Οι μέδουσες είναι από τους «κερδισμένους» της κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή θέτει υπό πίεση αμέτρητα θαλάσσια ζώα, αλλά οι μέδουσες θα μπορούσαν να… επωφεληθούν από τη θέρμανση των ωκεάνιων υδάτων.

Μια μελέτη ερευνητών του Ινστιτούτου Alfred Wegener της Γερμανίας εξέτασε οκτώ διαφορετικά είδη μεδουσών της Αρκτικής. Τις εξέθεσαν στην άνοδο της θερμοκρασίας του νερού, στην υποχώρηση των θαλάσσιων πάγων και σε άλλες μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες μέσω μοντέλων υπολογιστών.

Όπως αναφέρει το Euronews, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μέχρι το δεύτερο μισό του αιώνα, επτά από τα οκτώ είδη θα μπορούσαν να επεκτείνουν τον βιότοπό τους προς τους πόλους υπό αυτές τις συνθήκες. Οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι ιδίως η Cyanea capillata – γνωστή και ως «Χαίτη λιονταριού», μια από τις μεγαλύτερες σε μέγεθος μέδουσες με διάμετρο κορμού που μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα –θα μπορούσε σχεδόν να τριπλασιάσει το μέγεθος του σημερινού της ενδιαιτήματος.

Μόνο ένα είδος, η Sminthea arctica, θα αντιμετώπιζε μια μικρή μείωση του ενδιαιτήματός της, καθώς θα έπρεπε να υποχωρήσει σε μεγαλύτερα βάθη προκειμένου να βρει το βέλτιστο εύρος θερμοκρασίας της.

«Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ξεκάθαρα πόσο δραματικά μπορεί να επηρεάσει η κλιματική αλλαγή τα οικοσυστήματα του Αρκτικού Ωκεανού», λέει ο Dmitrii Pantiukhin, υποψήφιος διδάκτορας στην ARJEL (Arctic Jellies), ερευνητική ομάδα που ειδικεύεται στις μέδουσες της Αρκτικής, στο Ινστιτούτο Alfred Wegener.

«Η προβλεπόμενη επέκταση των ενδιαιτημάτων των μεδουσών θα μπορούσε να έχει τεράστιες, αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρο το τροφικό πλέγμα».

Παρά τη σημασία τους στο θαλάσσιο οικοσύστημα, οι μέδουσες συχνά παραλείπονται στις οικολογικές έρευνες. Αυτή η νέα μελέτη κλείνει ένα σημαντικό κενό στις γνώσεις μας.

Ωκεανοί γεμάτοι μέδουσες

Οι ερευνητές λένε ότι στο μέλλον οι μέδουσες και άλλο ζελατινώδες ζωοπλαγκτόν μπορεί να είναι από τους λίγους οργανισμούς που θα επωφεληθούν από την κλιματική αλλαγή.

Μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι θαλάσσιοι οργανισμοί γνωστοί ως κνιδόζωα, κτενοφόρα και χιτωνοφόρα μπορούν να ευδοκιμήσουν όχι μόνο σε αυξανόμενες θερμοκρασίες νερού αλλά και όταν υπάρχει ευτροφισμός (υπερβολική ποσότητα θρεπτικών συστατικών όπως άζωτο και φώσφορος, που ενισχύει την ανάπτυξη των φυτών) ή υπεραλίευση.

Συνδυαζόμενοι, οι παράγοντες αυτοί θα μπορούσαν να σημαίνουν τη μετάβαση από ένα ποικιλόμορφο θαλάσσιο οικοσύστημα στο οποίο κυριαρχούν τα ψάρια, σε έναν ωκεανό γεμάτο μέδουσες. Πολλοί ερευνητές προειδοποιούν ήδη για την επικείμενη «ζελατινοποίηση των ωκεανών».

«Οι μέδουσες παίζουν σημαντικό ρόλο στο θαλάσσιο τροφικό πλέγμα», εξηγεί ο Pantiukhin. «Τώρα που η κλιματική αλλαγή ασκεί μεγαλύτερη πίεση στους θαλάσσιους οργανισμούς, μπορεί συχνά να δώσει στο ζελατινώδες ζωοπλαγκτόν ένα προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών τους όσον αφορά την τροφή, όπως είναι τα ψάρια».

«Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει ολόκληρο το τροφικό πλέγμα και τελικά τα ίδια τα ψάρια: πολλοί τύποι μεδουσών τρέφονται με προνύμφες και αυγά ψαριών, γεγονός που μπορεί να επιβραδύνει ή να αποτρέψει την ανάκαμψη των πληθυσμών ψαριών που βρίσκονται ήδη υπό πίεση, τα οποία συχνά αλιεύονται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρωπο».

Ο Pantiukhin προσθέτει ότι όποιος ενδιαφέρεται για το πώς τα ψάρια – μια σημαντική πηγή τροφής για πολλούς ανθρώπους – θα εξελιχθούν στο μέλλον, πρέπει να παρακολουθεί τις μέδουσες.