Μπαίνει ψηλά ο πήχης για νέα δάνεια το 2025

Πιστωτική επέκταση της τάξης των 10 με 10,5 δισ. ευρώ θα περιλαμβάνουν τα επικαιροποιημένα επιχειρησιακά πλάνα των συστημικών τραπεζών για το επόμενο έτος, προκειμένου η αύξηση των ενήμερων δανείων να αντισταθμίσει μέρος της επίπτωσης στα καθαρά έσοδα από τόκους, λόγω της ταχείας αποκλιμάκωσης επιτοκίων.

Οι εκτιμήσεις της αγοράς συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι τα επιτόκια παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα διαμορφωθούν στα επίπεδα του 2% στο τέλος του 2025. Ενδεικτικό της προσδοκίας εμπροσθοβαρούς αποκλιμάκωσης είναι το γεγονός ότι το Euribor τριμήνου βρίσκεται, ήδη, στα επίπεδα του 3%, προεξοφλώντας μείωση επιτοκίων το Δεκέμβριο.

Όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις των διοικήσεων, κατά τις παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου, τα budgets της επόμενης χρονιάς θα έχουν ως παραδοχή το παραπάνω consensus και οποιαδήποτε εξέλιξη επί το ευμενέστερο θα λειτουργήσει ως «μαξιλάρι» για υπέρβαση στόχων ή κάλυψη αποκλίσεων.

Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα έχουν υπολογίσιμη επίπτωση στα καθαρά έσοδα από τόκους. Η Πειραιώς την εκτίμησε σε 100 με 125 εκατ. ευρώ σημειώνοντας ότι θα υπερκαλυφθεί από τους εξής τρεις παράγοντες: διεύρυνση βάσης εσόδων, λόγω πιστωτικής επέκτασης, χαμηλότερο κόστος προθεσμιακών, σε σχέση με αυτό που είχε προϋπολογίσει και κινήσεις αντιστάθμισης, μέσω interest rate swaps.

Μπορεί στην τρέχουσα συγκυρία οι τράπεζες να επικέντρωσαν στο χαμηλότερο κόστος προθεσμιακών σε σχέση με αυτό που είχαν καθοδηγήσει για το 2025, σε μεσοπρόθεσμο, όμως, ορίζοντα, η πιστωτική επέκταση αποτελεί την πιο στιβαρή απάντηση στο πλήγμα που δέχονται τα καθαρά έσοδα από τόκους, λόγω μείωσης επιτοκίων.

Οι επιδόσεις του 2024 ανά τράπεζα

Οι τράπεζες θα επιδιώξουν το 2025 να επαναλάβουν τις φετινές υψηλές επιδόσεις. Στο 9μηνο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2024, σε επίπεδο ομίλων, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφάνισαν σωρευτικά αύξηση ενήμερων δανείων κατά 5,7 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 4,9 δισ. ευρώ προήλθαν από τις μητρικές (κυρίως Ελλάδα και δευτερευόντως διεθνείς χορηγήσεις που δόθηκαν από τις μητρικές).

Η Πειραιώς με χορηγήσεις 1,9 δισ. ευρώ (όλες από τη μητρική) και η Eurobank με 1,8 δισ. ευρώ (1 δισ. ευρώ από μητρική και 0,8 δισ. από θυγατρικές) προπορεύονται στην άτυπη κατάταξη. Ακολουθούν Alpha και Εθνική με 1,1 και 0,9 δισ. ευρώ αντίστοιχα (όλα από τις μητρικές).

Για το σύνολο του έτους οι στόχοι έχουν αναθεωρηθεί ανοδικά. Η Πειραιώς αναμένει να κλείσει τη χρονιά με πιστωτική επέκταση περίπου 2,9 δισ. ευρώ (σ.σ. ενήμερα δάνεια περίπου 33 δισ. ευρώ), η ΕΤΕ με επίδοση 2 με 2,5 δισ. ευρώ (ενήμερα 32,3 με 32,8 δισ. ευρώ) και η Alpha με 2 δισ. ευρώ.

Η Eurobank λόγω και της ενοποίησης της  Ελληνικής Κύπρου αναθεώρησε το φετινό στόχο πιστωτικής επέκτασης σε 3,5 δισ. ευρώ.

Ψηλά ο πήχης και το 2025

Η επανάληψη αντίστοιχων ή κοντινών επιδόσεων το 2025 δείχνει μεν εφικτή, λόγω του ισχυρού pipeline για χρηματοδότηση έργων, ενέχει, όμως, κινδύνους λόγω της επιδείνωσης του περιβάλλοντος στην Ευρώπη.

Η αβεβαιότητα σε Γερμανία και Γαλλία, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για την πολιτική προστατευτισμού, που θα εφαρμόσει ο πανίσχυρος Ντόναλντ Τραμπ, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, θα καταστήσουν επιφυλακτικότερες τις τράπεζες αναφορικά με χορηγήσεις που πραγματοποιούν εκτός Ελλάδας, αλλά και ως προς την ανάληψη ρίσκου στην εγχώρια αγορά.

Με δεδομένο ότι το Euribor υποχωρεί και αναμένεται σε βάθος 12 μηνών να πέσει στα επίπεδα του 2% με 2,25% η πίεση για περαιτέρω μείωση του περιθωρίου (spread) από πλευράς επιχειρήσεων έχει κοπάσει. Άλλωστε, τα spread στα εταιρικά δάνεια έχουν μειωθεί αισθητά κατά τους τελευταίους 18 μήνες.

Πλέον, επιχειρηματικοί όμιλοι, με ισχυρούς ισολογισμούς, δανείζονται από τις συστημικές τράπεζες με spread της τάξης του 1,3% με 1,7%. To μέσο spread για μεγάλες επιχειρήσεις συγκλίνει προς το 1,5%, επίπεδο αντίστοιχο άλλων ευρωπαϊκών αγορών, αλλά δύσκολα θα υποχωρήσει κάτω από αυτό.

Τέλος, η αγορά στεγαστικών δανείων, λόγω συνδυασμού υψηλών επιτοκίων και εκτόξευσης των τιμών ακινήτων, παραμένει «ατροφική», μετά την υπερδεκαετή κρίση χρέους. Μένει να φανεί αν η μείωση των επιτοκίων αυξήσει τη ζήτηση.

Πρόκειται, όμως, για παράμετρο, που, προς το παρόν, παραμένει αχαρτογράφητη.