Μπήκαν οι βάσεις για την αναθεώρηση του ρυθμιστικού σχεδίου της Αθήνας

Με την προκήρυξη του διαγωνισμού για την επιλογή του αναδόχου εκπόνησης της μελέτης αναθεώρησης του ρυθμιστικού σχεδίου της Αθήνας, η ελληνική πρωτεύουσα ανοίγει έναν νέο κύκλο πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.

Το έργο, προϋπολογισμού 1,11 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Αυγούστου 2025. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο, βιώσιμο και οργανωμένο σχέδιο για την Αττική, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επόμενων δεκαετιών. Η ανάγκη για την αναθεώρηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας (ΡΣΑ) καθίσταται επιτακτική λόγω των σημαντικών αλλαγών που συμβαίνουν στην περιοχή.

Η δημιουργία νέας πόλης 30.000 κατοίκων στο Ελληνικό, η δημιουργία του κυβερνητικού πάρκου στην περιοχή της ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη, αλλά και οι προοπτικές μεγάλων επενδύσεων στους τομείς του τουρισμού, της βιομηχανίας και της κτηματαγοράς, καθιστούν την ανάγκη αυτή αναγκαία για την ισχυρή ανάπτυξη της Αττικής.

Επιπλέον, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, Ευθύμης Μπακογιάννης, μιλώντας στο 8ο συνέδριο ηλεκτροκίνησης, επεσήμανε τη σημασία του νέου σχεδίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Αττικής και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, το Ρυθμιστικό Σχέδιο πρέπει να λάβει υπόψη τις ανάγκες των επεκτάσεων για τα επόμενα τουλάχιστον 30 χρόνια, με στόχο να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή πορεία της περιοχής και να διευκολυνθούν οι επενδύσεις.

Βασικά Στοιχεία της Αναθεώρησης

Η μελέτη αναθεώρησης του ΡΣΑ θα συμπεριλάβει μια σειρά από κρίσιμες διαδικασίες και αξιολογήσεις, που θα στοχεύουν στην κατανόηση των πληθυσμιακών τάσεων, των μεταναστευτικών ροών, καθώς και των κοινωνικοοικονομικών μεταβολών που αυτές συνεπάγονται. Οι νέες τάσεις στην κοινωνία, η γήρανση του πληθυσμού και η διαρκής αστικοποίηση καθιστούν αναγκαία την προσαρμογή του ρυθμιστικού σχεδίου στις εξελίξεις της κοινωνίας.

Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που θα εξεταστούν αφορά τις δημογραφικές τάσεις και τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές. Η πρόσφατη απογραφή του 2021 αποκαλύπτει σημαντικές μεταβολές, οι οποίες δεν έχουν αποτυπωθεί πλήρως στην προηγούμενη εκδοχή του ΡΣΑ. Η νέα απογραφή αναμένεται να προσφέρει πιο ακριβή δεδομένα, που θα βοηθήσουν στον σχεδιασμό των αναγκαίων υποδομών για την υποστήριξη της αυξανόμενης πληθυσμιακής πίεσης στην Αττική, και ειδικότερα στο λεκανοπέδιο.

Ανάμεσα στα βασικά θέματα που θα πρέπει να καλύψει η αναθεώρηση του ΡΣΑ περιλαμβάνονται οι μεταναστευτικές ροές, που παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις λόγω των κοινωνικοοικονομικών αναταραχών στις χώρες προέλευσης. Η Αθήνα, όπως και άλλες μεσογειακές μητροπόλεις, καλείται να διαχειριστεί την κοινωνική ένταξη των μεταναστών, διασφαλίζοντας την πρόσβαση σε κατοικία, εργασία, υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας.

Επιπλέον, το φαινόμενο της υποβάθμισης και της περιθωριοποίησης περιοχών, όπως η Κυψέλη, το Παγκράτι και οι Αμπελόκηποι, απαιτεί συγκεκριμένες στρατηγικές για την αναβάθμιση των γειτονιών αυτών, προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και να μειωθούν οι ανισότητες. Η αναθεώρηση θα πρέπει να προσδιορίσει περιοχές και παράγοντες που οδηγούν στην υποβάθμιση, και να αναπτύξει πολιτικές για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την ανάπτυξη των περιοχών αυτών με στόχο την ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας.

Πολεοδομικά και Οικονομικά Θέματα

Η αναθεώρηση του ΡΣΑ θα κληθεί να αντιμετωπίσει και τα μεγάλα ζητήματα που σχετίζονται με τις κλαδικές και διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία της Αττικής, όπως η αποβιομηχάνιση και η ανάπτυξη του τριτογενή τομέα. Η Αθήνα και η Αττική γενικότερα βρίσκονται σε μια φάση μετασχηματισμού, με την ανάγκη για ανασχεδιασμό των παραγωγικών δραστηριοτήτων και της χρήσης γης, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη νέων τομέων, όπως ο τουρισμός και οι υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Η πολεοδομική αναθεώρηση πρέπει να λάβει υπόψη τη δυναμική του real estate στην πόλη, με τη ραγδαία ανάπτυξη και τη μεταβολή της κοινωνικής σύνθεσης σε περιοχές του κέντρου. Η πρόκληση είναι η ισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων και των αναγκών της πόλης για βιώσιμη ανάπτυξη. Η ανάδειξη και η διαχείριση των συγκρούσεων χρήσεων γης, οι οποίες είναι ιδιαίτερα έντονες στις κεντρικές περιοχές, απαιτούν μια σύγχρονη και ευέλικτη στρατηγική.

Περιβαλλοντικά και Υποδομής

Ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο της αναθεώρησης αφορά την περιβαλλοντική διάσταση του αστικού σχεδιασμού. Η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της αναδεικνύουν την ανάγκη για προσαρμογή του ΡΣΑ ώστε να προωθηθούν έργα υποδομής που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της πόλης, θα προστατεύσουν το φυσικό περιβάλλον και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Η αναβάθμιση των αστικών χώρων πρασίνου, η βελτίωση της διασύνδεσης του παραλιακού μετώπου με το αστικό πράσινο, και η ενίσχυση της κίνησης προς πιο φιλικές προς το περιβάλλον μορφές αστικής κινητικότητας, όπως η ποδηλασία και η ηλεκτροκίνηση, είναι μεταξύ των προτεραιοτήτων του νέου σχεδίου. Παράλληλα, η ανάγκη για την αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων και η πρόληψη φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες) θα ενσωματωθούν στο νέο ΡΣΑ, αναγνωρίζοντας τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Συμπεράσματα και Προοπτικές

Η αναθεώρηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας αποτελεί μια σημαντική προσπάθεια για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η πρωτεύουσα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η βιώσιμη ανάπτυξη της Αττικής απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό και δράση για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης.

Ο νέος ρυθμιστικός σχεδιασμός της πόλης αναμένεται να αποτελέσει τον βασικό οδηγό για την ανάπτυξη της Αθήνας για τις επόμενες δεκαετίες, εξασφαλίζοντας ότι η πόλη θα παραμείνει ανθεκτική, βιώσιμη και φιλική προς τους κατοίκους της και τους επισκέπτες της.