Ο αμερικανός πεζοναύτης και η μικρή Αφγανή

Ο Τζόσουα Μαστ, ένας 41χρονος αμερικανός πεζοναύτης που κίνησε γη και ουρανό για να υιοθετήσει ένα ορφανό πολέμου από το Αφγανιστάν, με αποτέλεσμα να εμπλακεί σε μια πολυετή δικαστική διαμάχη στην οποία παρενέβη ακόμη και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ, θα παραμείνει τελικά στη θέση του. Σύμφωνα με την ειδική στρατιωτική επιτροπή που ανέλαβε να εξετάσει την υπόθεση, ο Μαστ ενήργησε μεν με τρόπο που δεν αρμόζει σε αξιωματικό, αλλά αυτό δεν αιτιολογεί την απομάκρυνσή του από τον στρατό.

Τι ακριβώς έκανε; Ολα άρχισαν πριν από μια πενταετία, συγκεκριμένα τη νύχτα της 5ης Σεπτεμβρίου 2019, όταν αμερικανικά επιθετικά ελικόπτερα έβαλαν στο στόχαστρό τους ένα χωριό σε μια απόμακρη περιοχή του Αφγανιστάν: τα πυρά ισοπέδωσαν πλινθόκτιστα σπίτια και προκάλεσαν τον θάνατο περίπου 20 ανθρώπων, κατά την επίσημη εκδοχή «αλλοδαπών μαχητών και των οικογενειών τους». Μέσα από τα συντρίμμια, όμως, ανασύρθηκε ζωντανό ένα νεογέννητο κοριτσάκι, το οποίο στη συνέχεια υιοθετήθηκε από την οικογένεια των Τζόσουα και Στέφανι Μαστ.

Ο Μαστ και η σύζυγός του ζούσαν τότε στην αγροτική κομητεία Φλουβάνα της Βιρτζίνια και κατάφεραν να πείσουν έναν τοπικό δικαστή να τους επιτρέψει να υιοθετήσουν το κοριτσάκι. Εκείνο όμως βρισκόταν ακόμη στο Αφγανιστάν, ενώ η τοπική κυβέρνηση είχε ήδη εντοπίσει άλλους συγγενείς της, οι οποίοι προσφέρθηκαν να το πάρουν υπό την προστασία τους, αναλαμβάνοντας την κηδεμονία της.

Το 2021, μετά την ανακατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν και την επιστροφή τους στην εξουσία, ο Τζόσουα Μαστ έσπευσε να συνδράμει την οικογένεια της μικρής ώστε να δραπετεύσει από το Αφγανιστάν. Ωστόσο, αφού κατάφεραν να φτάσουν στις ΗΠΑ, χρησιμοποίησε τα έγγραφα υιοθεσίας για να πείσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να αφαιρέσει την επιμέλεια του παιδιού από τους συγγενείς της και να την αναθέσει σε εκείνον και στη σύζυγό του. Οπως και έγινε, τελικά, με το κοριτσάκι από το Αφγανιστάν να μεγαλώνει έκτοτε με τους αμερικανούς θετούς γονείς του.

Μέλη της νομικής ομάδας του Σώματος Πεζοναυτών υποστήριξαν ότι ο Μαστ, στην προσπάθειά του να πετύχει τον στόχο του, καταχράστηκε τη θέση του, αγνόησε εντολές ανωτέρων του (περιλαμβανομένου και του τότε υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο) και παραβίασε τους κανόνες για χρήση απόρρητων πληροφοριών. Τελικά κρίθηκε ένοχος (σε διοικητικό επίπεδο) μόνο για ανάρμοστη συμπεριφορά.

Ο αμερικανός πεζοναύτης, που σήμερα ζει μαζί με την οικογένειά του στο Χάμπστεντ της Βόρειας Καρολίνας, αρνήθηκε τις κατηγορίες, επιμένοντας ότι δεν παράκουσε ποτέ άνωθεν εντολές και υποστηρίζοντας, μάλιστα, ότι τον ενθάρρυναν ανώτεροί του να κάνει ό,τι έκανε. Σημείωσε επίσης ότι υπήρξε απόλυτα πιστός στον κώδικα του Σώματος Πεζοναυτών, κάνοντας ό,τι μπορούσε ώστε να εξασφαλίσει την ασφάλεια της μικρής Αφγανής. Το μέλλον της, ωστόσο, εξακολουθεί να είναι αβέβαιο, καθώς το συγγενικό ζευγάρι που μεγάλωσε το παιδί επί 18 μήνες στο Αφγανιστάν επιδιώκει να αναιρέσει την υιοθεσία του από τον Μαστ.

Παρενέβη, μάλιστα, και το υπουργείο Δικαιοσύνης, υποστηρίζοντας καταρχάς ότι ο Μαστ είπε ψέματα στο δικαστήριο της Βιρτζίνια και σε ομοσπονδιακούς αξιωματούχους για να δικαιολογήσει την ανάληψη της κηδεμονίας του παιδιού, καθώς και πως οι ενέργειές του είχαν δυσμενή αντίκτυπο στη διεθνή εικόνα των ΗΠΑ.

Με στόχο την επανένωση του παιδιού με τους αφγανούς συγγενείς του πρόκειται να εργαστεί (από κοινού με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού αλλά και με την αφγανική κυβέρνηση) και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σε ανακοίνωσή του, εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ εξήγησε πως η σχετική απόφαση είναι «σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και την πολιτική των ΗΠΑ περί διευκόλυνσης της επανένωσης οικογενειών που χωρίστηκαν κατά τη διάρκεια ενόπλων συγκρούσεων».

Σημείωσε επίσης ότι το υπουργείο προέτρεψε τις δικαστικές αρχές της Βιρτζίνια να αποφανθούν υπέρ της επιστροφής του παιδιού στους αφγανούς συγγενείς του. Νωρίτερα φέτος το Εφετείο της Βιρτζίνια αποφάνθηκε κατά της αρχικής απόφασης υιοθεσίας. Τον λόγο έχουν πλέον οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Πολιτείας.

Ερωτηθείσα από τα μέλη της ειδικής στρατιωτικής επιτροπής αν η υπόθεση πως η μικρή Αφγανή θα μεγάλωνε καλύτερα στις ΗΠΑ παρά στο Αφγανιστάν θα μπορούσε να είναι προϊόν Δυτικών προκαταλήψεων, η Στέφανι Μαστ απάντησε πως «εκείνοι έχουν μια νοοτροπία επιβίωσης. Εμείς πιστεύουμε στη ζωή, στην ελευθερία και στην επιδίωξη της ευτυχίας, και θέλαμε να τα έχει και εκείνη όλα αυτά».

. . .