Οι 48 ώρες που οδήγησαν στο ρήγμα Τραμπ Ζελένσκι – Γιατί κάποιοι βλέπουν μια ευκαιρία

Ένα ερώτημα που έμεινε μεταξύ των συμμάχων και των δύο ανδρών ήταν αν ο αγώνας θα διέλυε τις ελπίδες για μια ειρήνη με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ – ή, ενδεχομένως, θα την βοηθούσε να προχωρήσει, όπως αναφέρει το CNNi.

Με ένα θυμωμένο μήνυμα στην πλατφόρμα του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «δικτάτορα χωρίς εκλογές», κατηγορώντας τον ότι οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξοδέψουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια «για να μπουν σε έναν πόλεμο που δεν θα μπορούσε να κερδηθεί».

Ακολούθησαν μία σειρά από έντονα σχόλια με τον Τραμπ να δηλώνει σε ομιλία του στο Μαιάμι: «Ο Ζελένσκι καλύτερα να κινηθεί πιο γρήγορα. Δεν πρόκειται να του μείνει χώρα».

Ουσιαστικά ο Τραμπ υιοθέτησε την θέση της Μόσχας για τον πόλεμο και τον πρόεδρο της Ουκρανίας, ο οποίος κήρυξε στρατιωτικό νόμο στην έναρξη της εισβολής της Ρωσίας, η οποία απέτρεψε τις προγραμματισμένες εκλογές.

Η ανάρτηση του Τραμπ δεν ήταν μια μεμονωμένη επίθεση. Για χρόνια, ο Αμερικανός πρόεδρος αντιμετώπιζε τον Ζελένσκι με σκεπτικισμό, αμφισβητώντας τις αποφάσεις του και πιέζοντάς τον να ξεκινήσει έρευνα για τον τότε αντίπαλό του Τζο Μπάιντεν. Ο Ουκρανός δεν το έκανε και ο Τραμπ δεν το ξέχασε.

Ο Τραμπ άσκησε κριτική στον Μπάιντεν αλλά και τον Ζελένσκι, υπονοώντας την Τετάρτη (19/2) το βράδυ ότι ο Ουκρανός πρόεδρος έπιασε την καλή με τη βοήθεια των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν.

«Αν είχατε τη διακυβέρνηση του Μπάιντεν για έναν ακόμη χρόνο», είπε ο Τραμπ, «θα ήσασταν στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν πρόκειται να συμβεί τώρα».

Στο μικροσκόπιο οι κινήσεις Ζελένσκι

Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, οι συνεργάτες του Τραμπ παρακολουθούν στενά τις δημόσιες δηλώσεις του Ζελένσκι – ιδίως την κριτική του για τον αποκλεισμό της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ από τις συνομιλίες με Ρώσους αξιωματούχους στη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα – με αυξανόμενο άγχος.

Η απογοήτευσή τους ήταν ήδη μεγάλη πριν από την Τετάρτη, ανέφεραν οι πηγές. Αλλά «χτύπησε κόκκινο» όταν ο Ζελένσκι είπε στους δημοσιογράφους στο γραφείο του στο Κίεβο ότι ο Τραμπ ζούσε σε έναν «ιστό παραπληροφόρησης».

Ο Τραμπ είπε στους συνεργάτες του που ήταν μαζί του στη Φλόριντα ότι ήθελε να απαντήσει άμεσα, κάτι που οδήγησε στην ανάρτησή του στο Truth Social, όπως αποκάλυψε αξιωματούχος που ταξίδευε με τον Τραμπ. Εκτόξευσε τον «διπλωματικό πύραυλο» καθ’ οδόν προς το κλαμπ του γκολφ στο Μαϊάμι και συνέχισε τα σχόλια ενώπιον του ακροατηρίου στο απογευματινό επενδυτικό συνέδριο στο Μαϊάμι. Ένα συνέδριο που χρηματοδοτήθηκε από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο φιλοξένησε συνομιλίες νωρίτερα την εβδομάδα μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων.

«Είναι μια απογοήτευση. Υπάρχει μια ισχυρή και θεμιτή αίσθηση ότι αυτός ο βίαιος πόλεμος πρέπει να σταματήσει και ότι αυτό το μονοπάτι χάνει έδαφος λόγω των δημόσιων δηλώσεων του Ζελένσκι», δήλωσε στο CNNi ένας άλλος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

Κατά την άποψη του Ζελένσκι, ωστόσο, το τέλος του πολέμου που οραματίζεται ο Τραμπ μοιάζει πολύ με αυτό που ζητά η Ρωσία. Ήδη, μέλη της κυβέρνησης του Τραμπ έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο ένταξης στο ΝΑΤΟ για το Κίεβο και είπαν ότι τα αμερικανικά στρατεύματα δεν θα συμβάλουν στην εγγύηση της ασφάλειας της Ουκρανίας όταν τελειώσει ο πόλεμος.

Για αυτούς τους λόγους, λέει ότι δεν μπορεί παρά να μιλήσει.

Η προσπάθεια του Ζελένσκι να μην διαταράξει τις ισορροπίες

Για μήνες, ο Ζελένσκι προσπαθούσε προσεκτικά να αποφύγει μια πλήρη ρήξη με τον νέο ομόλογό του στην Ουάσιγκτον. Διοργάνωσε μια συνάντηση τις εβδομάδες πριν από τις περσινές εκλογές με σκοπό να κατευνάσει μερικούς από τους σκεπτικισμούς σχετικά με την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο.

Οι άνδρες εμφανίστηκαν στην αρχή της συζήτησης στον Πύργο Τραμπ στο Μανχάταν για να δείξουν την προθυμία τους να συνεννοηθούν. Ο Τραμπ είπε ότι είχε «πολύ καλές σχέσεις» με τον Ουκρανό ηγέτη, αλλά πρόσθεσε ότι απολάμβανε επίσης μια «πολύ καλή σχέση» με τον αντίπαλό του στη Μόσχα, Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Ελπίζω να έχουμε περισσότερες καλές σχέσεις», παρενέβη ο Ζελένσκι.

«Αλλά, ξέρετε, χρειάζονται δύο για το ταγκό», απάντησε ο Τραμπ.

Εκείνη την εποχή κανείς δεν έδωσε σημασία στη στοιχομυθία. Πέντε μήνες αργότερα, φαίνεται να προμηνύει το αξιοσημείωτο ρήγμα που αναδύεται τη στιγμή που ο Τραμπ θέλει να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Πούτιν στη Σαουδική Αραβία.

Η αλλαγή στην αμερικανική πολιτική

Λίγοι ξένοι ηγέτες έχουν ανοσία στις εναλλαγές της διάθεσης του Τραμπ, οι οποίες κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του οδήγησαν σε ακύρωση ταξιδιών στο εξωτερικό, σε τηλεφωνήματα που τερματίστηκαν απότομα όταν ο Τραμπ έκλεισε το τηλέφωνο και στην επιβολή νέων σκληρών δασμών.

Ωστόσο, μέχρι τώρα, η στάση του Τραμπ δεν φαινόταν να σηματοδοτεί μια τέτοια ολική αλλαγή στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, σε απόσταση από τους μακροχρόνιους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη και προς το Κρεμλίνο.

Πολλοί από τους συμμάχους του Τραμπ είπαν ότι ο Ζελένσκι έπρεπε να δει την οργή του Τραμπ να έρχεται.

«Η ιδέα ότι ο Ζελένσκι πρόκειται να αλλάξει τη γνώμη του προέδρου κακολογώντας τον στα δημόσια μέσα ενημέρωσης, όλοι όσοι γνωρίζουν τον πρόεδρο θα σας πουν ότι είναι ένας απαίσιος τρόπος σε αυτή τη διοίκηση», είπε ο Βανς στη βρετανική Daily Mail.

Σε μία προσπάθεια να εξηγήσουν τις δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επέμειναν ότι ο πρωταρχικός -στην πραγματικότητα ο μοναδικός- στόχος του είναι να τερματίσει την τριετή σύγκρουση στην Ουκρανία, την οποία πιστεύει ότι κακοδιαχειρίστηκε θλιβερά η προηγούμενη κυβέρνηση.

Η επιμονή στη διευθέτηση του πολέμου, λένε, έχει καθυστερήσει πολύ μετά από χρόνια έντονης σύγκρουσης. Ο ίδιος ο Τραμπ εμφανίστηκε να μην γνωρίζει τα ακριβή περιγράμματα της διευθέτησης που θα οδηγήσουν στο τέλος του πολέμου. «Δεν με νοιάζει τόσο πολύ τίποτα άλλο από το να σταματήσω να σκοτώνονται, να σκοτώνονται εκατομμύρια άνθρωποι», είπε την περασμένη εβδομάδα.

Ωστόσο, το πώς επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο ενώ επικρίνει τον Ζελένσκι και ευθυγραμμίζεται με τα ρωσικά σημεία συζήτησης δεν είναι ξεκάθαρο.

Το μεγάλο σχέδιο του Τραμπ

Οι Ρεπουμπλικάνοι σύμμαχοι του Τραμπ στην Ουάσιγκτον υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος μπορεί να έχει ένα μεγάλο σχέδιο στο μυαλό του.

«Αυτό που υποστηρίζω είναι μια ειρηνική έκβαση και αποτέλεσμα στην Ουκρανία», είπε ο ηγέτης της πλειοψηφίας της Γερουσίας Τζον Θιουν όταν ρωτήθηκε εάν είχε ανησυχίες για τη ρητορική του προέδρου για την Ουκρανία. Ο Θιουν είπε ότι πιστεύει ότι ο Τραμπ και η ομάδα του εργάζονται για την επίτευξη ειρήνης και «αυτή τη στιγμή, πρέπει να τους δώσετε λίγο χώρο».

Ο γερουσιαστής Κέβιν Κράμερ, Ρεπουμπλικανός στη Βόρεια Ντακότα, είπε ότι ο Τραμπ «πάντα τοποθετείται για κάτι», προσθέτοντας ότι υποψιάζεται ότι ο Τραμπ μπορεί να «τοποθετεί για μια διαπραγμάτευση» με τον Πούτιν μέσω των σχολίων του για τον Ζελένσκι.

Παρόλα αυτά, ο Τραμπ θα απαιτήσει ανταλλάγματα από τον Ζελένσκι, εάν ο τερματισμός της σύγκρουσης από τις διαπραγματεύσεις είναι επιτυχής. Και αν είναι σοβαρός να κρατήσει τα αμερικανικά στρατεύματα έξω από τη σύγκρουση, θα χρειαστεί τους Ευρωπαίους συμμάχους να εντείνουν τα δικά τους ειρηνευτικά στρατεύματα, με ορισμένες χώρες να έχουν ήδη προσφερθεί.

Ορισμένοι σύμβουλοι και σύμμαχοι του Τραμπ βλέπουν όντως μια στρατηγική στην αμηχανία. Ένας συνεργάτης του Τραμπ, ο οποίος μίλησε με τον πρόεδρο στη Φλόριντα τις τελευταίες ημέρες, είπε ότι ένας λόγος πίσω από την επίθεση του Τραμπ στην Ουκρανία είναι να τρομάξει την Ευρώπη να κάνει περισσότερα για να υπερασπιστεί το Κίεβο.

«Βλέπετε, υπάρχει μια μέθοδος για την τρέλα», είπε το άτομο, δείχνοντας μια αναφορά ότι η Δανία είχε δεσμευτεί να αυξήσει τις δαπάνες για όπλα.

Ένας σύμβουλος του Τραμπ επανέλαβε αυτό το αίσθημα την Τετάρτη, λέγοντας στο CNNi: «Αν άλλες ευρωπαϊκές χώρες ανταποκρίνονται κατά το ήμισυ όσο η Δανία, τότε αυτό είναι μια τεράστια νίκη».

Γράφοντας στο X, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον – ο οποίος διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία – αντέκρουσε τους περισσότερους ισχυρισμούς του Τραμπ, αλλά είπε ότι ο πρώην ομόλογός του βλέπει την μεγαλύτερη εικόνα.

«Πότε θα σταματήσουμε εμείς οι Ευρωπαίοι να σκανδαλιζόμαστε για τον Ντόναλντ Τραμπ και θα αρχίσουμε να τον βοηθάμε να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο;» έγραψε ο Τζόνσον. «Φυσικά η Ουκρανία δεν ξεκίνησε τον πόλεμο. Θα μπορούσατε επίσης να πείτε ότι η Αμερική επιτέθηκε στην Ιαπωνία στο Περλ Χάρμπορ. Φυσικά, μια χώρα που υφίσταται μια βίαιη εισβολή δεν πρέπει να διοργανώνει εκλογές. Δεν έγιναν γενικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1935 έως το 1945. Φυσικά το ποσοστό του Ζελένσκι δεν είναι 4%. Στην πραγματικότητα είναι περίπου ίδιο με του Τραμπ».

«Οι δηλώσεις Τραμπ δεν έχουν σκοπό να είναι ιστορικά ακριβείς, αλλά να σοκάρουν τους Ευρωπαίους στη δράση», συνέχισε.

Η στάση των Ευρωπαίων

Πράγματι, οι βιαστικά οργανωμένες διασκέψεις των Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι αυτή την εβδομάδα που φιλοξενήθηκαν από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν υποδηλώνουν ότι τα λόγια του Τραμπ ελήφθησαν πολύ σοβαρά υπόψη.

«Η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τους Ευρωπαίους», είπε ο Μακρόν σε συνέντευξή του σε γαλλικές περιφερειακές εφημερίδες. «Μη νομίζετε ότι το αδιανόητο δεν μπορεί να συμβεί, συμπεριλαμβανομένου του χειρότερου».

Την ίδια στιγμή, ο Μακρόν δεν εγκαταλείπει εντελώς τον Τραμπ. Θα βρεθεί στην Ουάσιγκτον την επόμενη εβδομάδα για συνάντηση, όπως και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα ήταν πρόθυμος να στείλει στρατεύματα για να ενεργήσουν ως ειρηνευτικές δυνάμεις στην Ουκρανία.

Και οι δύο άνδρες μίλησαν στον Ζελένσκι την Τετάρτη (19/2) μετά τις προσβολές του Τραμπ.

Ο Τραμπ αναλαμβάνει και περισσότερο τον ρόλο του ειρηνοποιού – ανεξάρτητα από το κόστος – παραβλέποντας τις ξεφτισμένες δυτικές συμμαχίες και την ανατροπή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.

«Διαπραγματευόμαστε επιτυχώς το τέλος του πολέμου με τη Ρωσία, κάτι που όλοι παραδέχονται ότι μόνο ο Τραμπ θα μπορέσει να κάνει», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος την Τετάρτη το βράδυ, μιλώντας για τον εαυτό του ξανά και ξανά σε τρίτο πρόσωπο.

«Στην κυβέρνηση Τραμπ, θα μπορέσουμε να το κάνουμε. Νομίζω ότι ο Πούτιν το παραδέχτηκε ακόμη και αυτό».