Οι πάγοι λιώνουν στη Γροιλανδία και τα σκυλιά περπατούν στο νερό!

Τον Ιούνιο του 2019, μια εντυπωσιακή φωτογραφία σκυλιών Χάσκι που φαίνονταν σαν να περπατούν πάνω στα νερά της Γροιλανδίας έγινε γρήγορα viral στο διαδίκτυο. Τραβήχτηκε από τον Στίβεν Ολσεν, έναν κλιματολόγο του Δανικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου, επικεφαλής της Blue Action – μιας ευρωπαϊκής οργάνωσης που ερευνά την επίδραση μιας μεταβαλλόμενης Αρκτικής στον καιρό και στο κλίμα του πλανήτη.

Ο Ολσεν δηλώνει ότι οι αντιδράσεις του κοινού τον εξέπληξαν, καθώς πολλοί είδαν τη φωτογραφία ως κάτι υπέροχο, ενώ εκείνος «ως ένδειξη μιας τρομακτικής κατάστασης», όπως λέει στο BBC. Κι αυτό γιατί τα σκυλιά στην πραγματικότητα περνούσαν μέσα ένα λεπτό στρώμα νερού, πάνω από έναν θαλάσσιο πάγο του Ινγφιλντ Μπρέντνιγκ – ενός φιόρδ έκτασης 80 χιλιομέτρων στη βορειοδυτική Γροιλανδία.

Ο Ολσεν τράβηξε τη φωτογραφία καθώς ταξίδευε με μια ομάδα επιστημόνων που παρακολουθούσαν τις συνθήκες της θάλασσας και του πάγου κοντά στην πόλη Καανάακ – μια από τις πιο βόρειες κοινότητες του κόσμου. Η αποστολή τους ήταν να ανακτήσουν επιστημονικά όργανα που είχαν αναπτύξει εκεί κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χειμώνα.

Ταξιδεύοντας για πολλές ώρες, συνειδητοποίησαν πόσο ακραίο ήταν το λιώσιμο των πάγων κάτω από τα πόδια τους, καθώς μαζί με ντόπιους κυνηγούς έψαχναν για σημεία ξηράς ώστε να βγάλουν τα σκυλιά και τα έλκηθρα από το νερό. Οταν τελικά δεν βρήκαν κανένα, αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην ακτή.

Τα σκυλιά γενικά διστάζουν να βρέξουν τα πόδια τους, λέει ο Ολσεν στο BBC. «Συνήθως όταν συναντάμε νερό, είναι επειδή υπάρχουν ρωγμές στον πάγο της θάλασσας, και τα σκυλιά αναγκάζονται να πηδήξουν από πάνω του», εξηγεί. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση δεν τους ενοχλούσε ιδιαίτερα, καθώς το νερό ήταν πολύ ζεστό, με τη θερμοκρασία να φθάνει τους 14 βαθμούς Κελσίου.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να ανακτήσουν τα όργανά τους από την περιοχή λίγες ημέρες αργότερα, όταν το νερό είχε πια αποστραγγιστεί μέσα από μικρές ρωγμές στο στρώμα πάγου. Ακολούθως είχαν ένα σύντομο χρονικό διάστημα για να ξεκινήσουν το ταξίδι της επιστροφής, πριν ο πάγος αρχίσει να καταρρέει και να σπάει.

Ο Ολσεν δηλώνει σοκαρισμένος από το γρήγορο λιώσιμο των πάγων την εποχή που τράβηξε τη φωτογραφία, στα μέσα Ιουνίου του 2019. Εκείνη ήταν μόλις η δεύτερη φορά που αντίκριζε ένα τόσο ακραίο γεγονός στα 15 χρόνια ερευνών του στη Γροιλανδία. «Απαιτεί μια ξαφνική έκρηξη ζεστού αέρα πάνω από τη χιονισμένη ακτή και τον συμπαγή θαλάσσιο πάγο – ένα ακραίο γεγονός για τις αρχές του καλοκαιριού», λέει στο BBC.

Περιστατικά ακραίας τήξης όπως αυτό που αντιμετώπισε ο Ολσεν, συνήθως συμβαίνουν προς τα τέλη Ιουλίου, αλλά το 2019 είχαν ξεκινήσει από τα μέσα Απριλίου –έξι έως οκτώ εβδομάδες πριν από την εποχή τους, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Αμερικανικής Ωκεανογραφικής και Ατμοσφαιρικής Υπηρεσίας για την περίοδο 1981-2020– και είχαν επηρεάσει το 95% ου στρώματος πάγου της Γροιλανδίας.

Τέτοια φαινόμενα πρώιμης τήξης μπορεί να αποκτήσουν  χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας και να οδηγήσουν σε περισσότερη τήξη, καθώς μειώνεται η ποσότητα του χιονιού και των πάγων που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία πίσω στο Διάστημα, και κρατούν την επιφάνεια δροσερή.

Η Γροιλανδία γνώρισε απώλειες πάγου σε επίπεδα ρεκόρ το 2019, αποβάλλοντας συνολικά 532 δισεκατομμύρια τόνους από το γιγάντιο στρώμα πάγου της, σύμφωνα με μελέτη του 2020. Κατά μέσο όρο, η Γροιλανδία χάνει 234 δισεκατομμύρια τόνους πάγου ετησίως – αρκετά ώστε να γεμίσουν το υψηλότερο κτίριο της Νέας Υόρκης, το Empire State Building, 6.324 φορές.

Το 2019 και το 2012 ήταν οι πιο ασυνήθιστα θερμές χρονιές για τη Γροιλανδία. Στη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου του 2012 η θερμοκρασία ήταν 2 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από το μέσο όρο της περιόδου 1981-2010, και πάνω από 1,5 βαθμό Κελσίου θερμότερη σε ολόκληρο το στρώμα πάγου. Αυτά τα ακραία θερμοκρασιακά φαινόμενα συμβαίνουν πλέον όλο και συχνότερα, όπως αναφέρει το BBC.

Δεδομένου ότι το λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία είναι στατιστικά πολύ λιγότερο από εκείνο που παρατηρείται στην Ανταρκτική, οι τεράστιοι όγκοι νερού στους πάγους της σοκάρουν τους κλιματολόγους. Συνήθως, το νερό διαρρέεται μέσα από ρωγμές στον πάγο, οπότε δεν δημιουργούνται τεράστιες λίμνες κρύου νερού. Αντιθέτως, το θερμό νερό που καταλήγει στα έγκατα των στρωμάτων πάγου, θερμαίνει το σύνολό τους.

Το γρήγορο λιώσιμο των πάγων επηρεάζει ήδη τον τρόπο ζωής των τοπικών κοινωνιών, αναγκάζοντάς τες να προσαρμόσουν το κυνήγι και το ψάρεμα τους. Παράλληλα, κάνει πολύ δύσκολη την αποστολή των επιστημόνων για την πραγματοποίηση ερευνών στην επιφάνειά τους – αναγκάζοντάς τους να βασιστούν περισσότερο σε αυτοματοποιημένα όργανα, αντί για την επιτόπια παρακολούθηση.

Η φωτογραφία βοήθησε στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ευπάθεια της Γροιλανδίας στην κλιματική αλλαγή. Μια εικόνα είναι ισχυρότερη από χίλιες λέξεις, όσον αφορά στην επικοινωνιακή διαχείριση των φαινομένων κλιματικής αλλαγής εκ μέρους των επιστημόνων, καταλήγει το BBC.

. . .