Οι φυσικοθεραπευτές, ένα βήμα πριν την ένταξή τους στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Με αυτον τον τρόπο, αφενός το μήνυμα της πρόληψης αποκτά ιδιαίτερη σημσία και απτό νόημα, αφετέρου, καθώς η Ελλάδα αποτελεί μία κοινωνία γηρασμένη, όπως και οι περισσότερες χώρες της ΕΕ, η «ενεργός και υγιής γήρανση» μπορεί να είναι εφικτή.

Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, αναφέροντας πως «η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έχει ήδη αναγνωρίσει την αναγκαιότητα να ενταχθούν πιο ενεργά οι φυσικοθεραπευτές στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) της χώρας μας.

Η επόμενη ημέρα στην Υγεία είναι η Πρόληψη και αυτό είναι το μήνυμα του ιδίου του Πρωθυπουργού κου Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και του Υπουργού Υγείας, κου Άδωνι Γεωργιάδη» τόνισε.

Η κυρία Αγαπηδάκη, προανήγγειλε δύο τρόπους με τους οποίους η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας θα εντάξει πιο ενεργά τους φυσικοθεραπευτές στην ΠΦΥ:

– Μέσω προγράμματος χρηματοδοτούμενου από το ΕΣΠΑ, βάσει του οποίου οι φυσικοθεραπευτές θα προσεγγίζουν ηλικιωμένους συνανθρώπους μας ηλικίας άνω των 65 ετών στις οικίες τους και θα εφαρμόζουν προγράμματα μείωσης της βλάβης και μυικής ενδυνάμωσης και αποφυγής επιπλοκών, όπως κατακλίσεις, δυσκαμψίες κλπ.

– Με την προκήρυξη θέσεων στελέχωσης της ΠΦΥ με φυσικοθεραπευτές η οποία βρίσκεται ήδη σε επεξεργασία.

Γνωμοδοτική Επιτροπή άμεσα

Μάλιστα η κυρία Αγαπηδάκη ζήτησε από τον πρόεδρο του Π.Σ.Φ., κ. Πέτρο Λυμπερίδη, να συγκροτηθεί ομάδα αποτελούμενη από νέους επιστήμονες Φυσικοθεραπευτές, η οποία θα λειτουργεί ως γνωμοδοτική επιτροπή προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ενώ ολοκληρώνοντας την ομιλία της ανέφερε: «Η Ελλάδα έμαθε την δημόσια υγεία με την πανδημία του νέου κορονοϊού. Μάθαμε, έτσι, και την Πρόληψη, για την οποία έχουμε τα εμβόλια, τον υγιεινό τρόπο ζωής και τους προσυμπτωματικούς ελέγχους. Εάν αποτύχει αυτή η τριάδα, η Ιατρική δεν θα μπορεί να κάνει πολλά, όσο η Ευρώπη – αλλά και η χώρα μας – γερνάει και οι ηλικιωμένοι συσσωρεύονται στα νοσοκομεία».

Θέλουμε φυσικοθεραπευτές, ακόμη και για την κατάθλιψη & το άγχος

Ο Ομότιμος Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Χρήστος Λιονής, στην κεντρική ομιλία της τελετής έναρξης του Συνεδρίου, υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «το μόνο εμπόδιο, που υπάρχει σήμερα, για την πλήρη ένταξη των φυσικοθεραπευτών στην ΠΦΥ της χώρας μας είναι η φτωχή γνώση των γιατρών για τον ρόλο της Φυσικοθεραπείας». Επάνω σε αυτό, ανέφερε το προσωπικό του παράδειγμα όπου κατά τη διάρκεια της μετεκπαίδευσής του στη Σουηδία, είδε ότι το 50% της δραστηριότητας των Κέντρων Υγείας εκεί αφορούσε την Φυσικοθεραπεία.

«Η ΠΦΥ δεν διαθέτει ηγεσία για να τεκμηριώσει τον λόγο και τον ρόλο της Φυσικοθεραπείας, ενώ υποφέρει διαχρονικά και από την υποχρηματοδότηση», σημείωσε ο κ. Λιονής, συμπληρώνοντας ότι

«θέλουμε Φυσικοθεραπευτές, εκπαιδευμένους ακόμη και στις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις – στην Κατάθλιψη και τις Αγχώδεις Διαταραχές. Θέλουμε θεραπευτές και όχι μόνο Φυσικοθεραπευτές. Νέος ρόλος σε μία νέα εποχή.

Αυτοί θα παρεμβαίνουν και σε περιστατικά ψυχικών διαταραχών. Ο Μετασχηματισμός,» είπε, «είναι μία έννοια, την οποία εισήγαγε διεθνώς η πανδημία του νέου κορονοϊού. Συστήματα Υγείας τα οποία δεν θα μπορέσουν να μετασχηματισθούν δεν έχουν μέλλον. Ακόμη και μόνος του μπορεί να δράσει ο Φυσικοθεραπευτής. Να προσδιορίσουμε, λοιπόν, τα σχετικά πεδία. Να συνδυάσουμε Φυσικοθεραπεία και Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας».

Φυσικοθεραπεία για να παραμείνουμε υγιείς

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολούθησαν οι συμμετέχοντες και την ομιλία του Καθηγητή Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Νορβηγίας, κ. Joost Van Wijchen, ο οποίος μετέχει στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Φυσικοθεραπείας στο working group για την Εκπαίδευση, ενώ έχει διατελέσει και Αντιπρόεδρος στον ENPHE (Ένωση Πανεπιστημιακών Σχολών Φυσικοθεραπείας της Ευρώπης). Ο κος Wijchen επεσήμανε ότι «Πρέπει να δούμε με ποιούς τρόπους μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να παραμείνουν υγιείς» ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στην αυτενέργεια του ασθενούς: «η Φυσικοθεραπεία στην Ευρώπη επιδιώκει μία ισορροπία μεταξύ της ιδιότητας του ασθενή και της αυτενέργειάς του (ενεργή συμμετοχή στο πρόβλημά του). Έτσι, τίθενται στο πεδίο μας η Ηθική Αυτονομία, η Λογοδοσία και η Συνεργασία. “Φροντίζουμε τον ασθενή” σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε το “ταξίδι” του από την ασθένεια στην αυτενέργεια».

Ο κ. Wijchen, αναγνώρισε την προσπάθεια της Φυσκοθεραπείας να αναγνωριστεί ως αυτόνομος επαγγελματικός κλάδος στην Ελλάδα και αναφέρθηκε στις εξής προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει:

– Την αύξηση των υπερηλίκων (γεγονός το οποίο είναι ιδιαιτέρως έντονο και στην Βόρεια Ευρώπη)

– Την αύξηση των μη μεταδοτικών νοσημάτων, με τα οποία όλοι θα βρισκόμαστε αντιμέτωποι ολοένα και περισσότερο.

– Τις διευρυνόμενες ανισότητες στην πρόσβαση στις δομές Υγείας και στην έκβαση των θεραπειών, καθώς δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες δυνατότητες να παραμείνουν υγιείς.

Η δαπάνη στο Βέλγιο, 15 φορές πάνω από την Ελλάδα

Ο Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) κ. Κωνσταντίνος Αθανασάκης, επισήμανε μεταξύ άλλων, ότι «από την επέκταση της Φυσικοθεραπείας σε όλα τα πεδία, τα συστήματα Υγείας κερδίζουν από την άποψη του οικονομικού κόστους – και μάλιστα κερδίζουν πολύ» συνεχίζοντας πως «η αύξηση της δαπάνης για την φυσικοθεραπεία συνδέεται σε όλες τις σχετικές μελέτες με την αύξηση του καθαρού οικονομικού οφέλους για το σύστημα Υγείας».

Ανέφερε επίσης ότι η Φυσικοθεραπεία έχει αποδειχθεί πως για ένα μεγάλο εύρος ασθενειών – το οποίο περιλαμβάνει από μυοσκελετικές παθήσεις και τραυματισμούς μέχρι νευρολογικές παθήσεις – αποτελεί την πιο οικονομικά αποδοτική θεραπευτική προσέγγιση συγκριτικά με άλλες πιο δαπανηρές (και ίσως λιγότερο αποτελεσματικές) παρεμβάσεις.

«Το οικονομικό κόστος είναι πάντα χαμηλότερο στα άτομα τα οποία υποβλήθηκαν σε Φυσικοθεραπεία, σε σχέση με τα άτομα τα οποία δεν έλαβαν την σχετική φροντίδα» ανέφερε, συμπληρώνοντας πως «π.χ στην οσφυαλγία η θεραπευτική προσέγγιση με αιχμή του δόρατος την Φυσικοθεραπεία, εκτός από την ανακούφιση από τον πόνο και την άμεση βελτίωση της κινητικότητας του ασθενή, είναι και οικονομικά αποδοτική – κάτι το οποίο κατέδειξε η πλειοψηφία του συνόλου των μελετών που εξετάστηκαν» υπογράμμισε, και συνέχισε «Στις ΗΠΑ, όπου το σύστημα Υγείας επιβαρύνεται ετησίως με περίπου 135 δισ$ από δαπάνες που προορίζονται για την αντιμετώπιση περιστατικών οσφυαλγίας, εκτιμάται ότι το μέσο καθαρό όφελος από τη θεραπεία της οσφυαλγίας με Φυσικοθεραπεία ανέρχεται στα 4.160$ ανά συνεδρία. Μάλιστα, σε πολλά κράτη της Ευρώπης έχει καταστεί καθημερινότητα η αυτοπαραπομπή (Direct Access) στην Φυσικοθεραπεία, κάτι το οποίο δεν υπάρχει στην Ελλάδα καθώς στη χώρα μας θεωρούμε λανθασμένα ότι η Φυσικοθεραπεία αποτελεί μία συμπληρωματική φροντίδα και όχι μια φροντίδα “πρώτης γραμμής”.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στο Βέλγιο που έχει τον ίδιο πληθυσμό με τη χώρα μας, η δαπάνη Φυσικοθεραπείας είναι 15 φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην Ελλάδα και ανέρχεται στα 1.120.000.000 ευρώ, ενώ στη χώρα μας είναι 80.000.000 ευρώ.

Ο κ. Αθανασάκης αναφέρθηκε επίσης και στο οικονομικό όφελος από την έγκαιρη εξαγωγή των ασθενών από τα νοσοκομεία με την συνέχιση της θεραπείας με κατ’ οίκον υπηρεσίες Φυσικοθεραπείας. Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Στην Ελλάδα, το Σύστημα Υγείας είναι δυστυχώς δομημένο στην βάση “της αναμονής να αρρωστήσει κάποιος”. Όμως θα πρέπει να εξάγουμε, τους συμπολίτες μας από τα νοσοκομεία – και γρήγορα μάλιστα. Στις περισσότερες περιπτώσεις (όταν επιτρέπεται από την κατάσταση του ασθενή) η Φυσικοθεραπεία δύναται να πραγματοποιηθεί και κατ’ οίκον -εκτός κλειστών νοσοκομειακών δομών- αποδεσμεύοντας επιπλέον νοσοκομειακές κλίνες και πόρους που θα κατευθυνόντουσαν για την κάλυψη των εξόδων νοσηλείας. Πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός πως οι κατ’ οίκον υπηρεσίες Φυσικοθεραπείας είναι οικονομικά αποδοτικές – και ειδικά όταν λαμβάνεται υπόψη ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στη μελλοντική χρήση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. Τα προγράμματα Φυσιοθεραπείας στο σπίτι συνδέονται με την πρόωρη έξοδο από το νοσοκομείο μειώνοντας έτσι τη διάρκεια παραμονής των ασθενών στο νοσοκομείο».

Το δώρο της συνεχούς εκπαίδευσης

Τέλος, ο Πρόεδρος του Π.Σ.Φ. κ. Πέτρος Λυμπερίδης αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Συλλόγου που αναβαθμίζουν το επάγγελμα και την επιστήμη της Φυσικοθεραπείας, όπως αυτή της μοριοδότησης της συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης που ξεκίνησε από το συγκεκριμένο Συνέδριο, μέσω του Ινστιτούτου Επιστημονικών Θεμάτων (Ι.Ε.Θ) του Π.Σ.Φ. και του Προέδρου του, Καθηγητού κ. Γεωργίου Γιόφτσιου.

Επιπρόσθετα, ο κος Λυμπερίδης ζήτησε την άμεση και τη στενή συνεργασία του Υπουργείου Υγείας και του Π.Σ.Φ., για την προώθηση όλων εκείνων των θεσμικών παρεμβάσεων που θα θεμελιώσουν το ρόλο του Φυσικοθεραπευτή στην πρόληψη και την συμβουλευτική στην ΠΦΥ.