Οι νομικοί «πονοκέφαλοι» της Google και της Apple

Για την Apple η εβδομάδα ξεκίνησε με μία εξαιρετική είδηση, όπως ήταν η παρουσίαση των νέων iPhone 16. Αλλά και με μία δυσάρεστη, καθώς έχασε τη νομική «μάχη» με την Ευρωπαϊκής Επιτροπή και καλείται να επιστρέψει στο ιρλανδικό κράτος 13 δισ. ευρώ! Όπως και η Google καλείται να καταβάλει το πρόστιμο των 2,4 δισ. δολαρίων που της επέβαλε η Κομισιόν το 2017 καθώς απερρίφθη η έφεση της, επίσης, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

Τα νομικά τμήματα δύο εκ των μεγαλύτερων τεχνολογικών «κολοσσών» έχουν βρεθεί με υπέρμετρο φόρτο εργασίας, καθώς έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της ΕΕ που επιδιώκει αφενός να περιορίσει τις μονοπωλιακές πρακτικές και τα τρικ που χρησιμοποιούν Apple και Google για να μειώσουν τους φόρους που καλούνται να πληρώσουν. Η Google είναι και στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών κατηγορούμενη για μονοπωλιακές πρακτικές και αυτή η νομική «μάχη», επίσης, ξεκίνησε στις αρχές της εβδομάδας, δημιουργώντας προφανώς μία αρνητική δημοσιότητα για μία από τις μεγαλύτερες και πιο γνωστές εταιρείες του πλανήτη.

Όσον αφορά στην Ευρώπη, ήταν το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο και το ανώτατο δικαστικό όργανο της Ένωσης, το οποίο απέρριψε τις εφέσεις των Apple και Google. Στην πρώτη περίπτωση, η ΕΕ είχε επιβάλλει το 2016 στην Apple να επιστρέψει ένα ποσό της τάξεως των 13 δισ. ευρώ που ήταν φοροαπαλλαγές από την Ιρλανδία προκειμένου να έχει εκεί την έδρα των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων της. Με την Ιρλανδία να είναι και ο τόπος όπου γίνονται οι τιμολογήσεις για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρει η Apple στην Ευρώπη.

Στην περίπτωση της Google το πρόστιμο των 2,4 δισ. ευρώ επεβλήθη το 2017 και αφορούσε μονοπωλιακές πρακτικές που ακολουθούσε η εταιρεία, περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Σε γενικές γραμμές, είναι ο ίδιος λόγος που η Google, ή πιο σωστά η Alphabet που είναι και η μητρική εταιρεία του ομίλου, βρίσκεται στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών και η εκεί νομική «μάχη» αναμένεται να είναι πολύχρονη.

Η σημασία των αποφάσεων

Η απόρριψη των δύο εφέσεων έχει τη δική της ιδιαίτερη σημασία. Κυρίως επειδή αποτελεί μία νίκη για τις αρχές ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικά για την Margrete Vestagher, την επίτροπο που δείχνει να έχει αναλάβει προσωπικά να περιορίσει τον έλεγχο των αμερικανικών κολοσσών στις ευρωπαϊκές αγορές και ειδικά στον κρίσιμο τομέα των ψηφιακών τεχνολογιών.

Παλαιότερα ήταν η Microsoft, τώρα είναι η Apple και η Google, ενώ κατά καιρούς και η Amazon και η Meta (Facebook) έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της Κομισιόν. Αλλά πέρα από πρόστιμα, τα οποία ουδείς μπορεί να πει ότι ήταν μικρά, δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολλά όσον αφορά στο επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά των ψηφιακών τεχνολογιών. Ούτε εμφανίστηκαν ευρωπαϊκές εταιρείες που να εξελιχθούν σε ηγέτες έστω και σε συγκεκριμένους κλάδους της αγοράς των ψηφιακών τεχνολογιών.

Ένας λόγος γι’ αυτό εκτιμάται ότι είναι, πολύ απλά, το γεγονός ότι οι νομικές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. Πρακτικά, ελάχιστοι θυμούνται τους λόγους που επιβλήθη πρόστιμο στη Google πριν από 7 χρόνια ή τους λόγους που η Apple «καταδικάστηκε» πριν από 8 έτη. Και στο ενδιάμεσο δεν υπήρξαν ιδιαίτερες αλλαγές στις τακτικές των μεγάλων πολυεθνικών. Όπως και δεν υπήρξε ιδιαίτερη ένταση του ανταγωνισμού.

Πολλοί αναλυτές επιμένουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να γίνει πιο «επιθετική» όσον αφορά στην προώθηση ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο των ψηφιακών τεχνολογιών με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης να αποτελεί μία καλή ευκαιρία. Αλλά το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα μπορεί να κινηθεί η ΕΕ και να ενισχύσει την προσπάθεια ώστε εταιρείες από τη Γηραιά Ήπειρο να εξελιχθούν πολύ γρήγορα σε παγκόσμιας εμβέλειας «παίκτες». Τη στιγμή, μάλιστα, που η πίεση δεν έρχεται μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από την Κίνα, απ’ όπου προέρχονται μία σειρά από εταιρείες που ηγούνται σε διάφορους τομείς της ψηφιακής αγοράς.

Τα πρόστιμα και η ρύθμιση του ανταγωνισμού είναι ένα μέσο αλλά δεν είναι η λύση, υποστηρίζουν αρκετοί αναλυτές και δεν είναι τυχαίο ότι και στις Βρυξέλλες προσπαθούν να επιταχύνουν τις εξελίξεις και τις δράσεις προκειμένου η Ευρώπη να καταφέρει να μείνει ανταγωνιστική σε μία οικονομία όπου οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες της.