Ναύπακτος: Κόβονται πέντε πλατάνια που έχουν ασθενήσει από μεταχρωματικό έλκος

Σε δηλώσεις που έκανε ο δήμαρχος Ναυπακτίας, Βασίλης Γκίζας, για την απομάκρυνση των πλατανιών τόνισε ότι «δυστυχώς είμαστε αναγκασμένοι, σύμφωνα με την νομοθεσία, αλλά και με σκοπό τη διάσωση των υγιών πλατανιών, να ληφθούν επώδυνα μέτρα».

Ο κ. Γκίζας πρόσθεσε: «Υπάρχει διαρκής επαγρύπνηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες και προβαίνουμε σε διαρκείς ενημερώσεις και συστάσεις προς όλους, ώστε να αποφεύγονται οι αυθαίρετες ενέργειες που μπορεί να αποβούν μοιραίες για τα πλατάνια. Κάθε είδους εργασία συντήρησης γίνεται και πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες με τη συνδρομή του Δασαρχείου και πάντα με την αυστηρή τήρηση των πρωτοκόλλων».

Όσον αφορά την συνεργασία του Δήμου Ναυπακτίας με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, επεσήμανε ότι «μοιράζεται την αγωνία μας και παρακολουθεί στενά το θέμα, κάνοντας αυτό που πρέπει σε συνεργασία με το Δασαρχείο και τις δικές μας υπηρεσίες» και συνέχισε: «Κοινός μας στόχος είναι να σωθούν τα πλατάνια μας και να βρούμε από κοινού λύση για κάθε δένδρο που απομακρύνεται. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι μας ότι, εμείς οι ίδιοι οφείλουμε και είναι στο δικό μας χέρι να προστατεύσουμε τον φυσικό μας πλούτο».

Από την πλευρά της, η δασοπόνος και εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, Νικολέτα Σουλιώτη, ανέφερε, ότι «έχουμε όλο αυτό το διάστημα μία άριστη συνεργασία με τον δήμαρχο και τον Δήμο Ναυπακτίας για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, ενώ, όπως υπογράμμισε, «όσο πιο γρήγορα ενεργήσουμε προληπτικά θα έχουμε και τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα». «Αυτή τη στιγμή», συνέχισε, «πρόκειται να χάσουμε πολύ λίγα άτομα πλατάνων ώστε να προστατεύσουμε συνολικά το παραλιακό μέτωπο της Ναυπάκτου από την ασθένεια που είναι ανίατη».

Σύμφωνα με το agriniolike.gr το 2017 κ διαγνώστηκε για πρώτη φορά ρούσμα μεταχρωματικού έλκους στην πόλη της Ναυπάκτου σε πλατάνι της παραλίας Γριμπόβου στο Ξενία. Στο πλαίσιο των διαδοχικών εκτεταμένων ελέγχων που πραγματοποιούνται έκτοτε συστηματικά, τον Μάιο του 2020 καταγράφηκε αντίστοιχο περιστατικό κρούσματος στην παραλία της Ψανής. Η αντίδραση του Δασαρχείου Ναυπάκτου, της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Δήμου Ναυπακτίας και του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου ήταν άμεση και λήφθηκαν έγκαιρα μέτρα αντιμετώπισης της εξάπλωσης με τη συνδρομή του Ινστιτούτου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών υπάρχει διαρκής επαγρύπνηση και οι αρμόδιες υπηρεσίες προβαίνουν σε διαρκείς ενημερώσεις και συστάσεις προς τους πολίτες ώστε να αποφεύγονται οι αυθαίρετες ενέργειες κοπής κλαδιών και πληγώσεις κορμών και ριζών. Κάθε είδους εργασίες συντήρησης των πλατανιών γίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες με τη συνδρομή του Δασαρχείου και πάντα με την αυστηρή τήρηση των πρωτοκόλλων.

Παρά το γεγονός ότι η κατάσταση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο καταγράφεται ως μη αναστρέψιμη, ο Δήμος Ναυπακτίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες του, το Δασαρχείο Ναυπάκτου και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο θα συνεχίσουν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια διάσωσης του φυσικού μας πλούτου.

Τι είναι το μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου

Σύμφωνα με το dasarxeio.com η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου είναι μία από τις πλέον καταστρεπτικές ασθένειες δασικών δένδρων παγκοσμίως. Ο μύκητας Ceratocystis platani, που προκαλεί την ασθένεια, εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2003 στη Μεσσηνία και μέσα σε μία δεκαετία επεκτάθηκε σχεδόν σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Το 2010 η ασθένεια διαπιστώθηκε στην Ήπειρο και το 2011 στη Θεσσαλία, ενώ το 2016 και το 2017 είχε επεκταθεί σε ένα μεγάλο μέρος της Στερεάς Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης και της Εύβοιας.

Το παθογόνο έχει νεκρώσει χιλιάδες δένδρων πλατάνου στην Ελλάδα, αρκετά από αυτά αιωνόβια με ογκώδεις διαστάσεις. Ο σημαντικότερος παράγοντας διασποράς του παθογόνου στην Ελλάδα είναι ο άνθρωπος, με μηχανήματα εκσκαφής και εργαλεία κοπής κλάδων. Εάν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσής της ασθένειας, το παθογόνο μπορεί να διαδοθεί ταχύτατα και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας προκαλώντας μία τεράστια οικολογική καταστροφή.

Ππροκαλείται από έναν μικροσκοπικό μύκητα που αναπτύσσεται μέσα στο ξύλο των δένδρων και προσβάλλει τις ρίζες, τον κορμό και τα κλαδιά των δένδρων.

Η ασθένεια είναι θανατηφόρος. Ο θάνατος των προσβεβλημένων φυτών είναι αναπόφευκτος. Το παθογόνο έχει τη δυνατότητα να νεκρώσει δένδρα οιουδήποτε μεγέθους και ηλικίας. Στην Πελοπόννησο και στην Ήπειρο τα νεκρά δένδρα από την ασθένεια είναι χιλιάδες.

Πιθανότατα έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από τη Βόρεια Αμερική. Κατά πάσα πιθανότητα μεταφέρθηκε με κιβώτια από ξύλο πλατάνου από τα αμερικανικά στρατεύματα, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ιταλία και τη Γαλλία. Στην Ελλάδα πιθανολογείται ότι έχει εισαχθεί με φυτά πλατάνου από την Ιταλία.

Πώς εξαπλώνεται

Ο μύκητας εισβάλλει στο δένδρο από πληγές στα κλαδιά, τον κορμό ή τις ρίζες.
Μολυσμένα εργαλεία. Συχνός τρόπος διασποράς της ασθένειας είναι με πριόνια, αλυσοπρίονα, τσεκούρια κ.λπ., που έχουν χρησιμοποιηθεί σε προσβεβλημένα δένδρα και στη συνέχεια σε υγιή.
Εκσκαπτικά μηχανήματα. Η ασθένεια διαδίδεται επίσης με εκσκαπτικά μηχανήματα (μπουλντόζες, εκσκαφείς κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται σε περιοχές με προσβολές και στη συνέχεια μεταφέρονται σε άλλες περιοχές.
Αναστομώσεις των ριζών. Σε κάθε εστία προσβολής, το παθογόνο διαδίδεται υπογείως από τα προσβεβλημένα δένδρα στα γειτονικά υγιή με την επαφή και αναστόμωση των ριζών τους.
Μέσα στα ποτάμια και τους χείμαρρους τα προσβεβλημένα δένδρα σπάζουν και μεταφέρονται με το νερό δημιουργώντας νέες εστίες προσβολής.