι γύρω από τον Τραμπ και πώς μπορεί να εξελιχθεί η σχέση του επερχόμενου προέδρου με τον Νετανιάχου.

«Η αίσθησή μου είναι ότι αυτό είναι ένα κομμάτι που λείπει», δήλωσε η Σάιντλιν. «Ποια είναι η ουσία πίσω από τη πίεση του Τραμπ στον Νετανιάχου [για να κάνει μια συμφωνία]; Κανείς δεν ξέρει».

Ειδικότερα, ο Νετανιάχου θα εξαρτάται από τον Λευκό Οίκο του Τραμπ που θα τον προστατεύει από τη σύλληψη και τη δίωξη στο διεθνές ποινικό δικαστήριο, καθώς και από τη διατήρηση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς το Ισραήλ.

Η έκταση του ενδιαφέροντος του Τραμπ για το Ισραήλ και τον Νετανιάχου -πέρα από την ηχηρή επιμονή του ότι δεν ήθελε να κληρονομήσει τον πόλεμο στη Γάζα- παραμένει ασαφής, όπως και ο τρόπος με τον οποίο οι Ισραηλινοί ψηφοφόροι θα εσωτερικεύσουν τα γεγονότα των τελευταίων 15 μηνών πολέμου όταν βρεθούν αντιμέτωποι με την προοπτική πρόωρων ή μη εκλογών.

«Είναι αποτρόπαιο να σκεφτεί κανείς ότι θα μπορούσαμε να το είχαμε υπογράψει αυτό τόσο καιρό πριν»

«Ξέρετε τι είναι γραμμένο [στη συμφωνία] και ξέρετε τι ήταν γραμμένο στις προηγούμενες προτάσεις, αυτές στις οποίες σχεδόν συμβιβαστήκαμε με τη Χαμάς», δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος στην εφημερίδα Yedioth Ahronoth, συνοψίζοντας τα συναισθήματα πολλών. «Είναι αποτρόπαιο να σκεφτεί κανείς ότι θα μπορούσαμε να το είχαμε υπογράψει αυτό τόσο καιρό πριν», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Και δεν μπορεί να αποφευχθεί – σε συνδυασμό με την ευτυχία είναι η τρομερή σκέψη που σε τρώει ανελέητα».

Το αποτέλεσμα αυτών των συγκλίνουσων πιέσεων και αβεβαιοτήτων ήταν να ωθήσει τον Νετανιάχου να κηρύξει αυτό που πολλοί υποψιάζονται ότι είναι μια κατασκευασμένη κρίση για τη συμφωνία, κατηγορώντας τη Χαμάς για υπαναχώρηση, ενώ παράλληλα προσπαθεί να υποδηλώσει ότι το Ισραήλ θα επιστρέψει στις μάχες στη δεύτερη φάση της συμφωνίας.

Αυτή η «εκδοχή της συμφωνίας», έγραψε ο Αμίρ Τιμπόν της Haaretz, «εμφανίζεται σε δηλώσεις και ενημερώσεις που δημοσιεύονται από το γραφείο του Νετανιάχου και τους πιστούς του στα μέσα ενημέρωσης, όπου η δεύτερη φάση της συμφωνίας είναι νεκρό γράμμα και το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να ανανεώσει τον πόλεμο μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης, ακόμη και με κόστος τη θυσία των ανδρών ομήρων του [που παραμένουν ακόμη στη Γάζα μετά την πρώτη φάση]».

Αυτό που θα έχει περάσει από το μυαλό πολλών παρατηρητών είναι ότι αυτή ακριβώς η ανησυχία έχει ανησυχήσει τους διαπραγματευτές της Χαμάς, οι οποίοι υπέγραψαν τη συμφωνία παρ’ όλα αυτά.

Αν ένα πράγμα είναι σαφές είναι ότι -σκόπιμα ή όχι- η συμπεριφορά του Νετανιάχου προοιωνίζεται κακή για μια συμφωνία που βασίζεται στην έναρξη νέων διαπραγματεύσεων κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, πριν από οποιαδήποτε δεύτερη φάση.

Υπάρχει ανησυχία ότι η σταδιακή προσέγγιση δημιουργεί τον κίνδυνο αποτυχίας σε κάθε επόμενη στροφή. Ακόμη και αν το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο υπογράψει τη συμφωνία, φαίνεται ότι δεν θα είναι η τελευταία λέξη.