Ο «εν αναμονή» Καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς την αμφισβητεί ανοιχτά και κλείνει το μάτι στην ΕΕ

Tην πιο σοβαρή πρόκληση στην ηγεσία της από τότε που ανέλαβε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πριν από έξι χρόνια πρόκειται να αντιμετωπίσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κι αυτή δεν θα προέλθει από τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, αλλά από τον φερόμενο ως σύμμαχό της στο κόμμα, τον αναμενόμενο καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.

Ο 69χρονος ηγέτης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), ο οποίος αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές στη Γερμανία στις 23 Φεβρουαρίου 2025 και να είναι ο επόμενος Καγκελάριος, δεν έχει κρύψει τα σχέδιά του να ασχοληθεί πολύ περισσότερο με τα ζητήματα της ΕΕ από ό,τι ο προκάτοχός του, Όλαφ Σολτς, και γλυκοκοιτάζει το στέμμα της Ευρώπης.  

Αυτή η πρόθεση αποκτά ακόμη μεγαλύτερη γεωστρατηγική σημασία, καθώς ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δηλώσει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει πολύ μεγαλύτερο βάρος στην παροχή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία.

«Η ΕΕ δεν πρέπει να παρουσιαστεί στην Ουάσινγκτον ως νάνος – γιατί τότε θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος», δήλωσε ο Μερτς σε πρόσφατη προεκλογική εκδήλωση στη Γερμανία.

Το μήνυμα από το Βερολίνο ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έπρεπε να είναι ευχάριστο νέο για την φον ντερ Λάιεν, η οποία θα κερδίσει έναν ισχυρό συντηρητικό σύμμαχο με γνώση των ευρωπαϊκών υποθέσεων (ο Μερτς ήταν ευρωβουλευτής από το 1989 έως το 1994).

Στις Βρυξέλλες υπάρχουν ακόμη και γκρίνιες ότι μια νίκη του Μερτς θα σήμαινε ότι η ΕΕ θα διοικείται από δύο Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες.

Αλλά μια πιο προσεκτική ματιά δείχνει ότι η «βασίλισσα Ούρσουλα» – ένα παρατσούκλι που έχει αποκτήσει χάρη τόσο στην επιβλητική της παρουσία όσο και στη σφιχτό έλεγχο εξουσίας στις Βρυξέλλες – είναι απίθανο να μοιραστεί εύκολα τη σκηνή με τον ηγέτη του CDU.

Η 66χρονη Φον ντερ Λάιεν «βασιλεύει» στις Βρυξέλλες από τότε που η πρώην Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ συνέβαλε στο να αποκτήσει τον ισχυρό εκτελεστικό ρόλο το 2019. Πράγματι, ενώ η Φον ντερ Λάιεν προήχθη σε υπουργό Άμυνας επί Μέρκελ, ο Μερτς παραμερίστηκε και εγκατέλειψε την πολιτική για να εργαστεί ως δικηγόρος επιχειρήσεων.

Η φον ντερ Λάιεν εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Όλαφ Σολτς για να αυξήσει την επιρροή της, με όχημα την απάντηση της ΕΕ στην πανδημία του Covid και στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Τώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσει έναν από τους πιο σφοδρούς αντιπάλους της Μέρκελ στο CDU, έναν γνώστη των ευρωπαϊκών υποθέσεων που στοχεύει να ενισχύσει την εξουσία των εθνικών πρωτευουσών εις βάρος των Βρυξελλών.

Οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των δύο μπορούν κάλλιστα να μετατραπούν σε μια κανονική «μάχη» εξουσίας, καθώς η Φον ντερ Λάιεν βρίσκεται αντιμέτωπη με το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Μερτς για την ΕΕ.

Η φον ντερ Λάιεν κινείται προς το πολιτικό κέντρο, προωθώντας τις πράσινες μεταρρυθμίσεις, την ισότητα των φύλων και τη διατήρηση των εσωτερικών συνόρων της Ευρώπης ανοιχτών. Αντίθετα ο Μερτς, είναι ένας κλασικός Δυτικογερμανός συντηρητικός που επιδιώκει την απορρύθμιση, έχει εκφραστεί κατά της ισότητας στην κυβέρνηση και δεν έχει πρόβλημα να κλείσει τα σύνορα της Γερμανίας.

Άνθρωποι κοντά στη φον ντερ Λάιεν και τον Μερτς στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες λένε ότι οι δύο θα μπορούσαν να υπερβούν τις παρελθούσες διαφωνίες τους για να βρουν έναν τρόπο συνύπαρξης, βασισμένο στον κοινό στόχο της ενίσχυσης της ΕΕ.

Εκπρόσωπος του CDU δήλωσε ότι οι δύο συνομιλούν τακτικά στο τηλέφωνο, εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον και συνεργάζονται καλά. Ένας αξιωματούχος της Επιτροπής κοντά στην φον ντερ Λάιεν είπε:

«Μοιράζονται τον ίδιο στόχο να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της απλοποίησης των επιχειρηματικών διαδικασιών».

Ωστόσο, άλλοι που έχουν παρατηρήσει τις αλληλεπιδράσεις τους τελευταίους μήνες περιγράφουν τη σχέση τους ως τεταμένη.

«Το καθοριστικό χαρακτηριστικό αυτής της σχέσης είναι ότι θα αποτελέσει ενδεχομένως έναν ανταγωνισμό για την ηγεσία στην Ευρώπη», δήλωσε ο Jan Techau, διευθυντής στο think tank Eurasia group.

«Είναι πολύ σαφές ότι η Φοντ ντερ Λάιεν ενδιαφέρεται να κυριαρχήσει στη σκηνή των Βρυξελλών…ενώ ο Μερτς θέλει φυσικά να αποκαταστήσει την ηγετική θέση της Γερμανίας στην Ευρώπη».

Πληροφορίες από Politico